Vì đâu mua sắm trực tuyến nhiều nhưng thanh toán điện tử ít?

Đức Duy Thứ sáu, 03/05/2019 - 11:59

Mặc dù thương mại điện tử ở Việt Nam phát triển đáng kể, lượng thanh toán điện tử vẫn ở mức thấp, chủ yếu do thói quan của người tiêu dùng.

Tốc độ tăng trưởng trung bình năm giai đoạn 2015 – 2018 của thương mại điện tử Việt Nam đạt 25%.

Theo báo cáo Chỉ số thương mại điện tử 2019, thương mại điện tử của Việt Nam năm 2018 tiếp tục chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ. Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) ước tính tốc độ tăng trưởng đạt 30% so với năm 2017.

Về quy mô, dù điểm xuất phát thấp khoảng 4 tỷ USD năm 2015 nhưng nhờ tốc độ tăng trưởng trung bình trong ba năm liên tiếp cao, quy mô thị trường thương mại điện tử năm 2018 lên tới khoảng 7,8 tỷ USD.

Thị trường này bao gồm bán lẻ trực tuyến, du lịch trực tuyến, tiếp thị trực tuyến, giải trí trực tuyến và mua bán trực tuyến các dịch vụ và sản phẩm số hoá khác.

VECOM cho rằng nếu tốc độ tăng trưởng duy trì mức 30% thì tới năm 2020, thương mại điện tử Việt Nam sẽ đạt quy mô khoảng 13 tỷ USD, cao hơn mục tiêu được đề ra cho khu vực này giai đoạn 2016 – 2020.

Theo Báo cáo e-Conomy SEA 2018 của Google và Temasek, tốc độ tăng trưởng trung bình năm giai đoạn 2015 – 2018 của thương mại điện tử Việt Nam đạt 25% và dự kiến thị trường sẽ lên mức 33 tỷ USD vào năm 2025.

Nếu kịch bản này diễn ra, Việt Nam sẽ sở hữu quy mô thương mại điện tử lớn thứ ba tại khu vực Đông Nam Á vào năm 2025, sau Indonesia (100 tỷ USD) và Thái Lan (43 tỷ USD).

Theo TechinAsia, lượng người dùng Internet tại Việt Nam xếp thứ ba trong số các nước Đông Nam Á được khảo sát (Indonesia, Philippines, Thái Lan, Malaysia và Singapore) với 44 triệu người năm 2015 và dự kiến tăng lên mức 82 triệu năm 2020.

Mỗi ngày, người dùng tại Việt Nam trung bình dành khoảng 6 giờ 52 phút để truy cập Internet qua điện thoại di động.

Mặc dù thương mại điện tử và số người dùng tại Việt Nam gia tăng đáng kể, mức chi tiêu trong mỗi lần mua sắm trực tuyến cũng như thanh toán trực tuyến lại ở mức thấp.

TechinAsia cho biết trong khi Singapore hay Malaysia có tỷ lệ bán hàng nhận thanh toán bằng thẻ tín dụng lên tới 100%, Philippines đạt 95%, Thái Lan đạt 90% thì Việt Nam chỉ dừng ở mức 60%.

Tỷ lệ nhận chuyển khoản ngân hàng cao hơn, ở mức 88% và tỷ lệ thanh toán khi nhận hàng đạt tới 82%, cao hơn tất cả các quốc gia được khảo sát còn lại.

Bà Nguyễn Thị Minh Huyền, Phó cục trưởng Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) tại phiên thảo luận về thanh toán điện tử trong khuôn khổ Diễn đàn kinh tế tư nhân năm 2019 cho biết chỉ 3-5% lượng giao dịch sử dụng thanh toán không dùng tiền mặt, với tỷ lệ thanh toán trực tuyến chiếm tỷ trọng rất thấp.

"Việc thay đổi thói quen của khách hàng, cải thiện quy trình thanh toán là đòi hỏi cấp thiết, không chỉ riêng với thương mại điện tử mà cả với sự phát triển của kinh tế số", bà Huyền nhấn mạnh.

