Nhiều bất cập với trí tuệ nhân tạo

Tùng Anh Thứ ba, 27/06/2023 - 11:01

Trí tuệ nhân tạo (AI) mang lại nhiều lợi ích cho con người, tuy nhiên, còn nhiều vấn đề mà công nghệ này có thể gây ra như: tình trạng thất nghiệp, sự phân biệt đối xử, tính minh bạch bị thiếu hụt cùng với các vấn đề đạo đức từ những khía cạnh khó hiểu và không nhất quán của AI.

Một loạt vấn đề tiềm ẩn khi sử dụng và phát triển công cụ ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI)

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Trong kinh doanh, AI phân tích dữ liệu và hỗ trợ ra quyết định; trong y tế, AI giúp phân tích dữ liệu lớn để chẩn đoán và điều trị bệnh tật; trong giáo dục, AI giúp cá nhân hóa quá trình học tập và hiểu rõ hơn về năng lực học tập của mỗi học sinh...

Anh Nguyễn Bá Ngọc, Nhà sáng lập của ProtonX, VietAI Hanoi và là chuyên gia phát triển của Google về học máy (machine learning) cho biết, sự phát triển chóng mặt của AI khiến cho ngay cả những người trong ngành cũng bất ngờ.

Anh Ngọc lấy ví dụ, AI được áp dụng trong việc tạo và biên tập nội dung. Chẳng hạn, chỉ cần đưa ra yêu cầu, công cụ ứng dụng AI có thể tạo ra nội dung ảnh đẹp mắt thay vì phải dùng các công cụ phức tạp như photoshop.

Sự tiến bộ của AI trong lĩnh vực xử lý ngôn ngữ tự nhiên cũng là một ví dụ điển hình mà nổi bật trong đó là mô hình ChatGPT do OpenAI phát triển. Thực tế cho thấy, AI có thể hỗ trợ con người cải thiện hiệu quả và năng suất làm việc.

Công tác tại Công Ty Luật TNHH Tư vấn quốc tế (Indochine Counsel), ThS. Trần Vũ Hà Minh hiện nay đã sử dụng công cụ AI như ChatGPT trong công việc hàng ngày tại văn phòng luật sư. Nhờ đó, cô có thể cải thiện hiệu suất làm việc, tiết kiệm thời gian đáng kể.

Tuy nhiên, là một chuyên gia trong lĩnh vực này, anh Ngọc cũng lưu ý về những rủi ro tiềm ẩn. Chẳng hạn, việc huấn luyện AI trên dữ liệu từ internet có thể gây ra thông tin sai lệch, đặc biệt là với dữ liệu hoặc ngôn ngữ ít phổ biến.

Có chung quan điểm, GS.TS Hồ Tú Bảo, Giám đốc Phòng thí nghiệm khoa học dữ liệu của Viện Nghiên cứu cao cấp về toán (VIASM) cho rằng, việc ứng dụng AI cũng đem lại những thách thức như tăng tỷ lệ thất nghiệp, nới rộng khoảng cách giữa giàu và nghèo, xâm phạm quyền riêng tư và tạo ra tin tức giả mạo.

Chuyên nghiên cứu về luân lý và pháp luật trí tuệ nhân tạo, Hà Minh nhấn mạnh tính phức tạp và đa chiều của AI. Không phủ nhận nhiều lợi ích mà AI mang lại, cô cho rằng, đi kèm với nó là một loạt vấn đề tiềm ẩn.

Những vấn đề này bao gồm: tình trạng thất nghiệp khi AI thay thế nhiều công việc hiện tại, sự phân biệt đối xử có thể xuất phát từ thiên vị của AI, tính minh bạch bị thiếu hụt do các thuật toán AI tự học, cùng với các vấn đề đạo đức từ những khía cạnh khó hiểu và không nhất quán của AI.

Nhiều rắc rối cũng có thể phát sinh trong quá trình sử dụng. “Khi AI gặp lỗi, ai sẽ chịu trách nhiệm? AI có thể tạo ra hậu quả không mong muốn, thậm chí nguy hiểm, như việc dùng AI trong vũ khí hoặc lạm dụng AI để lừa dối”, Hà Minh nói.

