Phát triển bền vững

Kinh tế tuần hoàn chờ cú huých đảo chiều

Bùi Vân Thứ năm, 10/10/2024 - 10:54

Một khung chính sách đồng bộ là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp đầu tư, thực hiện các dự án, ý tưởng kinh tế tuần hoàn.

Mục tiêu phát triển các mô hình kinh tế mới, bao gồm kinh tế tuần hoàn, được Nghị quyết 31 của Quốc hội về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025 và Chương trình nâng cao năng suất lao động quốc gia của Chinh phủ, khẳng định là động lực giúp các địa phương, doanh nghiệp tối ưu hóa các nguồn lực.

3 rào cản phát triển kinh tế tuần hoàn

Tại Việt Nam, quá trình phát triển kinh tế tuần hoàn đang diễn ra ghi nhận bước chuyển của nhiều doanh nghiệp lớn, nhưng hầu hết doanh nghiệp nhỏ và vừa đang gặp khó khăn trong quá trình chuyển đổi mô hình sản xuất truyền thống sang tuần hoàn.

“Ba rào cảo lớn nhất trong phát triển kinh tế tuần hoàn là nguồn lực tài chính, quy mô triển khai và thể chế”, TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng tư vấn tài chính, tiền tệ quốc gia, dẫn kết quả khảo sát các nước thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD).

Hệ thống chính sách, cơ chế đồng bộ đặc biệt cần thiết cho quá trình phát triển kinh tế tuần hoàn của Việt Nam. Ảnh: Hoàng Anh

Việt Nam đã sớm xác định mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn, nhưng cần sớm có kế hoạch hành động và cơ chế thí điểm triển khai, sớm ban hành danh mục phân loại xanh, xác định lĩnh vực, ngành nghề ưu tiên và định vị đơn vị công nhận xanh.

Theo ông Lực, một cơ chế chính sách đồng bộ là đặc biệt cần thiết. Quá trình thực hiện các dự án, ý tưởng kinh tế tuần hoàn, cần chú trọng sự tham gia của nhiều bên và nhiều lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực tài chính tiền tệ và khu vực tư nhân.

“Việt Nam mỗi năm cần khoảng 6,8% GDP để thúc đẩy tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, nhưng nguồn vốn ngân sách nhà nước chỉ đáp ứng khoảng 35%, phần còn lại vẫn phải huy động nguồn lực tư nhân trong và ngoài nước”, ông Lực nói.

“Nguồn vốn không chỉ là tiền, điều quan trọng là khai thác và tận dụng tài nguyên hiệu quả”, ông Cấn Văn Lực cho biết.

Theo ông Lực, việc sớm có lộ trình phát triển và cơ chế thử nghiệm kinh tế tuần hoàn sẽ tạo điều kiện cho Việt Nam tiếp cận nhanh và hiệu quả hơn đối với các nguồn tài chính xanh, vốn hỗ trợ phát triển từ các đối tác.

Thử nghiệm kinh tế tuần hoàn

Mặc dù doanh nghiệp, người dân đặt kỳ vọng vào đề xuất xây dựng nghị định thử nghiệm kinh tế tuần hoàn của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) sẽ sớm được Chính phủ phê duyệt, nhưng vẫn có một khoảng cách lớn giữa chính sách và triển khai các đề án, ý tưởng kinh tế tuần hoàn.

Trong Đề án phát triển kinh tế tuần hoàn, CIEM đang trình Chính phủ có đề xuất phương án thí điểm, một giải pháp đảm bảo không gian rộng nhất cho doanh nghiệp thiết kế các mô hình, dự án kinh tế tuần hoàn, Tiến sĩ Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM cho biết.

Trong dự thảo nghị định thí điểm, CIEM đề xuất cân nhắc các nhóm chính sách về khu công nghiệp, khu kinh tế; tín dụng xanh, tài chính xanh; phân loại xanh; khoa học, công nghệ và phát triển nguồn nhân lực, các chính sách đất đai phù hợp để hỗ trợ phát triển kinh tế tuần hoàn.

Giai đoạn đầu, khi doanh nghiệp áp dụng mô hình kinh doanh tuần hoàn, các phí tổn tài chính, nhân lực là không trách được, nhưng sẽ mang lại lợi ích lớn hơn trong trung và dài hạn.

