13 người chết và tiếng chuông báo động từ vụ cháy chung cư Carina Plaza

Nằm trên đường Võ Văn Kiệt, Phường 16, Quận 8, Carina Plaza do Công ty CP Đầu tư Năm Bảy Bảy và Công ty TNHH Xây dựng thương mại dịch vụ sản xuất Hùng Thanh làm chủ đầu tư từng được quảng bá như chung cư cao cấp.

Dự án được triển khai thi công vào năm 2008, hoàn thành và đưa vào sử dụng từ quý III năm 2011 với kỳ vọng sẽ mang lại một chất lượng cuộc sống "kết nối giấc mơ" cho cư dân.

Tuy nhiên, vụ hoả hoạn tại Carina Plaza xảy ra đêm 22/3/2018 cướp đi sinh mạng của 13 người khiến cư dân và dư luận không khỏi bàng hoàng, đau đớn. Đây có lẽ là vụ cháy chung cư gây thiệt hại nặng nề nhất về người trong thời gian đây.

Vụ hoả hoạn tại Carina Plaza gợi nhớ đến thảm họa ITC chấn động Sài Gòn 16 năm trước, một trong những sự kiện đau thương nhất trong ký ức người dân cả nước.

Thảm họa xuất phát từ việc hàn giàn đèn trên trần vũ trường Blue ở tầng 3 tòa nhà đã làm vảy xỉ nhiệt độ cao bắn vào lớp xốp cách âm gây cháy. Đám cháy xuất phát từ tầng 3, sau đó cháy lan xuống tầng 2 và nhanh chóng bùng phát dữ dội lên các tầng phía trên. Chỉ trong vòng vài chục phút, vụ hoả hoạn đã dẫn đến thảm hoạ kinh doanh với 60 người đã chết và 70 người bị thương. 

Mới đây, hồi cuối tháng 12/2017, hàng trăm cư dân tòa nhà chung cư Golden Westlake, 162A Hoàng Hoa Thám, Hà Nội cũng đã vô cùng hoảng loạn khi phát hiện ngọn lửa to bùng cháy dữ dội cùng khói đen dày đặc tại tầng trên cùng của toà nhà.

Vụ cháy may mắn không xảy ra thiệt hại về người, nhưng cũng là một hồi chuông cảnh tỉnh lớn đối với những cư dân sống tại tòa nhà này khi dự án không nằm trong danh sách các chung cư vi phạm phòng cháy chữa cháy của Hà Nội nhưng vào thời điểm xảy ra cháy, họ không hề nghe thấy chuông báo cháy, cũng không có loa thông báo của ban quản lý tòa nhà.

Trường hợp tương tự xảy ra tại tầng hầm tại một toà chung cư thuộc Khu đô thị Xa La, Hà Nội, thiêu trụi một số lượng lớn ô tô và xe máy của người dân để dưới tầng hầm. 

Thực tế, các vụ cháy chung cư không phải chuyện hiếm gặp trong thời gian gần đây, nhưng điều đáng nói là trong các vụ xảy ra hoả hoạn, hầu hết người dân thoát thân khỏi toà nhà chủ yếu do có "linh cảm" hoặc nhận được điện thoại báo cháy của người thân thay vì những cảnh báo từ ban quản lý và chuông báo cháy. Điều này cho thấy nguy cơ chết người vẫn đang bị nhiều chủ đầu tư xem nhẹ. 

Theo Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy TP. Hà Nội, qua công tác điều tra cơ bản, hiện trên địa bàn thành phố có gần 800 công trình nhà chung cư cao tầng. Trong đó, tính đến tháng 10/2017, thành phố còn 58 công trình nhà chung cư vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy trong đầu tư xây dựng. 

Sai phạm chủ yếu của các dự án này là chưa đảm bảo ngăn cháy giữa các tầng và kết cấu buồng thang bộ thoát nạn của toà nhà.

