Phát triển bền vững

ILO nhận định CPTPP là cơ hội để Việt Nam hiện đại hóa pháp luật về lao động

An Nhiên Thứ ba, 13/11/2018 - 14:43

Tổ chức lao động quốc tế (ILO) cho biết, CPTPP đặt ra những yêu cầu cụ thể về quyền lao động và điều kiện làm việc.

Trong những năm tới đây khi CPTTP có hiệu lực, người lao động sẽ được phép thành lập hay gia nhập các tổ chức do họ tự lựa chọn ở cấp cơ sở, và những tổ chức đó có thể thuộc hoặc không thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Nguồn ảnh: ILO

Hôm qua (12/11), với tỷ lệ 100% các đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết phê chuẩn Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cùng các văn kiện liên quan.

Theo đó, Việt Nam là nước thứ bảy trong số 11 nước phê chuẩn hiệp định thương mại khu vực Vành đai Thái Bình Dương sẽ có hiệu lực vào ngày 30/12/2018. Canada, Úc, Nhật Bản, Mexico, New Zealand và Singapore trước đó đã phê chuẩn hiệp định này.

Nhìn nhận về thông tin này, Tổ chức lao động quốc tế (ILO) cho biết, CPTPP đặt ra những yêu cầu cụ thể về quyền lao động và điều kiện làm việc nhằm đảm bảo tự do thương mại đóng góp cho sự phát triển bền vững, giúp người lao động và doanh nghiệp cùng được hưởng lợi ích về kinh tế một cách công bằng.

Các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới này yêu cầu tất cả các nước tham gia phải thông qua và duy trì các quyền được nêu trong Tuyên bố năm 1998 của ILO về Các nguyên tắc và Quyền cơ bản trong lao động trong pháp luật, thể chế và thông lệ của họ. Các quyền này được quy định trong 8 công ước cơ bản của ILO, với nền tảng là tự do liên kết và công nhận hiệu quả quyền thương lượng tập thể; loại bỏ tất cả các hình thức lao động cưỡng bức hoặc bắt buộc; xó bỏ lao động trẻ em; xóa bỏ phân biệt đối xử trong việc làm và nghề nghiệp.

Tuy nhiên, đến nay Việt Nam vẫn chưa phê chuẩn ba công ước cơ bản (Công ước số 87, 98 và 105) liên quan đến quyền tự do liên kết, quyền thương lượng tập thể và xóa bỏ lao động cưỡng bức.

Theo ILO, Chương 19 về lao động của CPTTP được xây dựng dựa trên Tuyên bố năm 1998 của ILO. Chương này quy định mối liên hệ giữa việc thực hiện Tuyên bố với các điều kiện về thương mại trong một khuôn khổ thời gian nhất định, thông qua văn kiện song phương bên lề.

Những cơ chế thực hiện dự kiến trong hiệp định bao gồm các hoạt động hợp tác, kêu gọi sự tham gia của đại diện doanh nghiệp và đại diện các tổ chức của người lao động cũng như các tổ chức quốc tế như ILO, để củng cố các thể chế thị trường lao động, tạo nền tảng cải thiện đối thoại xã hội (đối thoại giữa người sử dụng lao động và người lao động) và tuân thủ Tuyên bố năm 1998.

Hiện 1/3 các hiệp định thương mại khu vực trên thế giới bao gồm các điều khoản về lao động như vậy. Nghiên cứu của ILO cho thấy chúng có những tác động quan trọng giúp cải thiện bình đẳng giới, đặc biệt là tăng khả năng tiếp cận thị trường lao động của phụ nữ và thu hẹp khoảng cách về tiền lương theo giới trong một số trường hợp nhất định.

Thêm vào đó, không có bằng chứng nào cho thấy những điều khoản về lao động như vậy làm thay đổi hay suy giảm dòng chảy thương mại hay được sử dụng cho mục đích bảo hộ.

Thậm chí, nghiên cứu của ILO chỉ ra rằng hiệp định thương mại có điều khoản về lao động giúp tăng trung bình giá trị thương mại thêm 28%, trong khi những hiệp định không có điều khoản về lao động chỉ giúp tăng trung bình 26%.

Theo TS Chang-Hee Lee, Giám đốc Văn phòng ILO Việt Nam: "Đây thực sự là một cơ hội để Việt Nam hiện đại hóa pháp luật về lao động, hệ thống quan hệ lao động và nhu cầu thực hiện công cuộc cải cách đó trước hết xuất phát từ bối cảnh trong nước".

