Những yếu tố tác động đến tỷ giá năm 2021 bao gồm các yếu tố cơ bản trong nước; chính sách nới lỏng tiền tệ toàn cầu; sự lên giá của đồng Nhân dân tệ, chính sách của NHNN và việc Mỹ đưa Việt Nam vào danh sách các quốc gia “thao túng tiền tệ
Trong báo cáo chiến lược dự báo tình hình kinh tế năm 2021, Công ty chứng khoán VNDirect nhận định Việt Nam Đồng (VND) có thể mạnh lên trong năm 2021.
Nguyên nhân đến từ việc USD sẽ tiếp tục suy yếu trong năm 2021 do Fed duy trì nới lỏng chính sách tiền tệ để hỗ trợ phục hồi kinh tế. Bên cạnh đó, việc đồng Nhân dân tệ (RMB) tăng mạnh trong các tháng gần đây sẽ làm giảm thâm hụt thương mại của Việt Nam với Trung Quốc. Tính đến ngày 30/11, RMB đạt tăng trưởng 5,4% từ đầu năm so với USD.
Theo VNDirect, những yếu tố tác động đến tỷ giá năm 2021 bao gồm các yếu tố cơ bản trong nước; chính sách nới lỏng tiền tệ toàn cầu; sự lên giá của đồng Nhân dân tệ, chính sách của NHNN và việc Mỹ đưa Việt Nam vào danh sách các quốc gia “thao túng tiền tệ”.
Trong đó, Việt Nam hiện đang vi phạm 3 tiêu chí của phía Mỹ về việc "thao túng tiền tệ", bao gồm tiêu chí thặng dư thương mại với Mỹ hàng năm vượt 20 tỷ USD; cán cân thanh toán hàng năm thặng dư hơn 2% GDP và quy mô mua ròng ngoại tệ hàng năm vượt 2% GDP.
VNDirect nhận định, việc VND mạnh lên có thể là con dao hai lưỡi. Ở mặc tích cực, đồng tiền mạnh có một số tác động tốt cho triển vọng VND tăng trưởng mạnh mẽ hơn trong năm 2021. Có thể kể tới việc kích thích dòng vốn đầu tư vào Việt Nam, giảm bớt gánh nặng thanh toán nợ nước ngoài, đồng thời giảm bớt mất cân bằng thương mại giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.
Sự bùng phát của đại dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu đã làm chậm lại dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đổ vào Việt Nam trong 10 tháng đầu năm 2020. Theo Tổng cục Thống kê, trong 10 tháng đầu năm 2020, giải ngân vốn FDI giảm 2,5% sv cùng kỳ xuống 15,8 tỷ USD, tổng vốn FDI đăng ký giảm 19,4% so với cùng kỳ xuống 23,5 tỷ USD. Bên cạnh đó, nhà đầu tư nước ngoài còn bán ròng 560 triệu USD giá trị cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong 10 tháng đầu năm 2020.
Tuy nhiên, dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam có thể gia tăng trong năm tới trong bối cảnh triển vọng tăng trưởng toàn cầu tích cực hơn trong năm 2021 và Việt Nam vẫn duy trì những lợi thế riêng như triển vọng tăng trưởng khả quan trong năm 2021; khả năng phòng chống dịch hiệu quả, và xu hướng dịch chuyển đơn hàng và nhà máy từ Trung Quốc sang Việt Nam do chiến tranh thương mại cũng như do nhu cầu đa dạng hóa chuỗi cung ứng sau đại dịch COVID-19.
Sự ổn định và tăng giá của tiền đồng có thể củng cố xu hướng dòng vốn đầu tư nước ngoài dịch chuyển vào Việt Nam trong thời gian tới. Dòng vốn FDI sẽ tăng trở lại cũng như khối ngoại có thể quay lại mua ròng trên thị trường chứng khoán Việt Nam thời gian tới.
Sự biến động của tỷ giá có ảnh hưởng trực tiếp đến nợ công cũng như tình hình quản lý nợ công mà cụ thể là nghĩa vụ trả nợ nước ngoài. Sự mạnh lên của tiền đồng có thể làm giảm bớt gánh nặng thanh toán nợ nước ngoài cũng như giảm chỉ tiêu nợ công/GDP.
Hiện tại, tỷ lệ nợ nước ngoài/GDP được dự báo ở mức 47,9% vào cuối năm 2020. Bên cạnh đó, theo dự toán ngân sách nhà nước năm 2020, Việt Nam dự kiến dùng 5 tỷ USD để chi trả tiền lãi, nợ vay và vốn vay ưu đãi ODA (tương đương khoảng 2% GDP danh nghĩa năm 2019).
Ở khía cạnh tiêu cực, việc VND mạnh lên có thể làm giảm sức cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu Việt Nam, đặc biệt đối với các mặt hàng nông sản, khoáng sản thô và hàng hóa chưa qua chế biến.
Tuy vậy, VNDirect cho rằng tác động của việc VND tăng giá đến nhập khẩu là nhỏ trong bối cảnh những đồng bản tệ của các đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam như Nhân dân tệ, Euro, Won (Hàn Quốc), Yên (Nhật Bản) cũng đang tăng giá so với USD. Do đó, chỉ những hàng hóa xuất khẩu từ một số nước như Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia mới được hưởng lợi từ xu hướng tăng giá của VND do đồng bản tệ của những nước này đang mất giá mạnh so với USD.
Bên cạnh đó, sự mạnh lên của tiền đồng sẽ làm giá các mặt hàng nhập khẩu trở nên hấp dẫn hơn, qua đó kích thích người tiêu dùng sử dụng các mặt hàng nhập khẩu nhiều hơn và làm thu hẹp thặng dư thương mại.
