Hội VACD: Hành trình 12 năm vì một nền quản trị tốt hơn

Từng bước thay đổi nhận thức về quản trị công ty

Theo đánh giá của Ngân hàng thế giới, phát triển về quản trị công ty có thể phục vụ cho những mục tiêu chính sách công như tăng cường sự ổn định của thị trường, nâng cao niềm tin của nhà đầu tư, thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam và giảm chi phí vốn cho các công ty.

Việc đảm bảo một nền quản trị tốt là yêu cầu cấp thiết, đặc biệt vào thời điểm Việt Nam chính thức trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) năm 2007 nhằm đảm bảo việc thực thi phù hợp với các thông lệ quốc tế và để các doanh nghiệp có thể vươn ra thế giới, từ đó phát triển lâu dài, bền vững. Thế nhưng vào thời điểm đó, quản trị công ty vẫn còn là một khái niệm khá mơ hồ ở Việt Nam.

Báo cáo đánh giá về tình hình quản trị công ty của Việt Nam năm 2006 do Ngân hàng thế giới thực hiện cho thấy, Việt Nam thời điểm đó đã có những bước tiến mới quan trọng trong việc xây dựng khuôn khổ quản trị công ty song vẫn còn tồn tại một số thách thức lớn.

Sáu nhóm nguyên tắc quản trị công ty của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) chỉ được tuân thủ một phần hoặc căn bản không được tuân thủ. Các nhóm nguyên tắc này bao gồm: đảm bảo cơ sở cho một khuôn khổ quản trị công ty hiệu quả, quyền cổ đông và các chức năng sở hữu chính, đối xử công bằng với các cổ đông, vai trò của các bên có quyền lợi liên quan trong quản trị công ty, công bố thông tin và tính minh bạch, và trách nhiệm hội đồng quản trị (HĐQT).

Nhận thấy những điểm yếu cốt tử này của cộng đồng doanh nghiệp trong nước, trong khi đó nền kinh tế đang hội nhập mạnh mẽ với thế giới, một nhóm chuyên gia gồm các nhà quản trị doanh nghiệp, các nhà khoa học cùng những người chủ chốt trong Viện Nghiên cứu và đào tạo về quản lý (VIM) đã tập hợp và cùng chung mối quan tâm về vấn đề này; cùng nhau xây dựng đề án thành lập Hội các Nhà quản trị doanh nghiệp Việt Nam (VACD) với mục tiêu đóng góp, xây dựng một nền quản trị tốt hơn cho Việt Nam.

Đến tháng 7/2007, Hội VACD được Bộ Nội vụ chính thức cho phép thành lập và tiến hành đại hội lần thứ nhất với sự dẫn dắt của Chủ tịch Hội là TS. Hàn Mạnh Tiến, Tổng giám đốc Công ty TNHH Nghiên cứu và tư vấn chuyển giao công nghệ và đầu tư (Concetti).

Mục tiêu của Hội là nâng cao năng lực quản trị cho các doanh nghiệp, góp phần xây dựng một nền quản trị tốt hơn theo nghĩa nâng cao tính chuyên nghiệp, hiệu quả, hiệu lực quản trị và tính cạnh tranh của từng doanh nghiệp và cộng đồng doanh nghiệp Việt.

“Tốt hơn ở đây là theo chuẩn mực quốc tế, là minh bạch, hiệu quả, là thể chế tốt, con người tốt và các phương tiện cần thiết để đảm bảo cho công tác quản trị của từng doanh nghiệp cũng như của cộng đồng doanh nghiệp tốt hơn”, ông Hàn Mạnh Tiến cho biết.

Hội cũng hướng đến việc tạo diễn đàn chia sẻ kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm trong nước và quốc tế về quản trị doanh nghiệp; bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng và hợp pháp của các doanh nghiệp.

Nhiều khuyến nghị về vấn đề quản trị cũng đã được tổng hợp và gửi lên các cơ quan có thẩm quyền để đưa vào các bộ luật chính có liên quan đến doanh nghiệp như Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa... bởi theo ông Tiến, việc xây dựng và vận hành một nền quản trị tốt trong phạm vi doanh nghiệp là cần nhưng chưa đủ. Một môi trường kinh doanh, đặc biệt là môi trường pháp lý minh bạch, công bằng, thông thoáng và dễ đoán định cũng quan trọng không kém.

Sau 12 năm thành lập, VACD đã có hơn 2.000 hội viên là các chủ tịch, uỷ viên hội đồng quản trị, hội đồng thành viên, các tổng giám đốc, giám đốc, các chuyên gia, các nhà nghiên cứu, các cơ quan quản lý và nghiên cứu của nhà nước và nhiều trường đại học.