Theo vị Phó cục trưởng, mấu chốt để thay đổi điều này là xây dựng niềm tin của người tiêu dùng trong thương mại điện tử.

Bên cạnh việc đưa ra những hành lang pháp lý, những thể chế để thúc đẩy phương thức thanh toán không dùng tiền mặt, cần có những giải pháp nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, thay đổi niềm tin của khách hàng với quy trình thanh toán không dùng tiền mặt.

Ông Đào Minh Tuấn, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) đã “điểm danh” một số rào cản cần tháo gỡ nhằm phát triển thanh toán điện tử.

Thứ nhất, thói quen của người tiêu dùng là vấn đề lớn nhất. Hiện 60% dân số Việt Nam đủ độ tuổi mở thẻ nhưng 80% trong số này vẫn dùng tiền mặt. Mua hàng trực tuyến đã thay đổi thói quen song giao hàng theo hình thức COD (nhận hàng và trả tiền trực tiếp) vẫn là chủ yếu.

Thứ hai là nhiều doanh nghiệp ngại chấp nhận phương thức thanh toán mới.

Thứ ba là chưa có nhiều chính sách khuyến khích đối với các thành phần tham gia.

Thứ tư là phát triển hạ tầng. Theo ông Tuấn, việc chia sẻ dữ liệu có rào cản nhất định vì dữ liệu ngân hàng đòi hỏi pháp lý cao nên cần có sự tham gia của Nhà nước.

Chia sẻ cùng quan điểm, ông Phạm Tiến Dũng, Vụ trưởng Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) cũng cho rằng rào cản lớn nhất về việc áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt là thói quen của người tiêu dùng. Nhiều người vẫn giữ thói quen dùng tiền mặt dù rằng áp dụng công nghệ, những ứng dụng thanh toán mang lại sự tiện lợi hơn rất nhiều.

Một rào cản khác cho sự thay đổi là khoảng cách giữa nói và làm. Ông Dũng nhận định hành lang pháp lý đang đi chậm hơn so với công nghệ từ 3-5 năm và cho rằng nếu không có những cơ chế thí điểm quản lý thì việc theo kịp với sự phát triển của công nghệ là rất khó.

a
Mặc dù mua sắm trực tuyến khá lớn, khách hàng Việt vẫn ưa chuộng hình thức thanh toán bằng tiền mặt. Ảnh: Quang Định

Về vấn đề sử dụng dữ liệu, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho rằng rào cản nằm ở sự tham gia của các bộ, ngành liên quan. Muốn áp dụng thanh toán điện tử cho các dịch vụ như điện, y tế hay giao thông, cơ quan quản lý cần cơ chế chia sẻ dữ liệu, xây dựng hệ thống liên thông với những Bộ, ngành liên quan để chia sẻ thông tin khách hàng, tạo ra một cơ chế thanh toán thông suốt.

Ngoài những rào cản về mặt cơ chế, ông Dũng cho rằng một vấn đề đang tồn tại trong thương mại điện tử là lòng tin của khách hàng.

"Những nền tảng thương mại điện tử bán hàng không đúng quảng cáo, không đúng mẫu mã yêu cầu khiến khách hàng không thực hiện thanh toán trước", Vụ trưởng Thanh toán cho biết.

Ông Dũng khuyến nghị nếu những dịch vụ ngân hàng đáp ứng được quy tắc 3-1-0 sẽ tạo ra sự thay đổi rất lớn. Nghĩa là mọi nghiệp vụ phải hoàn thành trong thời gian 3 phút, ứng dụng phải đáp lại yêu cầu trong thời gian 1 giây và không có sự can thiệp của con người trong quy trình này.

Về phía ngân hàng thương mại, ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc TP Bank cho biết ngân hàng này cũng phải đối mặt với nhiều thách thức vì hiện nay tình trạng giả mạo danh tính trên các kênh giao dịch rất nhiều, từ giả mạo thông tin cho đến giả mạo cả người đến làm thủ tục, thậm chí đến nay còn có tình trạng mua bán thông tin thật của một ai đó rồi thuê người đến làm thẻ, ebank và sử dụng tài khoản đó.

