Doanh nghiệp tìm cách thoát thế khó về nhân sự

Quỳnh Chi Thứ bảy, 29/07/2023 - 09:41

Cân bằng nghịch lý giữa hiệu suất và an sinh, nâng tầm năng lực và chăm sóc sức khoẻ cho nhân viên để sẵn sàng cho bước nhảy vọt trong tương lai, chú trọng yếu tố niềm tin... là những giải pháp được nhiều doanh nghiệp áp dụng để vượt những cú sốc trước làn sóng sa thải ồ ạt hiện nay.

Doanh nghiệp đang đối mặt với nhiều thách thức phức tạp liên quan đến nhân sự

Doanh nghiệp đang đối mặt với nhiều thách thức phức tạp, từ việc kinh doanh giảm sút dẫn đến áp lực cắt giảm nhân sự. Đồng thời, họ cũng gặp phải các vấn đề liên quan đến mất gắn kết, giảm hiệu suất và tình trạng kiệt quệ vì burn out (hội chứng kiệt quệ về thể chất và/hoặc tinh thần do stress quá nhiều hoặc quá thường xuyên).

Tuy nhiên, trong mỗi thách thức cũng ẩn chứa cơ hội, những khó khăn đối với doanh nghiệp này có thể chính là động lực giúp doanh nghiệp khác mạnh mẽ hơn. Trong sáu tháng đầu năm 2023, dù nhiều doanh nghiệp phải cắt giảm nhân sự, thị trường nhân lực Việt Nam vẫn rất sôi động và còn nhiều cơ hội.

Cụ thể, theo khảo sát xu hướng nhân sự Việt Nam nửa đầu năm 2023 của Anphabe với hơn 6.000 đáp viên cho thấy, với mỗi 10 người bị cắt giảm, đã có 7 người tìm được công việc mới. Trong số 7 người này, chỉ có 1 người chấp nhận lương thấp hơn, 3 người giữ nguyên mức lương và 3 người thậm chí tìm được việc với mức lương mới cao hơn. Các công việc mới chủ yếu tập trung ở các lĩnh vực bán hàng, marketing, tài chính, nghiên cứu và phát triển, với mức tăng lương trung bình là 8,7%. Điều này cho thấy rằng việc bị sa thải đôi khi cũng là cơ hội để nhiều người có bước tiến tốt hơn trong sự nghiệp.

Mặt khác, dù có cắt giảm, nhân sự trong nhiều ngành vẫn có thể nhanh chóng tìm lại việc làm tại các công ty khác cùng ngành. Những ngành có tính chuyên môn cao như kỹ thuật/máy móc/cơ khí công nghiệp, ngân hàng, vận tải/hậu cần, dược/thiết bị y tế/chăm sóc sức khỏe và xây dựng/kiến trúc đang là lĩnh vực phổ biến cho người lao động.

Đối với nhóm chưa tìm được việc, 2/3 trong số họ đang mở rộng tìm kiếm cơ hội trong các lĩnh vực khác. Do đó, cắt giảm nhân sự trong ngành này cũng đồng nghĩa với việc cung cấp nguồn nhân lực bổ sung cho các ngành khác, trong đó 5 ngành đang có xu hướng gia tăng nhân sự là bảo hiểm; ngân hàng; giáo dục/đào tạo/tư vấn; công nghệ thông tin/phần mềm/thương mại điện tử và dược/thiết bị y tế/chăm sóc sức khỏe.

Năm nguyên tắc hành động nghịch lý

Đối diện với một thị trường đầy khó khăn và phức tạp, nhóm các doanh nghiệp được lựa chọn là điển hình đại diện cho VIETNAM EXCELLENCE® 2023 đã sáng tạo và linh hoạt trong việc ứng biến và áp dụng "tư duy nghịch lý" trong quyết định và hành động của mình. Nhờ đó, họ đã đưa ra những giải pháp và cách tiếp cận độc đáo để giải quyết hiệu quả các thách thức đặt ra.

Chăm sóc sức khoẻ tinh thần cho nhân viên

Thứ nhất là cân bằng nghịch lý giữa hiệu suất và an sinh. Nâng cao hiệu suất và đảm bảo an sinh cho nhân viên thường được coi là hai mục tiêu đối lập. Tuy nhiên, Suntory PepsiCo Vietnam Beverage và BAT Việt Nam đã chứng minh rằng việc tối ưu hiệu suất không nhất thiết phải gây áp lực cho nhân viên.

