Dấu hiệu tiêu cực về xuất khẩu cá tra

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu cá tra của Việt Nam trong tháng 9/2022 đạt 164 triệu USD, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. 

Tuy nhiên, Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cho rằng, mức tăng đột phá trên không phải là tín hiệu lạc quan vì xuất khẩu cá tra vào tháng 9/2021 sụt giảm mạnh do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Hơn nữa, thông thường hàng năm, tháng 9 là thời điểm sắp vào mùa cao điểm có nhiều đơn hàng cho dịp lễ cuối năm và năm mới, nhưng năm nay, kim ngạch cá tra tháng 9 lại thấp hơn 15% so với tháng 8.

Trong đó, kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường Trung Quốc, Mexico, Brazil, Anh, Canada, Hà Lan, Colombia đều thấp hơn 17 - 36% so với tháng 8. Đáng chú ý, Trung Quốc, Mexico và Bazil nằm trong Top 5 thị trường xuất khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam.

Tuy nhiên, một số thị trường vẫn có xu hướng khả quan gồm Australia cao hơn 11%, Singapore tăng 22%, Ả Rập Xê-út tăng 32%, Pháp tăng 86%...

Lũy kế 9 tháng đầu năm nay, xuất khẩu cá tra của cả nước đạt gần 2 tỷ USD, tăng 83% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, sản phẩm cá tra phile/cắt khúc đông lạnh mã 0304 đạt trên 1,7 tỷ USD, chiếm 87%, cá tra tươi, nguyên con mã 03 chiếm 12% đạt 235 triệu USD, còn lại là các sản phẩm cá tra chế biến chiếm 2% với 138 triệu USD.

Trung Quốc và Hồng Kông chiếm 30% kim ngạch xuất khẩu cá tra 3 quý đầu năm với 589 triệu USD, tăng 111% so với cùng kỳ.

Tỷ trọng của Mỹ có xu hướng giảm dần, chiếm 23% với 454 triệu USD. Theo thống kê của Bộ Thương mại Mỹ, 8 tháng đầu năm nay, Mỹ nhập khẩu trên 96 nghìn tấn cá tra phile đông lạnh (mã HS030462), trị giá trên 405 triệu USD, tăng 26% về khối lượng và 95% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. Giá trung bình nhập khẩu cá tra phile đông lạnh vào Mỹ trong 8 tháng đầu năm đạt 4,21 USD/kg, tăng 54% so với cùng kỳ năm ngoái.

Dù xuất khẩu sang EU vẫn tăng gấp hơn 2 lần so với cùng kỳ, nhưng thị trường này chỉ chiếm 8% tổng xuất khẩu cá tra với gần 160 triệu USD. Trong đó, Top 3 thị trường trong khối này gồm Hà Lan, chiếm 2,2% với trên 44 triệu USD, tiếp đến là Đức với trên 21 triệu USD và Bỉ với gần 16 triệu USD.

Khối CPTPP chiếm 13% xuất khẩu cá tra trong 9 tháng đầu năm nay với gần 260 triệu USD, tăng 80% so với cùng kỳ năm ngoái. Những thị trường nổi trội trong khối là Mexico, chiếm 4,3% với gần 85 triệu USD, Canada chiếm 2,4% đạt hơn 47 triệu USD, Australia chiếm 1,6% đạt 30,5 triệu USD, tiếp đến là Singapore với trên 28 triệu USD, chiếm 1,4%.

Theo Vasep, đơn hàng cá tra có thể sẽ nhích lên trong tháng 10 là tháng đỉnh điểm của mùa giao dịch cuối năm. Hiện nay nguồn cung cá tra nguyên liệu tại nhiều địa phương đang giảm, giá cá nguyên liệu đang tăng lên.

Do đó, để xuất khẩu cá tra năm 2022 ‘cán mốc’ kỷ lục 2,5 tỷ USD, tăng 54% so với năm 2021, Vasep cho rằng, nhu cầu cần hồi phục và giá cá tra xuất khẩu sang các thị trường ổn định và tăng trở lại.