Nếu Chính phủ có cổng xác thực thông tin và dữ liệu mở để các ngân hàng khai thác thì có thể hạn chế được nhiều.

Làm sao để kinh tế số Việt Nam thành hình và phát triển?

Làm sao để kinh tế số Việt Nam thành hình và phát triển?

Tiêu điểm -  6 năm
Mặc dù sở hữu tiềm năng lớn, kinh tế số của Việt Nam vẫn phải đương đầu với nhiều thách thức, đòi hỏi sự tiên phong của Chính phủ.
Làm sao để kinh tế số Việt Nam thành hình và phát triển?

Làm sao để kinh tế số Việt Nam thành hình và phát triển?

Tiêu điểm -  6 năm
Mặc dù sở hữu tiềm năng lớn, kinh tế số của Việt Nam vẫn phải đương đầu với nhiều thách thức, đòi hỏi sự tiên phong của Chính phủ.
Doanh nghiệp Việt đối mặt sáu thách thức lớn trong nền kinh tế số

Doanh nghiệp Việt đối mặt sáu thách thức lớn trong nền kinh tế số

Tiêu điểm -  7 năm

Hiện nay nền kinh tế quốc gia đang được dẫn dẵn bởi công nghệ số, đặc biệt trong bối cảnh các doanh nghiệp nước ngoài với lợi thế về mặt công nghệ đang tấn công mạnh mẽ vào thị trường Việt.

Kinh tế số đang vào 'tầm ngắm' mới

Kinh tế số đang vào 'tầm ngắm' mới

Tiêu điểm -  8 năm

Kinh tế số đã xuất hiện và trở thành xu hướng phát triển tất yếu, tuy nhiên cũng chính công nghệ của nền kinh tế số lại có thể làm phát sinh nhiều rủi ro và xáo trộn cho các thị trường đã được xác lập.

Tổng Bí thư: Hà Nội cần chuyển mô hình phát triển từ đơn cực sang 'đa cực, đa trung tâm'

Tổng Bí thư: Hà Nội cần chuyển mô hình phát triển từ đơn cực sang 'đa cực, đa trung tâm'

Tiêu điểm -  17 giờ

Bối cảnh phát triển mới đòi hỏi Thủ đô Hà Nội phải thực hiện một cuộc chuyển mình căn bản, từ mô hình phát triển đơn cực đã quá tải, sang cấu trúc "đa cực, đa trung tâm" nhằm giải quyết dứt điểm các thách thức đô thị cố hữu.

Đề xuất xây dựng hệ thống hạ tầng sạc xe điện 'mở'

Đề xuất xây dựng hệ thống hạ tầng sạc xe điện 'mở'

Tiêu điểm -  19 giờ

Thị trường trạm sạc xe điện tại Việt Nam nở rộ, nhưng cũng đi kèm những lo ngại về nguy cơ độc quyền và bị chi phối bởi nhóm doanh nghiệp đặc thù.

Gánh nặng thuế cản trở khoáng sản Việt cất cánh

Gánh nặng thuế cản trở khoáng sản Việt cất cánh

Tiêu điểm -  1 ngày

Việt Nam sở hữu tiềm năng lớn với các khoáng sản chiến lược hàng đầu thế giới, nhưng gánh nặng chính sách thuế đang thách thức sự phát triển của ngành này.

EuroCham bày cách để Việt Nam giữ chân nhà đầu tư châu Âu

EuroCham bày cách để Việt Nam giữ chân nhà đầu tư châu Âu

Tiêu điểm -  1 ngày

Với các nhà đầu tư châu Âu, năng lực cạnh tranh dài hạn cần phụ thuộc vào tính nhất quán và minh bạch trong pháp lý.

