Hai mặt của thị trường thương mại điện tử Việt Nam

Theo thống kê của Hiệp hội Thương mại điện tử (VECOM), thị trường thương mại điện tử Việt Nam đạt mức tăng trưởng trên 15%, đạt quy mô 13,2 tỷ USD trong năm 2020 và sẽ tiếp tục tăng trưởng vững chắc trong năm 2021.

Ông Nguyễn Thanh Hưng - Chủ tịch Hiệp hội VECOM dự báo, từ nay đến 2025, bất chấp ảnh hưởng của đại dịch, thương mại điện tử và bán lẻ tại Việt Nam sẽ vẫn tiếp tục tăng trưởng cao. "Xu hướng không thể đảo ngược là sự song hành giữa thương mại điện tử và thương mại truyền thống, cả hai đã trở nên gắn kết với nhau hơn bao giờ hết".

Theo Vietnam Internet Statistic 2020, Việt Nam có hơn 68 triệu người sử dụng mạng xã hội và đứng vị trí thứ 6 trong nhóm 30 quốc gia có tiềm năng và mức độ hấp dẫn đầu tư trong lĩnh vực bán lẻ toàn cầu.

Đó là lý do hơn bao giờ hết, các doanh nghiệp bán lẻ, doanh nghiệp bán hàng trực tuyến (online) hoặc doanh nghiệp kinh doanh truyền thống tại Việt Nam cần nâng cao kỹ năng số, kỹ năng kinh doanh, marketing để phát triển chuyên sâu mô hình và phương thức kinh doanh online.

Ông Nguyễn Thanh Hưng cũng cho rằng, chiều hướng tăng trưởng thương mại điện tử chỉ là dự đoán. Do đó, để các dự đoán trở thành hiện thực, cần chung tay chung sức để hỗ trợ các nhà bán lẻ (cả truyền thống, cả trực tuyến) có thể gắn kết với nhau, nâng cao kỹ năng có thể phát huy được các lợi thế của CNTT và thương mại điện tử.

Nói đến tác động của các công cụ số đến hoạt động doanh nghiệp, bà Tamy Phan, Giám đốc Marketing phụ trách thị trường Việt Nam của Google cho rằng, cuộc cách mạng số đang phát triển nhanh.

Cơ hội tiếp cận kỹ thuật số là chìa khóa mở ra nhiều cánh cửa để thúc đẩy phát triển, từ việc tiếp cận khách hàng cho đến rút ngắn khoảng cách địa lý hay quảng bá thương hiệu. Do đó, Goolge có nhiều chương trình hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số ở Việt Nam.

Một báo cáo đánh giá của Google thực hiện tại Việt Nam cho thấy, lượng người di chuyển đến các địa điểm mua sắm vui chơi giảm 19% (tính đến tháng 9/2020). Đặc biệt trong thời điểm tháng 2-3/2020, lượng người di chuyển trong dịch chuyển đến các địa điểm như quán cà phê và địa điểm giải trí... giảm tới 52%.

Điều này cho thấy dịch bệnh đã gây ra những tác động đáng kể đến hoạt động các doanh nghiệp bán lẻ. Do đó, việc chuyển đổi, đa dạng hóa các hình thức hoạt động là vô cùng cần thiết để doanh nghiệp duy trì được hoạt động.

Song hàng với đó, các hành vi vi phạm trong môi trường thương mại điện tử đang ngày càng gia tăng và có diễn biến phức tạp. Đặc biệt là vấn nạn hàng giả, hàng lậu, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên các sàn giao dịch và mạng xã hội. 

Ông Trần Văn Trọng, Chánh văn phòng Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho biết: "Các doanh nghiệp nước ngoài nhìn nhận chúng ta là một thị trường tiềm năng phát triển thương mại điện tử, với lợi thế về dân số trẻ, năng động và thích nghi với các mô hình mới. Cùng với đó, có lợi thế về hạ tầng viễn thông bắt kịp xu hướng, môi trường chính sách thuận lợi, hậu thuẫn doanh nghiệp kinh doanh… Tuy nhiên, thương mại truyền thống hay thương mại điện tử vẫn luôn luôn có xung đột, tranh chấp và lừa đảo. Do đặc thù của môi trường trực tuyến có tốc độ lan nhanh, rộng và mức độ tiếp cận với người tiêu dùng nhanh, vì thế môi trường điện tử có nhiều rủi ro hơn".

Nhiều ý kiến cho biết thực tế những hành vi vi phạm trên môi trường thương mại điện tử trong nước cũng như hoạt động có yếu tố nước ngoài đang phát sinh nhiều hình thức như: hàng hóa kém chất lượng khác so với quảng cáo; hàng hóa giả mạo thương hiệu, nguồn gốc, hàng kém chất lượng trong giao dịch thương mại điện tử...