Theo Dự án Đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020”, sẽ thực hiện 11 dự án thành phần, có tổng chiều dài là 654km, đi qua 13 tỉnh, với nhiều dạng địa hình khác nhau, trong đó có 3 dự án đầu tư công, 8 dự án đầu tư theo hình thức BOT.
Tại phiên thảo luận của Quốc hội về chủ trương đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2017-2020, đại biểu Đinh Duy Vượt (đoàn Gia Lai) cho biết, hình thức BOT vẫn là giải pháp phù hợp, hiệu quả trong giai đoạn khó khăn về nguồn lực hiện nay.
Mặt khác, sau kết quả giám sát BOT của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, kết quả kiểm toán Nhà nước và thực trạng 55 dự án BOT đang vận hành sẽ là kinh nghiệm, bài học rất tốt, nhất là khắc phục những tồn tại để thực hiện dự án này chặt chẽ, công khai, minh bạch.
Ông Vượt cho rằng, phải dựa trên tính toán lưu lượng xe để đầu tư và thực trạng đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng hiện chưa phát huy được hiệu quả cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, để đảm bảo tầm nhìn dài hạn và hiệu quả đầu tư cả trong tương lai cần tập trung các nguồn lực, xây dựng cơ chế chính sách hợp lòng dân, bồi thường giải phóng mặt bằng một lần, cắm mốc toàn bộ dự án từ Hà Nội đến TP. Hồ Chí Minh, quy mô từ 6 - 8 làn xe, sau đó nhu cầu đến đâu, đầu tư đến đó.
Theo ông Vượt, nên thực hiện đầu tư theo hình thức cuốn chiếu nghĩa là "đã làm tuyến cao tốc nào, là mẫu mực tuyến đó, thà ít km mà tốt, chuẩn về chất lượng, chuẩn giá thành đầu tư, chuẩn về mỹ quan như một số nước trong khu vực, coi đây là hình mẫu để nhân rộng, phát triển đường cao tốc có quy mô địa hình tương đương trong tương lai".
Ông Vượt cũng cho rằng, đây là dự án lớn, do đó việc phân thành các dự án thành phần là phù hợp. Tuy nhiên, cần giải trình minh bạch tại sao là 11 dự án, có dự án chiều dài là 102 km, có dự án 15-29-7 km, cách phân như này dù khách quan, khoa học, công khai, minh bạch, không lợi ích nhóm nhưng cũng cần dự lường một số khả năng xảy ra, dễ làm khó bỏ, đấu thầu không thành công ở một số dự án, buộc nhà nước phải tiếp tục đầu tư mới phát huy hiệu quả, khoảng cách đặt trạm cũng xảy ra bất cập.
Đây là thực trạng đã xảy ra, riêng đoạn Cam Lộ - La Sơn quy mô 2 làn xe với bề rộng lề đường là 12m, chiều dài là 102 m, đường cao tốc chỉ có 2 làn xe thì độ an toàn không cao, và nhiều đại biểu cũng đã có ý kiến đề nghị học tập Campuchia: mặc dù là đường cấp phối, hoặc đường nhựa, thì đều có 4 làn xe, thậm chí đất dự phòng khoảng 10 làn xe.
Để thực sự phát huy hiệu quả, doanh nghiệp, nhân dân được hưởng lợi, đề nghị Chính phủ đồng thời đầu tư các tuyến đường kết nối quan trọng, cấp bách như Bộ trưởng Bộ Giao thông đã phát biểu, trong đó có Quốc lộ 19, Quốc lộ 25 kết nối Tây Nguyên vùng đất có nhiều sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu trên tỷ đô và nhiều tiềm năng khác với các nước bạn Campuchia, Lào, Thái Lan và miền Trung.