Rất nhiều hội thảo, hội nghị nhằm tư vấn, phản biện và đóng góp ý kiến cho các chính sách của nhà nước liên quan đến môi trường đầu tư kinh doanh đã được tổ chức. Hơn một ngàn lớp đào tạo, tập huấn liên quan đến các khía cạnh chuyên môn trong quản lý doanh nghiệp (khởi nghiệp, luật pháp, tài chính, nhân sự, bán hàng...) đã được thực hiện.

TS. Nguyễn Đức Thuận, Phó chủ tịch VACD nhìn nhận, sau hơn một thập kỷ, hệ thống doanh nghiệp Việt Nam đã được có những thay đổi tích cực trong nhận thức về kỹ năng quản trị ở mọi lĩnh vực, theo xu hướng phù hợp với tình hình thực tiễn trong khu vực và trên thế giới khi tham gia hội nhập quốc tế một cách sâu rộng. 

Trước đây, nhiều doanh nghiệp trong hệ thống hội viên của Hội còn chưa ý thức rõ về vai trò của công tác quản trị, chưa hiểu quản trị doanh nghiệp là gì, chưa nhận thức được quản trị là yếu tố quan trọng quyết định sự thành bại của doanh nghiệp, quyết định chiến thắng trong cuộc chơi cạnh tranh trong nước và khu vực.

Nhờ tham gia các lớp đào tạo, tập huấn và các hoạt động khác của Hội, các lãnh đạo doanh nghiệp đã thay đổi suy nghĩ cũng như được hỗ trợ để rồi dần nhận ra rằng những người thực hiện công tác quản trị doanh nghiệp chính là khối óc, là bộ não của doanh nghiệp.

Họ cũng nhận thức được rằng Tổng giám đốc là một nghề chứ không đơn thuần là một vị trí, chức vụ. Muốn dẫn dắt doanh nghiệp phát triển, Tổng giám đốc phải không ngừng học tập, nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, kỹ năng quản trị bởi khi lãnh đạo được nâng tầm thì doanh nghiệp cũng sẽ vươn xa.

Ở bất kỳ quốc gia nào, nền kinh tế có phát triển hay không phụ thuộc rất lớn vào các tế bào- chính là các doanh nghiệp. Theo thời gian, rất nhiều doanh nghiệp Việt đã có sự phát triển vượt bậc cả về quy mô lẫn chất lượng. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là nhiều công ty tư nhân đã lớn mạnh, vươn ra thế giới. Đó là những điều ít ai nghĩ tới ở thời điểm cách đây hơn một thập kỷ. 

Khát khao nâng tầm nền quản trị nước nhà

Để có được những thành quả đó, lãnh đạo VACD nhấn mạnh sự nỗ lực và đóng góp của các thành viên, hội viên và các chuyên gia, doanh nhân đã rất tâm huyết vì mục tiêu của Hội; và trong đó có vai trò của các đơn vị trực thuộc Hội. 

“Hội giờ đây không còn thuần túy là nơi giao lưu chia sẻ trong các thành viên mà là một tổ chức có sức mạnh lớn với sự hội tụ của những con người hàng đầu. Hội góp phần tạo ra những giám đốc nhân sự, giám đốc tài chính, giám đốc sales và marketing mang tầm quốc tế. Đây là ba nhân vật đặc biệt quan trọng trong quản trị của một doanh nghiệp”, chủ tịch VACD cho biết.

Tháng 11/2008, Câu lạc bộ Giám đốc tài chính (CFO) ra đời với mục tiêu nâng cao hiệu quả của hoạt động quản trị tài chính nói riêng và quản trị doanh nghiệp nói chung, với sự hội tụ của thành viên là các nhà giám đốc tài chính hoặc quản lý tài chính doanh nghiệp, các vị trí quản lý cao cấp về kế toán, kiểm toán, kiểm soát nội bộ, cùng các nhà khoa học, giảng viên trong lĩnh vực tài chính.

Câu lạc bộ Nhân sự Việt Nam (VNHR) thành lập tháng 7/2012 là một diễn đàn trực tuyến về nghề quản trị nhân sự tại Việt Nam. VNHR là tổ chức nghề nghiệp xã hội có uy tín cao tại Việt Nam, thu hút sự tham gia của rất nhiều chuyên gia nhân sự đầu ngành của quốc gia, với các hoạt động đa dạng từ các diễn đàn trực tuyến, hội thảo chuyên đề, họp mặt, tư vấn và các chương trình đào tạo nhân sự hàng tháng nhằm xây dựng và nâng tầm đội ngũ những người làm nghề nhân sự chuyên nghiệp tại Việt Nam.