Bên cạnh đó, một số công trình ẫn chưa có giải pháp ngăn cháy cho khu vực thông tầng, hệ thống hút khói khu vực thương mại, văn phòng; sảnh thông tầng khu vực thương mại, đặc biệt là tại khu vực tầng hầm, tầng kỹ thuật nơi có nhiều vật dễ cháy nổ, nếu xảy ra cháy sẽ dẫn đến nhưng hậu quả khôn lường.

Nghiêm trọng hơn, nhiều công trình đã đưa vào hoạt động và người dân đã chuyển về sinh sống đông đúc nhưng chưa được nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy, gây tiềm ẩn nhiều rủi ro về an toàn cho cư dân.

Như ngày 5/1/2018, cơ quan Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy Hà Nội kiểm tra nghiệm thu đối với khối đế từ tầng 2 đến 4 của dự án Gold Silk Complex tại 430 phường Vạn Phúc, quận Hà Đông đã phát hiện nhiều nội dung không đảm bảo an toàn về phòng cháy chữa cháy như lối ra thoát nạn, giải pháp ngăn cháy lan, hệ thống phòng cháy chữa cháy... và chưa đủ điều kiện để cấp văn bản nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy theo quy định. Tuy nhiên, chủ đầu tư đã cho khu vực phòng tập gym, lớp học mầm non, gara để xe đi vào hoạt động vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy.

Đối với những sai phạm như thế này, Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy TP. Hà Nội cho biết đã xử lý vi phạm hành chính về phòng cháy chữa cháy theo quy định; đồng thời ban hành các quyết định tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động đối với một số hạng mục, công trình có nguy hiểm về cháy, nổ.

Tuy nhiên, việc xử lý các công trình vi phạm các quy định về an toàn phòng cháy chữa cháy dường như vẫn chưa đủ mạnh để các chủ đầu tư dự án cao ốc tỉnh ngộ.  

Vừa qua, cư dân toà nhà Capital Garden tại 102 Trường Chinh, Hà Nội - một dự án có tên trong danh sách các dự án chưa đảm bảo về phòng cháy chữa cháy - đã phải tự đòi quyền lợi và sự an toàn cho chính mình bằng cách tập trung căng băng rôn "tố" hàng loạt sai phạm của chủ đầu tư về hệ thống phòng cháy chữa cháy chưa được nghiệm thu nhưng đã đưa người dân về ở từ lâu.

Hiện nay, danh sách các dự án chung cư, công trình cao tầng vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy được cập nhật khá thường xuyên trên trang web của Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy Hà Nội; nhưng chưa có trên trang web của Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy TP. HCM.

Nhằm siết chặt quản lý, hạn chế đến mức thấp nhất rủi ro khi xảy ra cháy nổ tại các chung cư, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM cho rằng, trong thời gian tới, các toà nhà chung cư trước khi đưa vào sử dụng cần được nghiệm thu hết sức chặt chẽ. Trong đó, hạng mục bắt buộc hoàn thành là đảm bảo an toàn về phòng cháy chữa cháy.

Theo ông Châu, tại một số dự án khi xảy ra cháy nổ không nghe thấy chuông báo cháy khiến người dân hoàn toàn bị động trong việc xử lý tình huống, đồng thời chứng tỏ việc kiểm tra, bảo hành thiết bị phòng cháy chữa cháy không được thực hiện đúng quy định hoặc có vấn đề trong việc nghiệm thu.

Ông Châu cho rằng, trách nghiệm của việc này thuộc về phía chủ đầu tư dự án, ban quản trị, đơn vị quản lý vận hành và cả trách nhiệm của cơ quan phòng cháy chữa cháy.

"Cần có cơ chế quản lý nghiêm vấn đề phòng cháy chữa cháy trong chung cư, thậm chí luật hoá để quy rõ trách nhiệm cho từng tổ chức, cá nhân liên quan nhằm đảm bảo an toàn cho cư dân", ông Châu nhấn mạnh.