Nhờ áp dụng các dự án tinh gọn quy trình và số hóa, Suntory PepsiCo Vietnam Beverage và đã tiết kiệm hơn 4.000 giờ làm việc mỗi năm, đồng thời đạt mức tăng trưởng doanh số gấp đôi.

Tương tự, BAT Việt Nam đã sử dụng công nghệ để phân tích và cải thiện thói quen làm việc không hiệu quả, để giúp nhân viên quản lý thời gian tốt hơn. Những thay đổi như "No meeting day" (Ngày không có cuộc họp) hàng tháng, hệ thống nhắc nhở khung giờ vàng làm việc và các cuộc họp 1:1 định kỳ với quản lý cũng đã giảm tới 63% thời gian lãng phí khi đi họp.

Thứ hai là nâng tầm năng lực nhân viên, sẵn sàng cho “bước đi xa hơn” trong tương lai. Tại LG Display Việt Nam, việc đào tạo nhân viên với số lượng lớn đã là một thách thức. Tuy nhiên, nhờ tập trung đào tạo 4 lĩnh vực chính và áp dụng đào tạo thực nghiệm, thời gian đào tạo đã được rút ngắn đáng kể từ 1 năm xuống 6 tháng.

Đồng thời, việc tăng cường tiếng Anh và tiếng Hàn cho công nhân cũng giúp tăng cường hiệu quả đào tạo ở côgn ty này. Kết quả là dù chỉ với mức đầu tư khiêm tốn, số lượng kĩ sư đạt chuẩn đã tăng gấp 3,3 lần chỉ sau 1 năm.

Chuyển đổi kĩ năng tư duy là một chiến thuật dài hơi để nâng tầm nhân sự về chiều sâu. Schneider Electric Việt Nam đã rất chiến lược khi đặt mục tiêu phải chuyển đổi tư duy bền vững cho ít nhất 90% nhân viên trước 2025 và tổ chức bài bản chuỗi hoạt động nâng tầm nhận thức, giúp nhân viên tìm kiếm các cơ hội kinh doanh khi theo đuổi hành trình bền vững.

Thứ ba là vẽ nên tầm nhìn tương lai truyền cảm hứng. Mong muốn mang những điều tốt đẹp nhất của Việt Nam đến thế giới của nhà sáng lập Highlands Coffee David Thái đã thu hút nhiều lãnh đạo tham gia và cống hiến cho Highlands Coffee. Dù đối diện với nhiều thách thức, khao khát này vẫn luôn là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của Highlands Coffee, từ việc trang trí cửa hàng bằng những thắng cảnh Việt Nam, đến việc khám phá và phát triển những công thức cà phê Việt Nam nguyên bản nhất…

Giai đoạn thách thức gần đây cũng là lúc họ phát triển mạnh mẽ nhất, mở thêm hơn 600 cửa hàng trong nước và 50 cửa hàng tại Philippines, gửi niềm tự hào Việt Nam vươn ra thế giới.

Thứ tư là chăm sóc nhân viên. Ngày nay, người lãnh đạo không chỉ cần tầm nhìn và chiến lược, mà còn phải đặt ưu tiên chăm sóc nhân viên lên hàng đầu.

Theo Anphabe - đơn vị tổ chức VIETNAM EXCELLENCE® 2023, doanh nghiệp không nên xem chăm sóc nhân viên là việc tốn kém vì có những hoạt động rất đơn giản. Chẳng hạn, thay vì ban hành những văn bản hành chính khô khan để truyền thông các thông tin quan trọng, vị chủ tịch Acecook Việt Nam thường xuyên sử dụng hình thức "love letter" (tâm tình cuối năm, thư tình đầu năm) để gửi những thông điệp chân thành tới nhân viên.

Các lãnh đạo VinaCapital trong cơn khủng hoảng tài chính vừa qua cũng vẫn là những tấm gương chia sẻ sở thích và sống đúng với văn hóa làm hết sức – chơi hết mình. Vượt trên tiền bạc và các quyền lợi, thời gian mà các lãnh đạo dành cho nhân viên chính là thước đo quan trọng thể hiện tấm lòng quan tâm chân thành của các lãnh đạo với nhân viên.