Mặc dù pháp luật lao động và khung khổ quan hệ lao động liên tục được cải thiện, vẫn còn tồn tại một số bất cập. Đã có hơn 6.000 cuộc đình công diễn ra kể từ giữa thập niên 90 và tất cả đều là đình công tự phát, không do công đoàn khởi xướng. Điều này cho thấy người lao động không cảm thấy quyền và các mối quan tâm của họ được giải quyết và quy trình giải quyết thì không vận hành một cách hiệu quả.

Tại Việt Nam, nhiều lãnh đạo công đoàn cơ sở chính là quản lý cấp cao của doanh nghiệp. Đây là điều không thể chấp nhận ở hầu hết các quốc gia trên thế giới hiện nay.

"Quyền công đoàn là quyền của người lao động", người đứng đầu ILO Việt Nam nhấn mạnh.

Trong những năm tới đây khi CPTTP có hiệu lực, người lao động sẽ được phép thành lập hay gia nhập các tổ chức do họ tự lựa chọn ở cấp cơ sở, và những tổ chức đó có thể thuộc hoặc không thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, CPTPP – hiệp định đối tác giữa 11 nước thành viên với một thị trường rộng lớn gồm 500 triệu người – được kỳ vọng sẽ giúp tăng GDP của Việt Nam thêm 1,32% đến năm 2035.

Việt Nam chính thức phê chuẩn Hiệp định CPTPP

Việt Nam chính thức phê chuẩn Hiệp định CPTPP

Tiêu điểm -  6 năm

Với tỷ lệ 100% các đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết phê chuẩn Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương cùng các văn kiện liên quan.

Chủ tịch nước trình Quốc hội phê chuẩn Hiệp định CPTPP

Chủ tịch nước trình Quốc hội phê chuẩn Hiệp định CPTPP

Tiêu điểm -  6 năm

Chủ tịch nước đề nghị Quốc hội xem xét, quyết định phê chuẩn Hiệp định CPTPP cùng các văn kiện liên quan trong kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XIV.

Gỡ vướng 34 dự án ở TP.HCM

Gỡ vướng 34 dự án ở TP.HCM

Bất động sản -  6 giờ

34 dự án trên địa bàn TP.HCM đã được địa phương phối hợp với Tổ công tác của Chính phủ tháo gỡ vướng mắc.

Vì một tương lai không tiền mặt tại Việt Nam

Vì một tương lai không tiền mặt tại Việt Nam

Tiêu điểm -  9 giờ

NextPay mong muốn giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận thanh toán số, đồng thời thúc đẩy xu hướng không tiền mặt tại Việt Nam.

Đạm Phú Mỹ ra mắt bộ nhận diện thương hiệu mới PHUMY

Đạm Phú Mỹ ra mắt bộ nhận diện thương hiệu mới PHUMY

Nhịp cầu kinh doanh -  9 giờ

Đạm Phú Mỹ vừa đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ bằng việc công bố bộ nhận diện thương hiệu mới mang tên PHUMY, thể hiện khát vọng phát triển bền vững.

Sản xuất công nghiệp tăng trưởng 8,4%

Sản xuất công nghiệp tăng trưởng 8,4%

Tiêu điểm -  11 giờ

Ngành sản xuất công nghiệp tăng mạnh trở lại sau một năm khó khăn nhờ vào sự bứt phá của các ngành chế biến, chế tạo và năng lượng.

Quảng Ninh sẵn sàng cùng cả nước bước vào kỷ nguyên vươn mình

Quảng Ninh sẵn sàng cùng cả nước bước vào kỷ nguyên vươn mình

Tiêu điểm -  11 giờ

Quảng Ninh đang không chỉ chuẩn bị cho những con số tăng trưởng, mà còn hướng tới một mô hình phát triển cân bằng, bền vững và sáng tạo.

Khi những thành phố lớn đều 'tắc thở'

Khi những thành phố lớn đều 'tắc thở'

Phát triển bền vững -  11 giờ

Không khí, thứ ta hít thở mỗi ngày, đang trở thành mối đe dọa thầm lặng, đặc biệt ở những thành phố lớn như Hà Nội hay TP. HCM.

Kinh tế xanh chỉ chiếm 2%

Kinh tế xanh chỉ chiếm 2%

Phát triển bền vững -  11 giờ

Kinh tế xanh vẫn chiếm tỷ trọng rất thấp trong nền kinh tế, có thể khiến doanh nghiệp Việt Nam suy giảm năng lực cạnh tranh, đánh mất đối tác, thị trường.