Đến tháng 5/2015, Câu lạc bộ Giám đốc sales và marketing Việt Nam (CSMO) ra đời nhằm tạo sân chơi cho các giám đốc sales và marketing có cơ hội giao lưu, học hỏi, phát triển quan hệ hợp tác, chia sẻ kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm lẫn nhau với sứ mệnh nâng cao năng lực cho các giám đốc sales và marketing Việt Nam ngang tầm quốc tế.

Sự hình thành của Câu lạc bộ Giám đốc tài chính, Câu lạc bộ Nhân sự Việt Nam và Câu lạc bộ Giám đốc sales và marketing Việt Nam đã tạo nên mô hình hoạt động đặc biệt cho hàng ngàn thành viên ở những lĩnh vực khác nhau, thúc đẩy hoạt động chia sẻ, đào tạo các kinh nghiệm, kiến thức chuyên sâu.

Ông Hàn Mạnh Tiến lý giải, hầu hết các hiệp hội đều có thể có chi hội, các trung tâm, đơn vị trực thuộc nhưng các trung tâm và đơn vị trực thuộc ấy là các đơn vị làm kinh tế. Trong khi đó, ba câu lạc bộ của VACD thực chất cũng lại là tổ chức cộng đồng, tổ chức xã hội nghề nghiệp.

Bên cạnh các hoạt động kết nối hợp tác giữa các đơn vị thành viên, hội viên, VACD chú trọng hướng đến trao đổi, chia sẻ về mặt kiến thức và kỹ năng, từ đó có các đóng góp thiết thực cho cộng đồng doanh nghiệp và cho xã hội. Vì vậy, không phải ngẫu nhiên mà một tổ chức xã hội nghề nghiệp của các nhà quản trị doanh nghiệp như VACD lại được nhiều trường đại học tìm đến hợp tác đào tạo như Đại học Ngoại thương, Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Học viện Ngân hàng…

“Với trí tuệ và khát khao nâng tầm nền quản trị nước nhà, Hội đã tập hợp được đội ngũ hội viên là những người nhiệt tình và sẵn sàng chia sẻ”, chủ tịch VACD cho biết.

Ông Tiến cũng khẳng định: “Không thể nào phát triển kinh doanh chỉ thuần túy dựa trên những mối quan hệ và kinh nghiệm. Vấn đề là phải xây dựng hệ thống quản trị tốt thì doanh nghiệp mới đi lên được. Nhận thức này trước hết cần có trong mỗi lãnh đạo doanh nghiệp”.

Đó cũng là cơ sở để vào thời điểm kỷ niệm 10 năm thành lập Hội, Tạp chí điện tử Nhà Quản Trị - TheLEADER, cơ quan báo chí của Hội VACD chính thức được ra mắt và xuất bản trên Internet ngày 8/8/2017.

TheLEADER.vn được xây dựng theo tiêu chí là một trang báo điện tử được vận hành theo mô hình quản trị hiện đại; có nội dung tập trung phản ánh hoạt động kinh tế, kinh doanh gắn với câu chuyện quản trị. Mục tiêu của TheLEADER là góp phần vào sự phát triển của báo chí nước nhà trong sự nghiệp phát triển chung. TheLEADER cũng đồng hành cùng giới lãnh đạo kinh doanh, góp phần nâng cao năng lực quản trị và cạnh tranh cho doanh nghiệp, đóng góp vào chiến lược nâng cao năng lực quản trị và cạnh tranh quốc gia.

Cống hiến vì một nền quản trị Việt Nam tốt hơn

Chủ tịch VACD chia sẻ, trong suốt hành trình 12 năm qua, những khó khăn là không thể tránh khỏi, từ khó khăn về thủ tục thành lập phức tạp, tài liệu đào tạo trong nước còn chưa có nhiều, tài chính duy trì hoạt động còn hạn chế, môi trường kinh doanh thay đổi và khắc nghiệt, và đặc biệt là việc nâng cao nhận thức của cộng đồng doanh nghiệp không phải là chuyện một sớm một chiều.

Tuy nhiên, với sự đồng lòng, chung sức, chia sẻ và thậm chí là hy sinh, dựa trên triết lý cho đi vì mục tiêu chung, Hội đã tồn tại và phát triển vững mạnh trong những năm vừa qua.

Như TS. Nguyễn Đức Thuận, Phó chủ tịch Hội VACD nhận định, chính thời gian và mục tiêu chung đã tạo nên sự phân hoá mang tính sàng lọc, để những người không vì tư lợi riêng, có năng lực thực sự và có mong muốn thực sự vì một nền quản trị Việt Nam tốt hơn sẽ ở lại cùng nhau và tiếp tục hành trình đầy ý nghĩa này.