Cũng cần phải xem xét vấn đề sở hữu trí tuệ. Các công cụ ứng dụng AI như ChatGPT có khả năng tạo ra tác phẩm nghệ thuật và khoa học, vì vậy câu hỏi đặt ra là quyền sở hữu trí tuệ sẽ thuộc về ai. Đồng thời, việc phụ thuộc quá mức vào công nghệ như AI có thể dẫn đến sự mất dần kỹ năng của con người, như kỹ năng lái xe khi sử dụng xe tự lái.

“Cần nâng cao nhận thức công chúng về mặt trái của AI, đẩy mạnh nghiên cứu, khuyến khích sự liên kết giữa ngành AI và các nhà lập pháp và lập nên các trung tâm nghiên cứu về pháp lý công nghệ thông tin và AI. Đồng thời, chúng ta cần học hỏi từ các quy định pháp lý liên quan đến AI ở nước ngoài, như luật AI của Liên minh châu Âu, chính sách Nhật”, đại diện Indochine Counsel nhận định tại trong một sự kiện trực tuyến do Mạng lưới học thuật người Việt Nam tại Nhật Bản (VANJI) tổ chức.

Chỉ ra những khó khăn mà các doanh nghiệp và nhà nghiên cứu phải đối mặt trong việc phát triển AI, nhà sáng lập ProtonX nhấn mạnh ba yếu tố quan trọng: hạ tầng tính toán, lượng dữ liệu lớn và nguồn nhân lực chất lượng.

Do những khó khăn liên quan đến những yếu tố này, các công ty lớn như Google, Microsoft và Facebook đã chiếm ưu thế. Anh lưu ý rằng các công ty lớn có thể chỉ mất vài tháng để nâng cao độ chính xác của mô hình AI của họ, trong khi các nhà nghiên cứu hoặc nhà phát triển ứng dụng có thể mất hàng năm để cải thiện chỉ 1-2%.

Gợi ý cách tiếp cận trong việc xây dựng ứng dụng AI, anh Ngọc cho rằng có thể sử dụng nền tảng AI có sẵn. Phương pháp này cho phép phát triển sản phẩm nhanh chóng và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, phương pháp này có thể không tạo ra lợi thế cạnh tranh và khó thu hút đầu tư.

Cách tiếp cận thứ hai là xây dựng công nghệ AI từ đầu. Phương pháp này tạo ra lợi thế cạnh tranh nhưng cần tốn nhiều nguồn lực và chi phí. Các doanh nghiệp nhỏ có thể tận dụng cơ hội bằng việc khai thác các “khe hở” mà các công ty lớn chưa quan tâm.

Một phương pháp tiếp cận cuối cùng được đề xuất là tiếp cận kết hợp, bắt đầu với việc sử dụng nền tảng AI có sẵn để kiểm tra nhu cầu thực tế, sau đó tập trung phát triển công nghệ riêng cho tính năng được yêu thích và sử dụng nhiều.

Cần góc nhìn đa chiều về trí tuệ nhân tạo

Cần góc nhìn đa chiều về trí tuệ nhân tạo

Tiêu điểm -  2 năm
Chuyên gia FPT cho rằng công nghệ trí tuệ nhân tạo rất cần được quan tâm vì khả năng tạo ra sự rung chuyển trong tương lai, nhất là với ngành phần mềm.
Cần góc nhìn đa chiều về trí tuệ nhân tạo

Cần góc nhìn đa chiều về trí tuệ nhân tạo

Tiêu điểm -  2 năm
Chuyên gia FPT cho rằng công nghệ trí tuệ nhân tạo rất cần được quan tâm vì khả năng tạo ra sự rung chuyển trong tương lai, nhất là với ngành phần mềm.
Đường đến trung tâm trí tuệ nhân tạo của khu vực

Đường đến trung tâm trí tuệ nhân tạo của khu vực

Tiêu điểm -  2 năm

Chính phủ Việt Nam đã ban hành Chiến lược quốc gia về AI đến năm 2030, với mục tiêu từng bước đưa Việt Nam trở thành một trung tâm đổi mới sáng tạo và AI nằm trong Top 4 của khu vực ASEAN và trong Top 50 của thế giới.

