Tại Báo cáo tình hình thị trường bất động sản 10 tháng đầu năm và dự báo thị trường bất động sản từ nay đến tết Mậu Tuất và năm 2018, Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA) nhận định, TP. HCM có dáng dấp của một siêu đô thị với dân số khoảng 13 triệu người. Trong đó, có khoảng 3 triệu người nhập cư, đã đóng góp đến 1/3 GDP, 1/3 giá trị sản lượng công nghiệp, 1/3 tổng thu ngân sách, và trong nhiều năm cũng là địa phương thu hút nguồn vốn FDI cao nhất của cả nước.
Khối lượng công việc hành chính tại TP. HCM cũng lớn nhất nước (ví dụ, chỉ trong 10 tháng đầu năm 2017, toàn thành phố đã cấp 414.073 sổ đỏ, 38.242 giấy phép xây dựng, gấp hàng chục lần so với các tỉnh).
Vừa qua, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 16-NQ/TW ngày 10/08/2012 về phương hướng, nhiệm vụ phát triển TP. HCM đến năm 2020, đã định hướng, tạo cơ chế và điều kiện để thành phố bứt phá.
HoREA cho rằng, thành phố rất cần được bổ sung những chính sách và cơ chế mới để tạo điều kiện cho TP. HCM phát triển theo phương châm "Thành phố vì cả nước; Cả nước vì thành phố".
Do vậy, HoREA nhất trí với đề xuất cần có cơ chế đặc thù cho TP. HCM nhằm mục tiêu xây dựng thành phố sớm trở thành một trong những trung tâm lớn về kinh tế, tài chính, thương mại, khoa học - công nghệ của khu vực Đông Nam Á, xây dựng đô thị thông minh, có chất lượng sống tốt.
Để làm được điều này, HoREA kiến nghị nghiên cứu áp dụng mô hình chính quyền đô thị để phù hợp với tình hình đặc thù của thành phố.
Theo đó, HoREA đề nghị Trung ương phân cấp, ủy quyền cho thành phố giải quyết một số vấn đề lớn như được chủ động trong sắp xếp bộ máy hành chính, vị trí cán bộ nhân viên hành chính, khoán biên chế, khoán quỹ lương, chính sách tiền lương để thu hút nhân tài.
Đối với lĩnh vực bất động sản, HoREA đã có 6 kiến nghị về cơ chế đặc thù cho TP. HCM gắn với mục tiêu xây dựng đô thị thông minh,có chất lượng sống tốt.
Cụ thể, thứ nhất, đề xuất thành phố được quyết định lựa chọn chủ đầu tư các dự án có quy mô sử dụng đất từ 100ha trở lên, hoặc dự án có từ 2.500 căn nhà trở lên, hoặc dự án đầu tư dưới 10.000 tỷ đồng (hiện nay, theo Nghị định 99/2015/NĐ-CP thuộc thẩm quyền của Chính phủ).
Thứ hai, thành phố được quyết định lựa chọn nhà thầu các dự án có sử dụng đất theo điều 26 Luật Đấu thầu (hiện nay, UBND thành phố phải trình Chính phủ xin cơ chế chỉ định nhà thầu từng dự án trong trường hợp đặc biệt. Ví dụ, việc xin cơ chế chỉ định thầu khi thực hiện xây dựng lại chung cư cũ bị hư hỏng nặng, nguy hiểm trong thời gian vừa qua).
Thứ ba, thành phố được tổ chức thẩm định thiết kế cơ sở, thẩm định thiết kế kỹ thuật các công trình nhà cao tầng (hiện nay, theo Nghị định 42/2017/NĐ-CP thì các tòa nhà từ 25 tầng, hoặc có chiều cao trên 74 m thì đều phải được Cục Quản lý các hoạt động xây dựng Bộ Xây dựng thẩm định).
Thứ tư, thành phố được phân cấp cho thành phố (Sở Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy) phê duyệt các công trình phòng cháy chữa cháy nhà cao tầng, (Bộ Tư lệnh thành phố) phê duyệt cao độ tĩnh không nhà cao tầng (Hiện nay, do Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy Bộ Công an, Cục Tác chiến Bộ Quốc phòng phê duyệt).
Thứ năm, thành phố được phân công cho Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai quận, huyện được cấp đổi, cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (hiện nay, theo quy định của Luật Đất đai, Nghị định 01/2017/NĐ-CP thì thẩm quyền này thuộc Sở Tài nguyên Môi trường và có thể được ủy quyền cho Văn phòng đăng ký đất đai thành phố).
Thứ sáu, thành phố được ổn định tỷ lệ được giữ lại từ nguồn thu ngân sách trên địa bàn trong kỳ hạn 5 năm để tạo điều kiện cho thành phố chủ động xây dựng kế hoạch phát triển.
