Mục tiêu giảm lãi suất cho vay gặp nhiều thách thức

Hệ thống NHTM đã bắt đầu triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn ngân sách nhà nước 40.000 tỷ đồng theo Nghị định 31 của Chính phủ và Thông tư 03 của NHNN.

Chính sách của NHNN thể hiện quyết tâm thực hiện chương trình hỗ trợ lãi suất hiệu quả hỗ trợ trọng điểm vào một số ngành nghề nhằm hỗ trợ nền kinh tế sau dịch. Có thể thấy, định hướng xuyên suốt của NHNN vẫn là giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sau dịch.

Mặc dù vậy, theo nhóm phân tích Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS), mục tiêu giảm lãi suất cho vay của NHNN đang đối mặt với nhiều thách thức hơn. Với tăng trưởng tín dụng dự báo đạt cao hơn so với cùng kỳ, nhóm chuyên gia cho rằng lãi suất huy động chịu áp lực tăng. Theo đó, lãi suất cho vay khó có thể tránh khỏi những áp lực nhất định.

Mặt khác, áp lực lạm phát tiếp tục gia tăng và khó có thể giảm cho tới 2024. Mặt bằng giá cả hàng hóa có dấu hiệu hạ nhiệt trong các 2 tháng gần đây ở các mặt hàng kim loại tuy nhiên vẫn duy trì ở mức cao đối với mặt hàng nhiên liệu và lương thực.

Trong báo cáo triển vọng thị trường hàng hóa của World Bank vào tháng 4, giá năng lượng dự báo tăng 50% trong năm 2022 và sau đó duy trì mặt bằng giá trong năm 2023 và 2024. Các mặt hàng như nông nghiệp hay kim loại đƣơc dự báo tăng 20% trong năm 2022 và sau đó tăng nhẹ năm 2023 và 2024. Các tín hiệu đang khẳng định lạm phát không còn là diễn biến tạm thời ngắn hạn như các đánh giá năm 2021 và theo đó các NHTW đã bắt đầu có thay đổi đặc biệt trong chính sách ứng phó lạm phát

VCBS đánh giá trong giai đoạn này ưu tiên hàng đầu về chính sách của Việt Nam là kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô khi các yếu tố bất định gia tăng. Tuy nhiên, việc giá cả nguyên nhiên vật liệu hàng hoá trên thế giới tăng nóng cũng hạn chế phần nào khả năng can thiệp của nhà điều hành khiến dự báo các mục tiêu điều hành gặp nhiều thách thức.

Trong năm 2022, với dự báo áp lực lạm phát tiếp tục hiện hữu trong các tháng tiếp theo đi cùng với nhu cầu tăng trưởng tín dụng cao hơn trong giai đoạn phục hồi kinh tế, lãi suất huy động có thể chịu áp lực tăng 1-1,5% trong cả năm 2022.

Trong khi đó, VCBS dự báo lãi suất cho vay sẽ ghi nhận áp lực tăng tuy nhiên sẽ có độ trễ so với thời điểm tăng của lãi suất huy động. Cùng với đó, sẽ có sự phân hoá giữa mức tăng và thời điểm tăng giữa các ngành nghề.

Trong tháng 5, lãi suất huy động nhích tăng chủ yếu tại các NHTM cổ phần với mức tăng trung bình 0,1-0,2%, mức tăng cao nhất cá biệt tại kỳ hạn 12 tháng với mức tăng 0,7%. Như vậy từ đầu năm đến nay, lãi suất huy động đã tăng 0,3-0,6%.

Đến 31/5/2022, tín dụng tăng 8,04% so với cuối năm 2021 và tăng 16,94% so với cùng kỳ năm 2021. Số liệu phần nào cho thấy tín dụng có xu hướng tăng cao hơn đối với giai đoạn phục hồi sau dịch đặc biệt tại các ngành thương mại và dịch vụ.