Mùa dịch, khó khăn làm quên cả thời gian, thấy thiên hạ cúng hà rầm chẳng biết chuyện gì, hỏi ra, giật mình vì cúng đầu tháng. Có anh chàng lạc quan tếu, nghe lời bạn bè Nam bộ, cúng khác người. Lễ vật gồm mãng cầu, khổ qua và vịt quay. Ai cũng tò mò. Thân tình lắm anh chàng mới giải thích “lễ cúng mang ý nghĩa - Cầu (mãng cầu) - Qua (khổ qua) - Dịch (Vịt, phát âm phương ngữ Nam bộ là Zịch)”. Ồ là la.
Ngày 8 của hành trình, sau khi rời Sơn Trà, đoàn thẳng tiến ra Hải Vân.
Thiên hạ đệ nhất hùng quan
Đèo Hải Vân, còn gọi là đèo Ải Vân (xưa có cửa ải), đèo Mây, cao 496m so với mực nước biển, dài 20 km, cắt ngang núi Bạch Mã thuộc dãy Trường Sơn và nối ra biển, giáp Đà Nẵng phía Nam (28 km) và Thừa Thiên - Huế phía Bắc (90 km). Đèo thuộc địa phận thị trấn Lăng Cô, huyện Phú Lộc.
Là đèo dài nhất phía Nam, đồng hạng thứ 4 với Mã Pí Lèng (Hà Giang), xếp sau anh hai Ô Qui Hồ 50 km (Lai Châu - Lào Cai), anh ba Khau Phạ gần 40km (Yên Bái), anh tư Pha Đin 32 km (Điện Biện). Cùng giống nhau vì thường có mây và sương mù bao phủ, Hải Vân thua xa “tứ đại đỉnh đèo” về chiều cao, nhưng là đèo sát biển. Ngay tên gọi đã khẳng định sự khác biệt.
Theo sử liệu, đèo Hải Vân xưa thuộc hai châu Ô, Rí (vương quốc Champa). Năm 1306, khi vua Chế Mân cắt làm sính lễ cầu hôn công chúa Huyền Trân, Hải Vân trở thành ranh giới giữa hai nước. Từ 1402, dưới triều Hồ Hán Thương, Hải Vân thuộc về Đại Việt, là ranh giới Thuận Hóa và Quảng Nam.
.jpg)
Phía Bắc chân núi giáp vực biển có hang Dơi, tục gọi là bãi Tiêu. Tương truyền xưa có thần sóng, thuyền đi qua thường bị lật chìm, nên người đời truyền tụng "Đường bộ thì sợ Hải Vân. Đường thủy thì sợ sóng thần Hang Dơi". Trong nhiều thế kỷ, đường Cái Quan, còn gọi là đường Thiên Lý, nay là quốc lộ 1, ngang đèo Hải Vân rất ít người dám qua lại, bởi nguy hiểm, thú dữ và kẻ cướp. Văn hóa giữa hai miền Bắc - Nam biệt lập.
Trước năm 1975, đường hẹp, nguy hiểm nên việc qua đèo được điều hành bằng 3 trạm kiểm soát Lăng Cô - đỉnh đèo - Liên Chiểu. Xe từ Lăng Cô hay Liên Chiểu thành đoàn rồi bắt đầu lên đèo cùng lượt. Đến đỉnh, đoàn xe dừng lại ở trạm kiểm soát và xuống đèo cùng lúc cho đến khi qua trạm kiểm soát chân đèo, chỉ một chiều xe. Từ năm 1966, công binh Mỹ mở rộng đường đèo, xe mới chạy được hai chiều.
Hải Vân Quan chưa bị lãng quên
Sau khi hầm Hải Vân, hầm đường bộ dài nhất ASEAN (6.280m) khánh thành ngày 5/6/2006, du khách ít ai qua đèo Hải Vân. Trên đỉnh đèo có cửa ải Hải Vân Quan cổ kính và hoang phế, xây từ thời nhà Trần (thế kỷ XIII), trùng tu thời Nguyễn. Vua Minh Mạng đã cho khắc danh thắng Hải Vân vào Dụ đỉnh trong Cửu đỉnh ở sân Thái Miếu. Năm 1848, vua Tự Đức cho đắp thêm pháo đài, đặt 7 cỗ thần công để phòng thủ cả núi cao lẫn mặt biển.
