Theo nội dung văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ mới đây của Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong, TP. HCM đã tạm ứng hơn 26.000 tỷ đồng để đầu tư vào Khu đô thị mới Thủ Thiêm tính đến 30/9/2018.
Số tiền này chủ yếu để chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và trả các khoản vay của Ban quản lý đầu tư xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm thực hiện chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ và tạo quỹ nhà tái định cư cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất.
Do đó, để thực hiện thu hồi khoản tạm ứng này thì cần phải thực hiện các thủ tục để quyết toán vào dự án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khu đô thị Thủ Thiêm.
Một góc khu đô thị mới Thủ ThiêmTP. HCM cũng gặp khó khăn vì không thể thu hồi khoản tiền đã chi trả này từ các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất.
Bên cạnh đó, khi thực hiện các thủ tục để quyết toán dự án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cũng gặp nhiều vướng mắc nên không thể thu hồi hoàn trả ngân sách như thông báo ngày 26/6 vừa qua của Thanh tra Chính phủ.
Để thu hồi tiền tạm ứng, thành phố cần thực hiện các thủ tục quyết toán dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Nhưng thực tế việc bồi thường vẫn chưa xong, các hộ dân trong khu vực 4,3ha thuộc phường Bình An (đã được xác định ngoài ranh quy hoạch) và các hộ dân bên ngoài vẫn đang khiếu nại.
Vì vậy, UBND TP. HCM kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho tiếp tục thực hiện phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư khu đô thị mới Thủ Thiêm đã được duyệt năm 2010, đồng thời cập nhật, bổ sung chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư phần diện tích 4,3ha.
Liên quan việc Thanh tra Chính phủ kết luận UBND TP. HCM phê duyệt và điều chỉnh dự án bồi thường, tái định cư trị giá hơn 38.600 tỷ đồng không đúng thẩm quyền theo Nghị quyết năm 2006 của Quốc hội và Nghị định năm 2005 của Chính phủ về việc tạm ứng, quản lý sử dụng ngân sách... ông Nguyễn Thành Phong cho rằng, thành phố đã căn cứ theo Quyết định 367/1996 và Công văn 190/2002 của Thủ tướng, trước thời điểm Nghị định của Chính phủ và Nghị quyết của Quốc hội có hiệu lực thi hành (năm 2005 và 2006).
Mặt khác, năm 2007, Thủ tướng đã có công văn 443 chấp thuận cho thành phố có quyền thẩm định, phê duyệt đối với loại dự án "bồi thường thiệt hại, tái định cư và thu hồi đất", trong đó không giới hạn tổng chi phí đầu tư của dự án. Vì vậy, việc UBND TP. HCM phê duyệt dự án là phù hợp.
Ngày 7/9/2018, Thanh tra Chính phủ có Thông báo 1483 công bố hàng loạt sai phạm của UBND TP. HCM và các bộ, ngành liên quan trong quá trình triển khai dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm như: thu hồi sai 4,3ha ngoài ranh quy hoạch, giao đất trong khu vực được quy hoạch tái định cư cho 51 doanh nghiệp làm dự án...
Đến ngày 26/6/2019, Thanh tra Chính phủ tiếp tục công bố Kết luận 1037, chỉ ra nhiều sai phạm về kinh tế của chính quyền TP.HCM và các sở ngành tham mưu; yêu cầu thu hồi hơn 26.000 tỷ đồng bị cho là tạm ứng sai quy định, duyệt tổng mức đầu tư các dự án hạ tầng BT không đúng quy định...
Khu đô thị mới Thủ Thiêm được quy hoạch từ năm 1996, quy mô 930ha nằm bên bờ Đông sông Sài Gòn, cách quận 1 khoảng 300m đường chim bay. Hiện còn hơn 100 hộ dân khiếu nại từ thành phố đến Trung ương trong hàng chục năm liền, cho rằng đất của họ nằm ngoài ranh quy hoạch nhưng vẫn bị giải tỏa; thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư sai quy định.