Nhà thuốc Long Châu đưa trí tuệ nhân tạo vào bán lẻ dược phẩm

Nhà thuốc Long Châu đưa trí tuệ nhân tạo vào bán lẻ dược phẩm

Doanh nghiệp -  2 năm

Năm ngoái, FPT Long Châu đã cán mốc 1.000 nhà thuốc trong tháng 12/2022, vượt xa kế hoạch mở mới năm 2022. Số lượng nhà thuốc có doanh thu lên đến 937 cửa hàng trên khắp 63 tỉnh thành.

Trí tuệ nhân tạo sẽ là công nghệ cốt lõi của FPT

Trí tuệ nhân tạo sẽ là công nghệ cốt lõi của FPT

Doanh nghiệp -  2 năm

Hiện hệ sinh thái công nghệ AI của FPT có hơn 20 giải pháp đang phục vụ hơn 20 triệu người dùng cuối và 600 triệu lượt sử dụng/năm.

Chiến lược bình dân hóa công nghệ trí tuệ nhân tạo ở MoMo

Chiến lược bình dân hóa công nghệ trí tuệ nhân tạo ở MoMo

Khởi nghiệp -  2 năm

Áp dụng thử nghiệm từ những năm đầu sản phẩm (2014-2015), đến năm 2018, MoMo đã bắt đầu tập trung nghiên cứu AI, Big Data và hiện đang đầu tư khoảng 20 - 25% tổng chi phí đầu tư cho công nghệ.

Cung ứng điện 2026–2030: Vì sao quy hoạch đã có, triển khai vẫn tắc?

Cung ứng điện 2026–2030: Vì sao quy hoạch đã có, triển khai vẫn tắc?

Tiêu điểm -  8 giờ

Cung ứng điện đang đối diện nhiều dấu hỏi, khi hàng loạt nguồn điện trọng yếu từ năng lượng tái tạo, khí LNG, điện hạt nhân theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh gặp khó.

TP.HCM tìm cách gỡ vướng cho 100 dự án bị 'treo' vì tắc định giá đất

TP.HCM tìm cách gỡ vướng cho 100 dự án bị 'treo' vì tắc định giá đất

Tiêu điểm -  8 giờ

UBND TP.HCM vừa có văn bản gửi Phó thủ tướng Trần Hồng Hà và Bộ trưởng Nông nghiệp và môi trường kiến nghị gỡ vướng cho 100 dự án đã "treo" hàng chục năm qua.

Doanh nghiệp đua nhau xin thí điểm dự án nhà ở theo Nghị quyết 171

Doanh nghiệp đua nhau xin thí điểm dự án nhà ở theo Nghị quyết 171

Tiêu điểm -  1 ngày

Chỉ trong vòng hơn ba tháng, khoảng 100 doanh nghiệp đồng loạt gửi hồ sơ lên UBND tỉnh Lâm Đồng để xin thực hiện dự án nhà ở thương mại theo Nghị quyết 171/2024 của Quốc hội.

IMF khuyến cáo Việt Nam giám sát chặt rủi ro tỷ giá và lạm phát

IMF khuyến cáo Việt Nam giám sát chặt rủi ro tỷ giá và lạm phát

Tiêu điểm -  1 ngày

Với Việt Nam, chính sách tài khoá có thể gánh vác vai trò chủ đạo trong việc hỗ trợ hoạt động kinh tế, theo IMF.

Phá đường dây tiền ảo đa cấp chiếm đoạt hàng chục tỷ đồng

Phá đường dây tiền ảo đa cấp chiếm đoạt hàng chục tỷ đồng

Tiêu điểm -  2 ngày

Dự án tiền ảo đa cấp WorldMall.app đã lừa đảo hàng chục tỷ đồng của nhà đầu tư nhờ đánh vào lòng tham sinh lời nhanh và sự thiếu hiểu biết về tài sản số.