Tiến sĩ Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM

Điều quan trọng, theo Tiến sĩ Minh là thay đổi tư duy, thử nghiệm và tháo gỡ những vướng mắc của doanh nghiệp đang thực hiện kinh tế tuần hoàn. “Việc Chính phủ thông qua cơ chế thử nghiệm sẽ tạo thêm cơ sở pháp lý, thúc đẩy doanh nghiệp thực hiện kinh tế tuần một cách hiệu quả”, bà nói.

Nền kinh tế Việt Nam đang hướng đến xanh và bền vững thông qua một số chính sách và văn bản pháp luật quan trọng về kinh tế tuần hoàn, trong đó có Luật Bảo vệ môi trường, được sửa đổi, bổ sung vào năm 2020 và các văn bản dưới luật hướng dẫn thi hành.

Chính phủ năm 2023 đã ban hành Quyết định số 687/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam. Tiến sĩ Minh cho rằng phát triển kinh tế tuần hoàn cần điều chỉnh, bổ sung các chính sách, văn bản pháp luật liên quan để phù hợp với bối cảnh phát triển của nền kinh tế.

Việc phát triển kinh tế tuần hoàn đang và sẽ trở thành động lực quan trọng để Việt Nam cơ cấu lại nền kinh tế, cải thiện năng suất lao động, thúc đẩy công nghiệp hóa, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, theo Tiến sĩ Minh.

Thời điểm này, chính sách của Chính phủ nhằm thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, nhưng cũng là “yêu cầu tự thân” của doanh nghiệp. “Việc cạnh tranh toàn cầu buộc doanh nghiệp thay đổi quy trình, mô hình sản xuất, hướng tới xanh hơn”, bà Minh cho biết.

Trong bối cảnh ngày càng nhiều quốc gia thực thi các chiến lược xanh, việc phát triển kinh tế tuần hoàn của Việt Nam cần được giải quyết từ góc độ chính sách. Điều này sẽ mang lại iệu quả cho quá trình triển khai các dự án, ý tưởng về kinh tế tuần hoàn trong tương lai.

Kinh tế tuần hoàn: Hà Nội cần cơ chế riêng

Kinh tế tuần hoàn: Hà Nội cần cơ chế riêng

Phát triển bền vững -  11 tháng

Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Hà Nội đòi hỏi sự rõ ràng về chính sách hỗ trợ và cơ chế đánh giá, điều chỉnh.

Nông nghiệp sẽ có riêng bộ tiêu chí, chỉ số kinh tế tuần hoàn

Nông nghiệp sẽ có riêng bộ tiêu chí, chỉ số kinh tế tuần hoàn

Phát triển bền vững -  1 năm

Bộ tiêu chí và chỉ số kinh tế tuần hoàn sẽ được lồng ghép trong quá trình xây dựng các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án phát triển ngành nông nghiệp.

Doanh nghiệp làm kinh tế tuần hoàn vì điều gì?

Doanh nghiệp làm kinh tế tuần hoàn vì điều gì?

Phát triển bền vững -  1 năm

Tạo ra giá trị và lợi nhuận là động cơ quan trọng nhất để doanh nghiệp triển khai các giải pháp kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Vietnam Airlines và Vietjet được vinh danh bền vững

Vietnam Airlines và Vietjet được vinh danh bền vững

Phát triển bền vững -  1 ngày

Hai hãng hàng không Việt Nam gồm Vietnam Airlines và Vietjet Air được Airline Ratings vinh danh nhờ các sáng kiến phát triển bền vững dẫn đầu ngành.

Chuẩn xanh mở đường cho doanh nghiệp Việt vươn tầm thế giới

Chuẩn xanh mở đường cho doanh nghiệp Việt vươn tầm thế giới

Phát triển bền vững -  1 ngày

Chuẩn xanh đang định hình luật chơi mới, doanh nghiệp Việt muốn có chỗ trong chuỗi cung ứng quốc tế phải chủ động chuyển đổi, đạt chuẩn ESG và chứng nhận quốc tế.

Bao bì xanh mở lối hành trình ESG của doanh nghiệp

Bao bì xanh mở lối hành trình ESG của doanh nghiệp

Phát triển bền vững -  1 ngày

Khi xu hướng tiêu dùng xanh lan tỏa mạnh mẽ và áp lực ESG ngày càng gia tăng, đổi mới bao bì trở thành bước đi chiến lược, mở đầu cho hành trình chuyển đổi bền vững của doanh nghiệp.