Chúa Nguyễn Hoàng (1558 - 1613) nhận định Hải Vân là “đất yết hầu vùng Thuận Quảng”. Năm 1774, tướng Hoàng Ngũ Phúc đánh chiếm Phú Xuân, cho đắp bờ lũy cao chắn ngay đỉnh đèo Hải Vân gọi là Đỉnh Lũy. Vua Quang Trung (1753 - 1792) chọn núi Hải Vân làm nơi hội quân tiến đánh quân Trịnh ở Phú Xuân vào năm 1786. Năm 1802, khi tiến quân ra Phú Xuân, Nguyễn Ánh sai các tướng lĩnh “đến cửa ải Hải Vân theo chỗ hiểm mà đóng giữ”.
Cửa Nam đề ba chữ "Hải Vân Quan", cửa Bắc ghi "Thiên hạ đệ nhất hùng quan", danh xưng do vua Lê Thánh Tông đề tặng khi dừng chân năm 1470. Bên góc là dòng chữ "Minh Mệnh thất niên cát nhật tạo" (năm 1826). Trước thời Pháp thuộc, cửa ải có 50 lính canh phòng. Sau năm 1885, chỉ còn 5 lính và bỏ hoang từ đầu thế kỷ XX. Từ năm 1945 - 1975, đồn bót được tái lập để kiểm soát nghiêm nhặt. Gánh nặng thời gian và sự vô tâm của con người làm cho công trình ngày càng xuống cấp, nhất là từ khi có hầm đường bộ.
Hải Vân Quan xây bằng gạch vồ theo lối vòm cuốn, giống cửa kinh thành Huế, nhưng không có vọng lâu. Trên cửa là sân thượng để quan sát bốn phía, có bậc thang lên xuống. Tả hữu xếp đá làm tường, trước sau liền nhau, muốn vượt qua ải Hải Vân, phải qua hai lần cửa. Hải Vân quan do Đề đốc Kinh thành quản lí, cửa Bắc thuộc quản hạt phủ Thừa Thiên, cửa Nam thuộc Quảng Nam.
Hải Vân Quan hiện biến đổi nhiều so với ban đầu. Từ năm 1946 - 1975, xây thêm độ cao các cổng nhằm mở rộng tầm kiểm soát. Một vài đoạn tường lũy, hệ thống bậc cấp, đường đi nội bộ… bị triệt giải, hạ thấp độ cao hoặc xây mới lệch khỏi vị trí nguyên gốc. Các ụ súng thần công, Trú sở và Vũ khố bị các dãy nhà binh, nhà trại, kho ngầm, ụ súng... thay thế.
Cửa ra vào Thiên hạ đệ nhất hùng quan bị xây bít bằng gạch hiện đại và đất cát bồi lấp dày gần 2m. Đường Thiên lý qua Hải Vân Quan bị san ủi. Người Pháp xây thêm tuyến đường sắt quanh co qua đèo và mấy lô cốt kiên cố, sau này là đồn của lính Mỹ . Từ năm 1947 - 1949, đèo Hải Vân từng xảy ra nhiều trận kịch chiến ác liệt, lính Pháp thương vong nặng nề. Dân gian còn truyền khẩu “Hải Vân cao ngất tầng mây. Giặc đi đến đó bỏ thây không về”.
Sau năm 1975, các công trình trạm Viba, đường điện cao thế, đài kỷ niệm Chiến thắng Đồn Nhất... được xây dựng cùng những công trình do quân đội Pháp, Mỹ để lại đã làm thay đổi hoàn toàn bố cục mặt bằng nguyên gốc của di tích. Cuối năm 2014, Thừa Thiên Huế cấp phép cho nhà thầu Trung Quốc xây dựng khu du lịch trên đèo. Bị phản đối kịch liệt, dự án phải hủy bỏ.
Năm 2017, Hải Vân Quan được xếp hạng di tích quốc gia. Năm 2018, sau 4 tháng khai quật, di tích Hải Vân Quan phát lộ giải mã nhiều điều thú vị về công trình. Đặc biệt là các thông về con đường Thiên Lý năm xưa của cha ông. Ngày nay, xe cộ không còn nối đuôi nhộn nhịp nhưng Hải Vân Quan vẫn chưa bị lãng quên. Những người hoài cổ, dân phượt vẫn còn nhớ, tìm đến Hải Vân Quan để chiêm ngắm cảnh quan hùng vĩ, hoài niệm về sự nghiệp mở mang bờ cõi của tổ tiên.
