Một lần, khi đang đánh vảy cá, anh Lê Ngọc Biết (30 tuổi, Phú Yên) nhận thấy vảy cá có màu sắc óng ánh, rất đẹp dưới ánh nắng. Từ quan sát này, anh đã tận dụng, biến vảy cá – một loại phế phẩm trong ngư nghiệp thành những bức tranh, những bông hoa tuyệt đẹp.
Nghĩ là làm, anh Biết đã thử nghiệm rất nhiều lần, rất nhiều cách thức để biến ý tưởng của mình thành hiện thực.
Anh cho biết: “Nếu mà tính số lần thất bại, thì chắc là chỉ thua Edison thôi, nghĩa là mình không tính số lần nữa, vì chúng mình không xem đó là thất bại. Chúng mình cứ thấy hư thì lại làm lại, cứ thế, hàng năm ròng”.
Quy trình chế biến vảy cá của anh Biết gồm có 3 bước chính: khử mùi tanh, nhuộm màu và tạo hình cho vảy cá. Để thử nghiệm công nghệ cho hai công đoạn đầu khi xử lý vảy cá, anh Biết đã phải liên tục lui tới phòng thí nghiệm của Trường ĐH Công nghệ TP.HCM để thực hiện.
Theo anh Biết, hành trình khử mùi tanh vảy cá là khó khăn nhất, bởi yêu cầu vảy cá vừa phải sạch mùi, vừa giữ được lớp xà cừ đẹp, mềm và óng ánh. Cuối cùng, sau bao ngày thử nghiệm, anh đã tìm được phương pháp sử dụng enzyme của trái dứa (thơm) để khử mùi tanh hiệu quả và an toàn.
Giai đoạn nhuộm màu cho vảy cá cũng lắm gian nan. Anh cho biết: "Vảy cá trơn và không thấm màu vào trong, thông thường chỉ dính bên ngoài và sẽ trôi mất. Để thấm màu vào trong, mình đã thành công với công nghệ nhiệt độ và áp suất cao, tăng áp suất và nhiệt độ ủ như vậy trong một tuần màu mới vào từ từ, sau đó lại nhuộm tiếp một màu mới đậm hơn".
Tranh làm từ vảy cá (Ảnh: Báo Thanh Niên)Liên tục thử nghiệm như vậy, hơn một năm ròng, anh Biết mới làm ra được công nghệ hoàn chỉnh như hiện nay. Điểm đặc biệt, những bông hoa từ vảy cá khi gặp nước sẽ xuất hiện hiệu ứng "nở" ra. Sản phẩm được bảo hành vĩnh viễn, không hư hay phai màu, luôn bền đẹp.
"Hoa làm từ vảy cá gồm có hồng, tulip, địa lan, cúc đồng tiền và mai đào dịp tết được kết hợp với các sản vật từ biển như san hô, vỏ ốc xà cừ, nan mực, râu vỏ tôm hùm, tảo rong biển… Và giá sẽ dao động từ 100.000 đến 120 triệu đồng tùy vào độ thẩm mỹ và công sức làm ra sản phẩm.
Trong khi đó, một bức tranh vảy cá có thể mất từ nửa tháng đến vài năm để hoàn thành do khó khăn về nguyên liệu. Điều đó khiến mỗi bức tranh làm ra đều là phiên bản giới hạn duy nhất.
Theo anh Biết, tùy vào hình ảnh và độ dài của tranh mà số lượng vảy cá dùng nhiều hay ít, nếu một bức tranh có kích thước 50 cm thì sẽ đính khoảng… 10.000 cái vảy.
Hoa làm từ vảy cá (Ảnh: VnExpress)Sau 6 năm kinh doanh, anh Biết đã sáng tạo rất nhiều sản phẩm từ vảy cá. Tất cả nguyên liệu làm nên sản phẩm đều hoàn toàn từ thiên nhiên và thân thiện với môi trường.
“Đến nay dự án đã giải quyết được hơn 10 tấn vảy cá, xương cá… bỏ đi được lấy từ quê hoặc được tôi thu mua lại từ những khu du lịch biển, chợ, nhà hàng... Sản phẩm từ vảy cá đều rất thân thiện với môi trường”, anh Biết cho hay.
Trải qua 6 năm tính từ lúc bắt đầu ý tưởng, sản phẩm hoa và tranh từ vảy cá của anh Ngọc Biết đã có mặt ở các cửa hàng lưu niệm và xuất khẩu đi các nước Nhật, Bỉ, Hà Lan, Mỹ, Canada và Úc.
Không chỉ thế, nhờ vào công việc biến vảy cá thành những tác phẩm nghệ thuật, anh Biết đã tạo công ăn việc làm cho hơn 80 người khuyết tật không chỉ tại TP.HCM mà còn ở các tỉnh lân cận như Long An, Bình Dương và cả ở Phú Yên. Anh còn trích 3% từ doanh thu vào nguồn quỹ “Đời đẹp” để giúp đỡ người khó khăn hoặc hoàn cảnh đặc biệt trong cuộc sống.