Thứ năm là biến niềm tin thành lợi thế cạnh tranh. Trong giai đoạn hiện nay, niềm tin chính là sức mạnh. Áp dụng mô hình cây niềm tin của Stephen Covey, Saint-Gobain Việt Nam đã thực hiện chuỗi workshop "sức mạnh niềm tin" nhằm tăng cường nhận thức về tầm quan trọng của niềm tin.

Tiếp theo, họ triển khai chuỗi đào tạo và hoạt động thực hành, bao gồm: lắng nghe chủ động, trung tín - trách nhiệm và liên tục cải tiến để xây dựng khả năng gia tăng niềm tin lẫn nhau. Nhờ vào những nỗ lực này, điểm số nhân viên về văn hóa niềm tin đã tăng đáng kể và đóng góp quan trọng vào thành tích kinh doanh xuất sắc của doanh nghiệp trong năm qua.

Hội chứng đáng báo động sau 'cơn bão' sa thải

Hội chứng đáng báo động sau 'cơn bão' sa thải

Diễn đàn quản trị -  2 năm
Sự gắn kết, động lực và niềm tin của người lao động giảm mạnh trong khi tình trạng căng thẳng và kiệt sức gia tăng đáng báo động là một bài toán mà các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đang phải đối mặt.
Hội chứng đáng báo động sau 'cơn bão' sa thải

Hội chứng đáng báo động sau 'cơn bão' sa thải

Diễn đàn quản trị -  2 năm
Sự gắn kết, động lực và niềm tin của người lao động giảm mạnh trong khi tình trạng căng thẳng và kiệt sức gia tăng đáng báo động là một bài toán mà các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đang phải đối mặt.
Bồi thường tiền tỷ vì sa thải nhân sự

Bồi thường tiền tỷ vì sa thải nhân sự

Diễn đàn quản trị -  2 năm

Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp đã phải bồi thường hàng tỷ đồng vì sa thải các nhân sự cấp cao trái luật, một ví dụ điển hình mới đây là con số hơn 5,4 tỷ đồng mà Pacific Gas phải bồi thường cho người lao động.

Sa thải nhân sự sai quy trình, doanh nghiệp phải bồi thường thiệt hại

Sa thải nhân sự sai quy trình, doanh nghiệp phải bồi thường thiệt hại

Diễn đàn quản trị -  2 năm

Kể cả có quyền sa thải nhân sự với những lý do chính đáng nhưng nếu không tuân thủ đầy đủ trình tự, thủ tục trong quy trình xử lý kỷ luật sa thải lao động theo quy định của pháp luật thì doanh nghiệp có thể phải chịu khá nhiều thiệt hại nếu người lao động kiện ra toà.

Nhân sự công nghệ Việt vẫn được săn đón giữa làn sóng sa thải

Nhân sự công nghệ Việt vẫn được săn đón giữa làn sóng sa thải

Tiêu điểm -  2 năm

Nhiều doanh nghiệp công nghệ hoạt động tại Việt Nam vẫn “đỏ mắt” tìm kiếm nhân sự chất lượng cao do khoảng cách đáng kể giữa năng lực ứng viên và yêu cầu nhà tuyển dụng.

Cách xử lý nhân sự cấp cao để tránh khủng hoảng

Cách xử lý nhân sự cấp cao để tránh khủng hoảng

Diễn đàn quản trị -  2 năm

Khi nhân sự cấp cao vi phạm, mức độ và quy mô gây thiệt hại cho doanh nghiệp thường lớn hơn rất nhiều so với nhân viên mà nếu doanh nghiệp không nắm rõ luật và không có biện pháp ngăn chặn cũng như xử lý kịp thời thì có thể dẫn đến khủng hoảng.

Doanh nghiệp Việt giữa ngã ba đường khi dữ liệu lên ngôi

Doanh nghiệp Việt giữa ngã ba đường khi dữ liệu lên ngôi

Diễn đàn quản trị -  1 ngày

Các doanh nghiệp đang đứng giữa ngã ba đường, nơi dữ liệu trở thành tài sản, hành lang pháp lý ngày một siết chặt, đòi hỏi có một chiến lược phát triển mới.

Ứng dụng AI trong doanh nghiệp: Ai là người chịu trách nhiệm?

Ứng dụng AI trong doanh nghiệp: Ai là người chịu trách nhiệm?

Diễn đàn quản trị -  3 ngày

Không chỉ là công nghệ, trí tuệ nhân tạo còn là câu chuyện về sự thay đổi trong cách con người nhìn nhận cuộc sống, cách đào tạo và cả mối quan hệ giữa con người với nhau.