Bản lĩnh Việt Nam: Từ Cách mạng đến tăng trưởng xanh

Bản lĩnh Việt Nam: Từ Cách mạng đến tăng trưởng xanh

Phát triển bền vững -  4 ngày

Từ cam kết tại COP26 đến những nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, Việt Nam thể hiện tinh thần cách mạng kiên cường, mạnh mẽ trên con đường tăng trưởng xanh.

Việt Nam chuyển nhượng 1 triệu tấn carbon giảm thải cho Ngân hàng Thế giới

Việt Nam chuyển nhượng 1 triệu tấn carbon giảm thải cho Ngân hàng Thế giới

Phát triển bền vững -  5 ngày

1 triệu tấn khí thải carbon giảm thải từ rừng vùng Bắc Trung Bộ được Việt Nam chuyển nhượng cho Ngân hàng Thế giới (WB).

FTSE Russell sẽ công bố kết quả nâng hạng thị trường Việt Nam vào ngày 8/10

FTSE Russell sẽ công bố kết quả nâng hạng thị trường Việt Nam vào ngày 8/10

Tài chính -  59 phút

Đây là dấu mốc quan trọng sau nhiều năm cải cách, hứa hẹn mở ra dòng vốn ngoại mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam.

PNJ đối phó sức ép kép từ giá vàng

PNJ đối phó sức ép kép từ giá vàng

Doanh nghiệp -  1 giờ

Giữa lúc giá vàng tăng mạnh, PNJ đã chủ động “xoay trục chiến lược”, từ tái cơ cấu sản phẩm, điều chỉnh mạng lưới bán lẻ, tới mở thị trường ngách.

AgriS hợp tác cùng Itochu thúc đẩy kinh doanh chất tạo ngọt vì sức khỏe người tiêu dùng Việt

AgriS hợp tác cùng Itochu thúc đẩy kinh doanh chất tạo ngọt vì sức khỏe người tiêu dùng Việt

Nhịp cầu kinh doanh -  3 giờ

AgriS “bắt tay” Itochu hợp tác phát triển và kinh doanh các sản phẩm chất ngọt thay thế và thành phần chức năng, hướng đến nâng cao sức khỏe cho người tiêu dùng Việt.

Kế hoạch tăng vốn mạnh mẽ thể hiện tham vọng của LPBS

Kế hoạch tăng vốn mạnh mẽ thể hiện tham vọng của LPBS

Tài chính -  5 giờ

Việc tăng vốn không chỉ giúp LPBS củng cố năng lực tài chính mà còn tạo nền tảng để mở rộng các mảng kinh doanh cốt lõi.

Uy tín và minh bạch là chìa khóa khai mở thị trường vốn nợ

Uy tín và minh bạch là chìa khóa khai mở thị trường vốn nợ

Tài chính -  5 giờ

Các chuyên gia đồng thuận rằng uy tín và minh bạch sẽ là chìa khóa để thị trường vốn nợ Việt Nam đạt mục tiêu chiếm quy mô 25% GDP vào năm 2030.

Vietnam Airlines trao tặng thư viện và chăn ấm cho học sinh Tuyên Quang dịp khai giảng

Vietnam Airlines trao tặng thư viện và chăn ấm cho học sinh Tuyên Quang dịp khai giảng

Nhịp cầu kinh doanh -  7 giờ

Đây là món quà dành cho học sinh trường tiểu học 19-8 (xã Minh Thanh, tỉnh Tuyên Quang) giúp khơi dậy niềm đam mê đọc sách của các em nhỏ.

Masterise Group: Doanh nghiệp tư nhân kiến tạo chuẩn sống, góp sức vào công cuộc kiến quốc

Masterise Group: Doanh nghiệp tư nhân kiến tạo chuẩn sống, góp sức vào công cuộc kiến quốc

Bất động sản -  8 giờ

Chuẩn sống không còn là khái niệm xa vời, mà được định hình từng ngày bởi những doanh nghiệp biết đặt trách nhiệm và tầm nhìn dài hạn song hành cùng lợi ích kinh tế như cách Masterise Group đang làm.