Đưa TP. HCM thành siêu đô thị tầm quốc tế

Đưa TP. HCM thành siêu đô thị tầm quốc tế

Tiêu điểm -  2 ngày

Các nghị quyết quan trọng khi trở thành thực tiễn sẽ giúp TP. HCM chuyển mình thành trung tâm của khu vực.

FiinRatings: Luật hóa Nghị quyết 42 đưa ngân hàng Việt tiệm cận thông lệ quốc tế

FiinRatings: Luật hóa Nghị quyết 42 đưa ngân hàng Việt tiệm cận thông lệ quốc tế

Tài chính -  31 phút

Việc luật hóa Nghị quyết 42 được đánh giá là bước đi tất yếu, đóng vai trò then chốt trong việc hoàn thiện cơ chế xử lý nợ xấu.

Lãnh đạo VPBank: Chỉ 2-3 tháng nữa sẽ xây xong hạ tầng sàn tài sản số

Lãnh đạo VPBank: Chỉ 2-3 tháng nữa sẽ xây xong hạ tầng sàn tài sản số

Tài chính -  35 phút

Theo Tổng giám đốc Nguyễn Đức Vinh, VPBank đã sẵn sàng về nền tảng công nghệ và nhân lực để triển khai một sàn giao dịch tài sản số ngay khi có cấp phép thí điểm.

Prudential Việt Nam chung tay khắc phục hậu quả sau mưa lũ

Prudential Việt Nam chung tay khắc phục hậu quả sau mưa lũ

Nhịp cầu kinh doanh -  46 phút

Prudential Việt Nam công bố khoản hỗ trợ 1 tỷ đồng, thông qua Quỹ bảo trợ trẻ em Việt Nam hỗ trợ khắc phục hậu quả sau bão lũ tại 6 địa phương.

Sabeco chung tay hỗ trợ khắc phục hậu quả sau bão lũ

Sabeco chung tay hỗ trợ khắc phục hậu quả sau bão lũ

Nhịp cầu kinh doanh -  47 phút

Sabeco công bố khoản hỗ trợ trị giá 3 tỷ đồng nhằm chung tay cùng chính quyền địa phương hỗ trợ khắc phục thiệt hại sau bão lũ tại các khu vực chịu ảnh hưởng.

Sức hút đằng sau thương vụ tỷ đô IPO VPBankS

Sức hút đằng sau thương vụ tỷ đô IPO VPBankS

Tài chính -  59 phút

Hệ sinh thái tài chính tích hợp, nền tảng vốn hùng mạnh cùng năng lực thực thi mạnh mẽ là 'chìa khóa' cho tham vọng dẫn đầu của VPBankS.

Phó chủ tịch T&T Group giữ trọng trách tại Mạng lưới chuyên gia dữ liệu toàn cầu

Phó chủ tịch T&T Group giữ trọng trách tại Mạng lưới chuyên gia dữ liệu toàn cầu

Nhịp cầu kinh doanh -  14 giờ

Hiệp hội Dữ liệu quốc gia phối hợp cùng UBND thành phố Huế hôm nay đồng tổ chức lễ công bố Mạng lưới chuyên gia dữ liệu toàn cầu do Hiệp hội Dữ liệu quốc gia khởi xướng. Tại sự kiện, Phó chủ tịch HĐQT Tập đoàn T&T Group, Chủ tịch HĐQT Vietravel Airlines Đỗ Vinh Quang vinh dự được bổ nhiệm làm Phó chủ tịch VDEN.

Từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp, TPBank đồng hành chuyển đổi từng chặng

Từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp, TPBank đồng hành chuyển đổi từng chặng

Nhịp cầu kinh doanh -  14 giờ

Chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp theo Nghị định 70 không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là cơ hội nâng tầm quản trị. Với một lộ trình hỗ trợ toàn diện, TPBank đồng hành cùng hộ kinh doanh từ khâu pháp lý đến vốn vay, để việc chuyển đổi trở thành động lực tăng trưởng.

Đọc nhiều