Nguồn cung hạn chế, giá sơ cấp và thứ cấp ở mức cao là nguyên nhân chính khiến số lượng giao dịch biệt thự, nhà liền kề tại Hà Nội đạt mức thấp nhất trong các năm gần đây.
Theo báo cáo mới nhất của Savills Việt Nam, trong quý IV/2022, nguồn cung sơ cấp biệt thự, nhà liền kề tại thị trường Hà Nội đạt mức thấp nhất trong 5 năm với 926 căn từ 15 dự án, giảm 22% theo quý và 18% theo năm. Nguồn cung mới cũng ghi nhận mức giảm mạnh.
Cụ thể, thị trường chỉ đón nhận thêm 45 căn mới từ giai đoạn đầu của một dự án mới và giai đoạn sau của một dự án hiện hữu, giảm 91% theo quý và 82% theo năm. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm nguồn cung được cho là từ các khó khăn trong pháp lý đối với lĩnh vực bất động sản, dẫn đến việc các chủ đầu tư gặp khó khăn trong triển khai dự án mới.
Số lượng giao dịch cũng được đánh giá là thấp nhất tính từ năm 2015 khi xét trong quý IV/2022, thị trường chỉ ghi nhận 196 giao dịch được thực hiện, giảm 34% theo quý và 52% theo năm. Nhà liền kề vẫn là sản phẩm được ưa chuộng, chiếm 85% lượng giao dịch, tỷ lệ hấp thụ trong quý đạt 21%, giảm 4% theo quý và 15% theo năm; nguồn cung mới hấp thụ 51%.
Bên cạnh đó, việc thắt chặt tín dụng và các tin tức bất lợi của thị trường bất động sản gần đây đã ảnh hưởng tới niềm tin của người mua. Trong năm 2022, hoạt động mua bán ảm đạm khi chỉ có 1.458 giao dịch, giảm 44% theo năm.
Trước những khó khăn về giá bán cao dẫn đến hoạt động giao dịch ảm đạm, quý IV/2022, một số chủ đầu tư đã có sự điều chỉnh trong giá bán. Trong đó, giá bán sơ cấp biệt thự giảm 6% theo quý, xuống 130 triệu đồng/m2, giá liền kề giảm 1% xuống 172 triệu đồng/m2. Phân khúc shophouse có sự điều chỉnh rõ rệt nhất với đà giảm 10% xuống 189 triệu đồng/m2.
Đối với thị trường thứ cấp, năm 2022 chứng kiến sự tăng trưởng lớn về giá theo năm, chủ yếu tại các quận nội thành với quỹ đất hạn chế đi kèm với sự tự tin của người mua vào nửa đầu năm. Tuy nhiên đến quý IV/2022, thị trường thứ cấp có lần giảm giá lần đầu tiên theo quý từ 2019, trong khi giá shophouse vẫn tiếp tục giảm từ quý III/2022.
Theo bà Đỗ Thu Hằng, Giám đốc cấp cao, Bộ phận Nghiên cứu và tư vấn, Savills Hà Nội, giá biệt thự và liền kề đã có xu hướng giảm nhẹ trong quý cuối cùng của năm 2022, nhưng việc điều chỉnh giá sẽ không đáng kể và đây cũng là một bài toán thách thức cho cả chủ đầu tư và các nhà đầu tư cá nhân.
Nguyên nhân là do mặt bằng giá chung của nhà liền thổ tại thị trường Hà Nội vẫn neo ở mức cao. Biệt thự ở khu vực Hà Nội có giá từ 10 đến 30 tỷ đồng chiếm đến 55% tỷ trọng, trong khi đó mức giá trên 30 tỷ đồng cũng chiếm đến 20% tỷ trọng và dưới 10 tỷ đồng cũng chiếm khoảng 22% tỷ trọng.
Mặt khác, đối với các chủ đầu tư hiện nay, chi phí đầu tư ban đầu của các dự án cũng cao hơn. Những chi phí này bao gồm chi phí đất, chi phí vốn, chi phí tài chính trong quá trình phát triển dự án do có những vấn đề phát sinh khiến chi phí cao hơn dự phòng.
Đơn cử như câu chuyện về tiến trình xin cấp phép, phê duyệt dự án kéo dài, khiến các chi phí đầu tư tăng lên, từ đó tác động đến giá thành của sản phẩm. Ngoài ra, tại thị trường thứ cấp, các nhà đầu tư cũng đã trải qua rất nhiều lần mua qua bán lại khiến giá được đẩy lên ở mức cao, dẫn đến khó khăn khi đưa ra quyết định điều chỉnh giá.
Hơn nữa, đối với biệt thự và nhà liền kề, nhu cầu cho phân khúc này vẫn được ghi nhận ở mức cao nhưng nguồn cung hạn chế. Nguồn cầu cũng đến từ những người có thu nhập cao, mua trong điều kiện có lượng tiền nhàn rỗi nhất định để đầu tư vào nhà ở thấp tầng và ít sử dụng đòn bẩy tài chính ngân hàng. Do đó, họ không chịu áp lực bán trong điều kiện lãi suất ngân hàng lên cao. Điều này dẫn đến nguyên nhân mức giá tại phân khúc này giảm sẽ không hoàn toàn rõ rệt.
Bà Hằng nhận định, vào năm 2023 tính thanh khoản có thể được cải thiện nhưng sẽ tập trung nhiều vào các sản phẩm mua để ở thay vì mua đầu tư. Hà Nội sẽ cần những dự án chất lượng tốt với giá hợp lý khi nguồn cung hiện hữu đang ở mức giá cao và không hấp dẫn người mua, đặc biệt khi thị trường đang chịu sự cạnh tranh của các tỉnh thành lân cận như Hưng Yên, Bắc Ninh với hạ tầng đang phát triển, tốc độ đô thị hóa nhanh.
Trong một số trường hợp khác, để giải quyết khó khăn về thanh khoản, nhiều chủ đầu tư bắt đầu có phương án chuyển nhượng dự án, khiến hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) diễn ra rất nhộn nhịp.
Đối với các chủ đầu tư có quyết tâm cao và khả năng đàm phán hợp lý, đây là một trong những phương án giúp thanh lọc thị trường, giúp cho thị trường có những chủ đầu tư uy tín, có kinh nghiệm, có tiềm lực tài chính, khắc phục được những vấn đề hiện hữu, hạn chế việc đưa những sản phẩm không phù hợp ra thị trường, giá được đưa ra lên cao nhưng sản phẩm thì lại không đáp ứng được yêu cầu của người sử dụng.