Từng thành viên của VACD đề cao triết lý cho đi thay vì sợ mất đi để rồi theo một cách tự nhiên, những giá trị vô hình sẽ tìm đến với họ, đó là những thứ không thể quy thành tiền, thành những hợp đồng giá trị bởi chỉ biết nhắm đến những giá trị hữu hình thì sẽ không bao giờ bền.

Từ hành trình 12 năm vì nền quản trị doanh nghiệp Việt Nam, Chủ tịch Hội các Nhà quản trị doanh nghiệp Việt Nam nhìn nhận những thay đổi lớn, đặc biệt trong nhận thức chung của cộng đồng doanh nghiệp về ý nghĩa của hoạt động quản trị đối với sự tồn vong và phát triển của doanh nghiệp.

“Nếu năm 2006 Việt Nam bị đánh giá thấp về quản trị thì đến nay, tình trạng mập mờ về quản trị đã giảm đi, nhận thức, thực hành ở một số công ty lớn rất tốt. Nhận thức chung không chỉ ảnh hưởng đến cộng đồng doanh nghiệp mà còn tác động đến cả giới lãnh đạo, từ đó tạo ra một khuôn khổ chung về quản trị tốt hơn nhiều so với thời điểm 12 năm trước” ông Tiến nhận định

Việt Nam có thêm đội ngũ các chủ doanh nghiệp rất giàu kinh nghiệm, trưởng thành nhờ được đào tạo bài bản ở trong và ngoài nước, cũng như nhờ rèn luyện mình trong môi trường, điều kiện kinh doanh của Việt Nam trong suốt hơn một thập kỷ qua.

“Các nguyên lý, mô hình, kỹ năng quản trị đều có thể học hỏi được từ các doanh nghiệp, các nền kinh tế và các quốc gia đã đi trước hàng thế kỷ. Nhưng để thành công, chúng ta phải vận hành các nguyên lý, mô hình và kỹ năng này trong bối cảnh Việt Nam, con người Việt Nam với thói quen truyền thống văn hoá xã hội của Việt Nam”, ông Tiến khẳng định.

Tuy nhiên, vị Chủ tịch VACD cũng nhìn nhận những vấn đề còn tồn tại, đặc biệt, việc thực hành quản trị trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện nay còn rất yếu. Hệ thống các bộ phận, chức năng trong công ty vẫn đang được áp dụng theo lối quản trị thuận tiện, với doanh nghiệp quy mô nhỏ thường chỉ có một người điều hành. Đây là thực trạng làm yếu đi sức cạnh tranh của các doanh nghiệp.

Lúc này, việc nâng cao nhận thức và khả năng quản trị của các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam được xác định là một trong những mục tiêu chính trong định hướng hoạt động của hội trong thời gian tới.

Đại hội lần thứ ba của Hội các Nhà quản trị doanh nghiệp Việt Nam sẽ được tổ chức vào ngày 22/6 tới đây, cũng chính là thời điểm để mỗi thành viên của Hội nhìn lại những điều đã làm được, những điều còn tiếc nuối và cả những mục tiêu sẽ thực hiện trong những năm tiếp theo.

Lãnh đạo của VACD cho biết, mục tiêu của Hội trong thời gian tới trước hết vẫn là "Vì một nền quản trị tốt hơn". Trong đó, đẩy mạnh hoạt động tham vấn chính sách cho Chính phủ, tư vấn và hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị cho doanh nghiệp, đặc biệt là cộng đồng các doanh nghiệp nhỏ và vừa; các câu lạc bộ thuộc Hội sẽ tiếp tục triển khai mạnh mẽ việc chia sẻ kinh nghiệp, đào tạo nâng cao năng lực quản trị cho tất cả các cấp với cường độ lớn hơn, lồng ghép đưa vào các kiến thức mới nhất để doanh nghiệp sớm tiếp cận và áp dụng.

Hội cũng sẽ tìm ra các phương thức để kết nối mạnh hơn và phát huy hiệu quả hơn đội ngũ chuyên gia giỏi trong ba lĩnh vực mà ba câu lạc bộ trong chức năng nhiệm vụ của mình đảm trách, với nòng cốt là sợi dây kết nối các nhà quản trị, đặc biệt ứng dụng những đổi mới công nghệ vào quản trị chính trong nội bộ tổ chức Hội.

"Vinh danh các nhà quản trị doanh nghiệp giỏi và từ đó tạo động lực,tạo niềm cảm hứng thúc đẩy giới trẻ khởi nghiệp và làm giàu chính đáng; hỗ trợ thiết thực cho các dự án khởi nghiệp về kỹ năng và kinh nghiệm quản trị kinh doanh, cũng là những việc quan trọng sẽ được Hội VACD đẩy mạnh hơn trong thời gian tới", TS Hàn Mạnh Tiến cho biết.