Bàn về tính nguyên bản và đa dạng trong thiết kế nội thất

Nguyên bản hay đa dạng

Một vấn đề không mới nhưng chưa bao giờ hết “nóng” được các vị kiến trúc sư đến từ các nền văn hoá khác nhau trên thế giới bàn luận trong hội thảo ngành thiết kế nội thất do Diễn đàn sinh viên nội thất Việt Nam tổ chức là so sánh tầm quan trọng giữa sự nguyên bản (authenticity) và đa dạng (diversity) của toàn cầu hóa nội thất.

Kiến trúc sư người Pháp Romain Duval nhận định, trong thế giới kết nối ngày nay, các nền văn hóa không còn bị cô lập và cảm hứng thiết kế được lấy từ nhiều nguồn khác nhau. Do đó, nội thất toàn cầu giống như một tấm thảm của tính nguyên bản và đa dạng, kết hợp giữa truyền thống văn hóa phong phú với sự nhạy cảm trong thiết kế hiện đại của các quốc gia, dân tộc khác nhau.

Theo đó, muốn thể hiện được sắc màu nguyên bản trong thiết kế nội thất, nhà thiết kế cần đi sâu vào nguồn gốc văn hóa của những không gian chủ đề. Điều này đòi hỏi nghiên cứu sâu rộng, khám phá và thực sự trải nghiệm tham gia với cộng đồng địa phương.

Trong khi đó, kiến trúc sư Lê Trương, CEO TT-Associates, đề cập đến “cấu trúc gen nghệ thuật” nơi mà “trường” – quy trình di truyền ngang và “mạch” – quy trình di truyền dọc, luôn song hành và ảnh hưởng biện chứng lẫn nhau. Theo đó, sức mạnh của một nền nội thất thăng hoa cần động lực từ những khát vọng thay đổi trong bối cảnh mới, song vẫn tiếp tục thừa hưởng, kết tinh các giá trị truyền thống và thành tựu nghệ thuật của thế hệ trước.

Những công trình mà ông chia sẻ đã được thực hiện trong nhiều năm qua là một minh chứng xác đáng, bộc lộ sự cởi mở, đa dạng để đến với cái mới, cái hiện đại nhưng vẫn chất chứa những giá trị gốc như một bản năng luôn song hành.

Vị kiến trúc sư đến Tây Ban Nha Salvador Pérez Arroyo và kiến trúc sư người Nhật Bản Takashi Niwa lựa chọn tiếp cận sự nguyên bản bằng chính “bản chất” và “ý nghĩa” mà thiết kế nội thất có thể mang lại cho con người, môi trường và xã hội.

“Cách tôi nghĩ về bản chất của thiết kế tương lai là làm sao tạo ra được những vật liệu bền vững, tái chế nhằm giảm thiểu tác động đến thiên nhiên, và có mối liên hệ chặt chẽ tới môi trường xung quanh”, kiến trúc sư 78 tuổi Salvador với nhiều công trình nổi tiếng trên khắp thế giới nói.

Có chung quan điểm, kiến trúc sư Niwa – tác giả của những thiết kế đặc sắc trong chuỗi nhà hàng Pizza 4P’s và các công trình văn hóa tại Nhật Bản và Việt Nam cho rằng, cốt lõi hay nguyên bản của thiết kế còn là giá trị mà nó mang đến cho cộng đồng bao gồm cả con người và môi trường tự nhiên.

Các kiến trúc sư đến từ bốn nền văn hoá khác biệt đồng tình về tầm quan trọng của tư duy phản biện như một kỹ năng “cốt lõi” đối với các nhà thiết kế trẻ để có thể tìm được cách tiếp thu có chọn lọc những giá trị mới, những công nghệ mới để đối mặt với sự bất biến và thay đổi của toàn cầu hóa.

Ông Lưu Việt Thắng, sáng lập Diễn đàn sinh viên nội thất Việt Nam nhận định, với một ngành nội thất tiềm năng trị giá tỷ USD, đòi hỏi đội ngũ nhân sự thiết kế có năng lực cao để vượt qua các công ty nước ngoài chinh phục được các dự án có quy mô ngay tại Việt Nam.

Một vấn đề khác được giới kiến trúc sư đặt ra là mức độ ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo (AI) có thể thay đổi tương lai của ngành thiết kế nội thất như thế nào, liệu con người có thể bị máy móc thay thế trong ngành này hay không.

Trí tuệ nhân tạo nếu biết cách sử dụng thì có thể hỗ trợ tích cực cho câu chuyện thiết kế nội thất. Nhiều ví dụ minh họa trực diện và một màn “trình diễn” tương tác về cách sử dụng các công cụ AI như Mid-Journey, Stable Diffusion đã cho ra các kết quả khả quan nhìn từ cách phối hợp màu sắc, bố trí và tùy biến tỉ lệ,…trong không gian thiết kế.

Trong bối cảnh của một thế giới phẳng, thông minh và siêu kết nối, thay vì bài trừ hoặc e ngại sức mạnh của AI, thì việc hiểu rõ và quản lý AI cũng như các công cụ hỗ trợ là cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững, tích cực của ngành sáng tạo nói chung và thiết kế nội thất nói riêng.

Tuy nhiên, trên thực tế, các chuyên gia trong giới thiết kế nội thất cũng cho biết, concept chỉ là một phần rất nhỏ của quá trình thiết kế nội thất, do vậy việc AI có thể thay thế con người thực hiện công việc thiết kế nội thất ở thời điểm hiện tại là rất khó, mặc dù chúng vẫn đang được cải tiến từng ngày. Thay vào đó, nghề thiết kế đồ họa được cho là sẽ dễ bị thay thế hơn.

Cùng ngày 21/5/2023, Diễn đàn sinh viên nội thất Việt Nam cũng trao giải thưởng sinh viên nội thất Việt Nam mùa thứ tư, vinh danh 10 trong số hơn 200 đồ án thiết kế nội thất xuất sắc từ các trường đại học, cao đẳng trên toàn quốc.