Mô hình sân bay 'bốn trong một' do T&T Group đầu tư tại Quảng Trị

Mô hình sân bay 'bốn trong một' do T&T Group đầu tư tại Quảng Trị

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Theo ông Lê Đức Tiến, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, “sân bay Quảng Trị - bốn trong một” do T&T Group đầu tư trên địa bàn tỉnh được coi như chiến lược đột phá nhằm gắn kết đô thị - công nghiệp - khoa học công nghệ - dịch vụ trong một cấu trúc không gian tổng hợp, hiện đại và bền vững.

TPBank mang DNA số hóa hòa cùng nhịp GenZ tại Em Xinh 'Say Hi'

TPBank mang DNA số hóa hòa cùng nhịp GenZ tại Em Xinh 'Say Hi'

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Là nhà tài trợ chính của Em Xinh “Say Hi” Concert, TPBank đã “chiếm spotlight” với sắc tím thương hiệu phủ kín khán đài và thông điệp “App TPBank – Tiện ích đỉnh. Sống đỉnh” được hàng vạn Xinhiu đồng thanh hô vang. Không chỉ tài trợ, TPBank còn khéo léo tạo ra loạt trải nghiệm tinh tế để trở thành cái tên được yêu mến nhất trong lòng người hâm mộ.

CT UAV đạt bước tiến mới trong hợp tác với Airbility

CT UAV đạt bước tiến mới trong hợp tác với Airbility

Doanh nghiệp -  4 giờ

Công ty hàng không tiên tiến của Hàn Quốc Airbility và CT UAV vừa đánh dấu một cột mốc quan trọng trong mô hình hợp tác mới.

Từng ế ẩm, 3.790 căn hộ tái định cư Thủ Thiêm bất ngờ được săn đón

Từng ế ẩm, 3.790 căn hộ tái định cư Thủ Thiêm bất ngờ được săn đón

Bất động sản -  6 giờ

Đã có ba doanh nghiệp bày tỏ sự quan tâm đến kế hoạch đấu giá 3.790 căn hộ tái định cư ở Thủ Thiêm thay vì không có người tham gia hoặc ít sự quan tâm như bốn lần tổ chức trước đó.

Doanh nghiệp dược gần 50 năm tuổi 'đốt cháy giai đoạn' nhờ mạnh tay đầu tư AI

Doanh nghiệp dược gần 50 năm tuổi 'đốt cháy giai đoạn' nhờ mạnh tay đầu tư AI

Phát triển bền vững -  7 giờ

Áp dụng trí tuệ nhân tạo vào vận hành chính là ‘đòn bẩy’ để doanh nghiệp khẳng định vị thế của mình trong thời đại mới, theo bà Lê Thị Thúy Anh, Phó tổng giám đốc Công ty CP Dược phẩm OPC.

Bài toán chuyển giao quyền lực tại doanh nghiệp Việt: Lỗ hổng chiến lược hay cuộc khủng hoảng ngầm?

Bài toán chuyển giao quyền lực tại doanh nghiệp Việt: Lỗ hổng chiến lược hay cuộc khủng hoảng ngầm?

Diễn đàn quản trị -  7 giờ

Các doanh nghiệp Việt đang đứng trước một áp lực kép trong kế nhiệm khi lực lượng lao động đang già đi và thế hệ trẻ thiếu mặn mà với các vai trò lãnh đạo.

Cung ứng điện 2026–2030: Vì sao quy hoạch đã có, triển khai vẫn tắc?

Cung ứng điện 2026–2030: Vì sao quy hoạch đã có, triển khai vẫn tắc?

Tiêu điểm -  8 giờ

Cung ứng điện đang đối diện nhiều dấu hỏi, khi hàng loạt nguồn điện trọng yếu từ năng lượng tái tạo, khí LNG, điện hạt nhân theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh gặp khó.