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo: Nguy cơ gia tăng gánh nặng cho doanh nghiệp

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo: Nguy cơ gia tăng gánh nặng cho doanh nghiệp

Diễn đàn quản trị -  4 ngày

Trách nhiệm tự đánh giá, tự phân loại trong dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo cần được làm rõ để giảm rủi ro với thị trường nội địa, giúp việc giám sát dễ dàng hơn.

Khoảng trống đào tạo nhân sự bất động sản

Khoảng trống đào tạo nhân sự bất động sản

Diễn đàn quản trị -  5 ngày

Hoạt động đào tạo nhân sự bất động sản hiện đang tồn tại nhiều khoảng trống, ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh, bền vững của thị trường.

Chủ tịch FPT:  Phá vỡ rào cản cố hữu, kết nối tư nhân và nhà nước cho những mục tiêu tham vọng

Chủ tịch FPT: Phá vỡ rào cản cố hữu, kết nối tư nhân và nhà nước cho những mục tiêu tham vọng

Diễn đàn quản trị -  1 tuần

Chủ tịch FPT đã đề xuất một sáng kiến có thể quy tụ được các lực lượng nòng cốt của nền kinh tế và cùng giải các "bài toán" chung.

Công trình xanh và bài toán chi phí

Công trình xanh và bài toán chi phí

Phát triển bền vững -  5 giờ

Các công trình xanh tại Việt Nam chủ yếu được thực hiện một cách tự phát do chưa có tiêu chí cụ thể, chưa có chính sách ưu đãi rõ ràng cho lĩnh vực này.

Người phụ nữ tiên phong kiến tạo chuyển dịch năng lượng bền vững

Người phụ nữ tiên phong kiến tạo chuyển dịch năng lượng bền vững

Leader talk -  6 giờ

Bà Jessica Nga Trần, Giám đốc điều hành Quỹ Clime Capital tại Việt Nam, tin rằng, chọn đúng người, làm đúng việc, theo cách đúng đắn sẽ mang lại những kết quả bền vững.

Không thể 'nhạc nào cũng nhảy': Cách Coteccons thắng thầu khi xuất ngoại

Không thể 'nhạc nào cũng nhảy': Cách Coteccons thắng thầu khi xuất ngoại

Doanh nghiệp -  7 giờ

Ở trong nước, Coteccons tự hào có thể thi công hầu hết các loại công trình. Tuy nhiên, khi đi ra nước ngoài không thể "nhạc nào cũng nhảy".

‘Ông kẹ’ trên thị trường IPO, M&A

‘Ông kẹ’ trên thị trường IPO, M&A

Tài chính -  9 giờ

Thị trường vốn Việt Nam năm 2025 chứng kiến sự trở lại ngoạn mục của hoạt động IPO với hàng loạt thương vụ quy mô lớn. Trong đó, Vietcap tiếp tục thể hiện vị thế của mình trong lĩnh vực tư vấn, ngân hàng đầu tư.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: GDP 2026 phấn đấu tăng 10% trở lên

Thủ tướng Phạm Minh Chính: GDP 2026 phấn đấu tăng 10% trở lên

Tiêu điểm -  9 giờ

Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng cao, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát.

Nghị quyết 70 và cú hích mới hút vốn FDI vào điện tái tạo

Nghị quyết 70 và cú hích mới hút vốn FDI vào điện tái tạo

Leader talk -  10 giờ

Nghị quyết 70 mở đường cho làn sóng FDI mới vào năng lượng tái tạo, tạo cú hích để Việt Nam tiến gần hơn mục tiêu 30% điện xanh vào năm 2030.

VinFast hỗ trợ khách hàng miền Bắc và miền Trung sửa chữa xe hư hỏng do mưa lũ

VinFast hỗ trợ khách hàng miền Bắc và miền Trung sửa chữa xe hư hỏng do mưa lũ

Nhịp cầu kinh doanh -  11 giờ

VinFast công bố triển khai chương trình hỗ trợ đặc biệt lên tới 40% chi phí thay phụ tùng cho khách hàng tại 9 tỉnh thành miền Bắc và miền Trung chịu thiệt hại nặng do mưa lũ vừa qua. Chương trình sẽ được triển khai đến hết 31/10/2025 cho ô tô và 15/11/2025 cho xe máy điện.