Tăng cường trữ hàng và hạn chế các hoạt động giải trí
Theo số liệu từ Worldpanel, ngành hàng tiêu dùng nhanh Việt Nam tăng trưởng chậm lại trong hai tháng đầu năm 2020 dù bức tranh 2019 hết sức lạc quan. Ngành hàng sữa và các sản phẩm từ sữa, thực phẩm đóng gói và sản phẩm chăm sóc cá nhân duy trì tăng trưởng trong khi các ngành hàng đồ uống giảm sâu trong mùa được cho là cao điểm này (mùa Tết) do ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Điều này có thể là do nhu cầu giải trí, tiệc tùng giảm bớt, đa phần người dân có xu hướng hạn chế tụ tập đông người nhằm giảm thiểu rủi ro nhiễm bệnh.
Sau khi thông tin về dịch bệnh lan truyền rộng rãi tại Việt Nam và tạo ra ảnh hưởng, người tiêu dùng Việt Nam tại khu vực thành thị 4 thành phố chính có xu hướng mua trữ ba nhóm hàng hóa.
Nhóm đầu tiên là các sản phẩm vệ sinh cá nhân và gia đình nhằm giữ gìn vệ sinh và diệt khuẩn. Nước rửa tay, xà phòng và các sản phẩm lau chùi nhà cửa đều tăng trưởng hai chữ số, thậm chí ba chữ số.
Nhóm thứ hai là nhóm ngành hàng thực phẩm tiện lợi và gia vị nấu ăn. Điều này có thể lí giải do tâm lý lo lắng hoang mang của người dân trong bối cảnh số ca lây nhiễm ngày càng tăng cũng như việc học sinh được nghỉ ở nhà kéo dài thêm, đòi hỏi nhu cầu tích trữ lương thực. Đồ đông lạnh, đồ hộp, mì gói các loại và dầu ăn là một vài ngành hàng tiêu biểu đạt mức tăng trưởng ấn tượng trong mùa dịch.
Nhóm hàng còn lại mà người tiêu dùng cũng đang hướng đến đó là các sản phẩm bổ sung dưỡng chất và giúp nâng cao hệ miễn dịch, đặc biệt dành cho nhóm người già và trẻ em với tỷ lệ rủi ro cao hơn. Do đó, sữa bột và sữa chua uống là những mặt hàng được người tiêu dùng ưu tiên lúc này nhằm tăng cường sức khỏe.
Mặt khác, người tiêu dùng cũng đang cắt giảm bớt chi tiêu ở các mặt hàng mang tính giải trí, trong đó, các loại đồ uống không cồn và có cồn đều bị ảnh hưởng nhiều nhất trong mùa dịch. Bia và các loại thức uống giải khát ghi nhận các mức giảm sâu.
Những chuyển động trong kênh mua sắm
Sự thay đổi không chỉ diễn ra ở giỏ hàng của người tiêu dùng mà còn ở việc lựa chọn các kênh mua sắm trong thời kỳ dịch bệnh bùng phát. Mua sắm trực tuyến chiếm ưu thế và bùng nổ ấn tượng đúng như các dự báo trước đây của Kantar. Nhiều người mua sắm trực tuyến hơn so với bình thường, đóng góp vào mức tăng trưởng ba chữ số chỉ trong một tháng kể từ khi có thông báo chính thức về dịch bệnh ở Việt Nam.
Xu hướng này dự kiến còn kéo dài, đặc biệt là sau khi chính quyền địa phương đã vận động nên tránh tiếp xúc đám đông, thay vào đó là mua sắm hàng trực tuyến (online) để hạn chế tối đa sự lây lan của dịch bệnh.
Ngoài ra, với sự gia tăng nhu cầu về khẩu trang và nước rửa tay khô của người Việt trong những ngày cao điểm gần đây, không quá ngạc nhiên khi các cửa hiệu drugstore (mô hình chuyên kinh doanh các mặt hàng sức khỏe và sắc đẹp như Medicare, Guardian) và nhà thuốc cũng ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ. Có thể hiểu việc chi tiêu nhiều cho các sản phẩm vệ sinh tại các kênh này cũng là do nhu cầu an toàn, bảo vệ sức khỏe là trên hết.
Các kênh bán lẻ hiện đại như siêu thị, đại siêu thị, siêu thị mini có sự tăng trưởng đáng chú ý.Thêm vào đó, khi số ca nhiễm bệnh tăng lên, tình trạng mua sắm hoảng loạn xảy ra ở nhiều nơi, đặc biệt là các khu vực ghi nhận các ca dương tính. Điều này dẫn đến nhu cầu trữ hàng, thúc đẩy sự tăng trưởng đáng chú ý ở các kênh bán lẻ hiện đại như siêu thị, đại siêu thị, siêu thị mini – nơi cung cấp sản phẩm vệ sinh, cũng như đa dạng về chủng loại, cập nhật nhanh các chương trình hỗ trợ người tiêu dùng trong thời kỳ dịch bệnh như giao hàng tận nhà, bình ổn giá, “giải cứu” nông sản.
Nổi bật có thể kể đến là BigC – một trong các nhà bán lẻ lớn đã ghi nhận mức tăng trưởng cao nhất trong mùa dịch, tăng cả về lượng người mua sắm cũng như mức chi tiêu trong mỗi lần mua.
Mô hình cash & carry (MM Mega market) – mô hình kinh doanh bán sỉ cũng đạt mức tăng trưởng bứt phá dù tình hình kinh doanh trong những năm gần đây không mấy sáng sủa.
Trong khi đó, người tiêu dùng đang giảm tần xuất mua sắm tại những kênh chủ yếu hay mua cho nhu cầu hàng ngày để hạn chế tiếp xúc và chỉ đi mua sắm tại các kênh có thể mua được số lượng lớn để trữ hàng. Theo đó, kênh tạp hóa – kênh mua sắm chính của phần đông người Việt và cửa hàng tiện lợi là những kênh đang chịu ảnh hưởng ngắn hạn bởi dịch Covid-19.
Khuyến nghị cho doanh nghiệp
Sự bùng phát dịch vẫn đang diễn ra với nhiều người bị nhiễm bệnh hơn, khiến các hoạt động kinh tế và kinh doanh tiếp tục bị gián đoạn. Kantar đã đưa ra những khuyến nghị giúp cho các doanh nghiệp vượt qua thời gian khó khăn và chuẩn bị cho sự phục hồi trong giai đoạn tiếp theo sau khi dịch đã đi qua.
Thứ nhất, doanh nghiệp cần phản ứng nhanh, cập nhật thông tin và các chuyển biến của dịch Covid-19 để kết nối, chung tay với cộng đồng; thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp đến các vấn đề xã hội nhằm xây dựng/ củng cố trách nhiệm xã hội.
Thứ hai, chủ động trong truyền thông cả bên ngoài lẫn nội bộ. Kantar cho rằng thay vì tập trung quảng cáo để bán hàng, doanh nghiệp nên ưu tiên các nội dung mà người tiêu dùng/ cộng đồng hiện đang quan tâm, cung cấp thông tin hữu ích phòng chống dịch bệnh.
Thứ ba, đề xuất sáng kiến, hành động ý nghĩa và hỗ trợ có ích cho cộng đồng tiêu dùng trong thời điểm dịch bùng phát, bằng nhiều phương thức trong khả năng của doanh nghiệp.
