Xuất khẩu thủy sản dự báo giảm mạnh quý cuối năm

Quý III/2025, tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam đạt 2,7 tỷ USD, tăng 10% so với cùng kỳ, thấp hơn so với mức tăng 16,7% trong nửa đầu năm.

Sự chững lại của đà tăng trưởng trong quý III/2025, theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), phản ánh tác động rõ rệt của chính sách thuế đối ứng cao nhất lên đến 20% từ phía thị trường Mỹ.

“Chính sách thuế đối ứng 20% của Mỹ bắt đầu áp dụng từ tháng 8 khiến nhiều doanh nghiệp phải điều chỉnh kế hoạch và chuyển hướng thị trường”, VASEP cho biết.

Lũy kế 9 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 8,36 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ, chủ yếu nhờ vào nửa đầu năm khởi sắc khi cá tra được Mỹ chính thức miễn thuế chống bán phá giá và hiệu ứng tăng cường nhập khẩu trước thềm thuế đối ứng.

Tuy nhiên, thuế đối ứng đi vào hiệu lực và trên thực tế đã khiến một số doanh nghiệp tốn hàng trăm tỷ đồng đóng thuế khi xuất khẩu thủy sản sang Mỹ khiến triển vọng xuất khẩu thủy sản quý cuối năm được đánh giá tương đối ảm đạm.

Ngoài ra, đạo luật bảo vệ động vật có vú biển của Mỹ với phán quyết cấm nhập khẩu nhiều sản phẩm thủy sản đánh bắt của Việt Nam, dự kiến áp dụng từ năm 2026, cũng tạo ra nhiều tác động tới hoạt động xuất khẩu thủy sản quý IV/2025.

VASEP dự báo, xuất khẩu thủy sản quý IV/2025 sẽ giảm hơn 22% so với cùng kỳ 2024, về mức gần 2,2 tỷ USD. Trong đó, các mặt hàng chủ lực bao gồm tôm và cá tra chững lại đáng kể, trong khi cá ngừ, bạch tuộc và mực được dự báo sẽ giảm mạnh.

Như vậy, mục tiêu tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 11 tỷ USD năm 2025 sẽ rất thách thức.

Xuất khẩu thủy sản tìm cơ hội mới

Quý III/2025 bộc lộ nhiều khó khăn, thách thức với thủy sản Việt Nam nhưng đâu đó vẫn xuất hiện những điểm sáng, bao gồm đà tăng trưởng về kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường lớn như EU, Trung Quốc, Nhật Bản…

9 tháng đầu năm, thị trường Trung Quốc nhập khẩu khoảng 1,8 tỷ USD thủy sản Việt Nam, tăng mạnh tới 34% so với cùng kỳ 2024. Cùng với sự giảm tốc của đà tăng trưởng xuất khẩu sang Mỹ, Trung Quốc vươn lên trở thành thị trường lớn nhất cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong 9 tháng đầu năm và dự kiến trong cả năm 2025.

Nhật Bản là thị trường lớn thứ ba, sau Trung Quốc và Mỹ, với tổng kim ngạch nhập khẩu thủy sản Việt Nam đạt 1,3 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm, tăng 17% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, thủy sản Việt Nam xuất khẩu sang Nhật đang “đánh chiếm” những phân khúc sản phẩm cao cấp hơn, hứa hẹn mở ra đà tăng trưởng mạnh trong tương lai.

Trong khi đó, thị trường EU đã có động thái nới lỏng một số rào cản kỹ thuật đối với thủy sản nuôi trồng của Việt Nam, mở ra dư địa tăng trưởng mạnh cho các ngành hàng chủ lực như tôm và cá tra. 9 tháng đầu năm, EU nhập 884 triệu USD thủy sản từ Việt Nam, tăng 13% so với cùng kỳ.

Một số thị trường khác như Hàn Quốc, Trung Đông cũng ghi nhận đà tăng trưởng xuất khẩu thủy sản hai con số, cho thấy hiệu quả của nỗ lực tận dụng các hiệp định tự do thương mại cũng như đa dạng hóa thị trường để tránh rủi ro thuế từ cộng đồng doanh nghiệp.

Dù quý IV/2025 được dự báo tương đối ảm đạm do thị trường Mỹ nhưng theo Cục Thống kê, Bộ Tài chính, cuối năm thường là giai đoạn cao điểm nhập khẩu thủy sản ở các thị trường lớn.

Do đó, vẫn còn cơ hội để doanh nghiệp Việt bứt phá, khẳng định vị thế và gia tăng đơn hàng xuất khẩu.

Cục Thống kê lưu ý, xu hướng tiêu dùng đang dịch chuyển sang các sản phẩm an toàn, thân thiện với môi trường và có chứng chỉ bền vững. Doanh nghiệp có thể tận dụng cơ hội từ xu thế này để tăng năng lực cạnh tranh, tăng tốc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.