Đáng tiếc và hơi buồn vì sự lãng phí tài nguyên du lịch. Các dịch vụ ở đây vẫn còn dạng tự phát. Mọi thứ cần được sắp xếp lại theo chuẩn mực quốc gia, từ nhà vệ sinh, các quầy hàng lưu niệm, ăn uống cho đến vệ sinh di tích và môi trường, cần phải có cấp quản lý trực tiếp, bán vé, hướng dẫn tư liệu, thuyết minh… thậm chí có bảo tàng mini về di tích.
Đèo Hải Vân và Hải Vân Quan - Thiên hạ đệ nhất hùng quan phải được đối xử trân trọng và xứng đáng hơn. Câu trả lời xin dành cho các cấp quản lý. Tạm biệt Hải Vân Quan, đoàn xuống Lăng Cô, nghỉ dưỡng ở Ansana Lăng Cô resort, để ngày cuối khám phá đại ngàn Bạch Mã.
Xem thêm:
Kỳ 1: Nhật ký hành trình du lịch mùa dịch Covid-19
Kỳ 2: Ba điểm kỳ thú ở Phan Thiết
Kỳ 3: Ninh Thuận: Vùng đất TNT và BCD
Kỳ 4: Nhật ký du lịch mùa dịch Covid-19: Về lại Phú Khánh xưa
Tags:
Tags:
Liên minh kích cầu du lịch Việt Nam vừa được thành lập ngày 21/2/2020 với mục đích khắc phục hậu quả của dịch bệnh Covid-19 gây ra, chủ động đối phó với dịch bệnh, tạo đà phát triển cho ngành du lịch Việt Nam sau dịch.
Dịch bệnh corona một lần nữa đặt ra yêu cầu đẩy mạnh đa dạng hoá nguồn khách cho du lịch Việt Nam, tránh lệ thuộc quá lớn vào thị trường Trung Quốc.
Tìm đến và thúc đẩy các thị trường mới cũng như thị trường truyền thống ngoài Trung Quốc và Hàn Quốc là một trong những biện pháp được các doanh nghiệp du lịch thực hiện nhằm cứu vẫn tình thế khó khăn do dịch corona gây ra.
Việt Nam đặt mục tiêu đón 35 triệu lượt khách quốc tế vào năm 2025, tăng gần gấp hai lần so với năm ngoái.
Sự kiện với nhiều tiết mục nghệ thuật đặc sắc kết hợp với công nghệ trình chiếu 3D mapping, hệ thống âm thanh suround đem đến một đêm diễn nhiều cảm xúc.
Tròn một năm nhận sự hỗ trợ hàng tháng từ Quỹ Vì Tầm Vóc Việt, Cao Ngọc Yến tặng cho mẹ món quà ý nghĩa khi em đậu vào lớp 10 trường THPT Lý Thái Tổ, thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương.
14.027 trên tổng số hơn 18.000 vận động viên đăng ký đã chính thức tham gia Giải chạy Standard Chartered Marathon Di sản Hà Nội 2024.
Trong ngày đầu mở cửa, Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam đã thu hút hàng ngàn khách tới tham quan và tương tác.
Dự kiến có khoảng 4.000 vận động viên tham gia giải thường niên bán marathon Thu Duc City Run 2024 - giải chạy biểu tượng của thành phố Thủ Đức
Giải thưởng Sách Quốc gia, sự kiện văn hóa thường niên khởi xướng từ năm 2017, đã lan tỏa tri thức và giá trị văn hóa đến với độc giả.
Dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi bổ sung quy định thuế tối thiểu toàn cầu, ưu đãi thuế mới, tạo tác động lớn đến doanh nghiệp.
Vingroup và PV Power ký thỏa thuận hợp tác nhằm phát triển hệ thống trạm sạc xe điện trên quy mô toàn quốc và thúc đẩy hệ thống điện mặt trời áp mái.
Sáng ngày 22/11/2024, công ty Sandoz đã chính thức phát động chương trình cộng đồng về phòng, chống kháng kháng sinh (AMR) tại Việt Nam.
Có lẽ đã đến lúc thay đổi góc nhìn về triển vọng và thực tiễn của sự phát triển bền vững tại Việt Nam.
Bên cạnh việc kiến tạo không gian sống văn minh, chủ đầu tư Taseco Land còn đặc biệt chú trọng tính thẩm mỹ tinh tế cho các shophouse tại Nghi Sơn Central Park.
PV Gas vừa có cuộc làm việc với lãnh đạo TP. Hải Phòng về các dự án khí, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chiến lược mở rộng hoạt động kinh doanh sản phẩm khí tại khu vực Bắc Bộ.
