Phát triển bền vững

'Không cứng nhắc duy trì xuất khẩu gạo ĐBSCL với số lượng lớn'

Nhã Nam Thứ ba, 18/06/2019 - 15:45

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho rằng không nên cứng nhắc duy trì sản xuất lúa và xuất khẩu gạo số lượng lớn, chỉ giữ ở mức tối thiểu có chất lượng và lợi nhuận tốt để giữ thị trường truyền thống.

Thách thức đặt ra đối với mục tiêu tăng trưởng bền vững tại ĐBSCL ngày một lớn.

Sau 2 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ về Phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) thích ứng với biến đổi khí hậu, khu vực này đã có những bước chuyển tích cực. Tuy nhiên, thách thức đặt ra đối với mục tiêu tăng trưởng bền vững cũng ngày một lớn hơn.

Theo đánh giá của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, trong giai đoạn 2016 – 2018, nông nghiệp ĐBSCL đạt tốc độ tăng trưởng GDP 3%/năm; đóng góp khoảng 34,6% GDP toàn ngành nông nghiệp cả nước và chiếm 33,5% GDP chung vùng ĐBSCL.

Năm 2018, khu vực này đứng đầu cả nước về sản lượng lúa, tôm, cá tra và trái cây. Kim ngạch xuất khẩu các nông sản chủ lực ĐBSCL đạt 8,43 tỷ USD, chiếm hơn 73% tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này của cả nước.

Tại đây, nông nghiệp đã từng bước hình thành các vùng sản xuất tập trung quy mô lớn, chuyên canh nông sản chủ lực gắn với công nghệ chế biến, tiêu thụ theo chuỗi giá trị nông sản; cơ cấu sản xuất chuyển dịch tích cực theo hướng thị trường, thích ứng hơn với biến đổi khí hậu.

Cơ cấu sản xuất nông nghiệp tại ĐBSCL chuyển dịch theo hướng tăng thủy sản và trái cây, giảm lúa. Trong 3 năm trở lại đây, tỷ trọng giá trị sản xuất lúa gạo trong tổng giá trị sản xuất nông nghiệp giảm từ 27,7% xuống 26,4%; giá trị sản xuất thủy sản tăng từ 35,4% lên 42%; giá trị sản xuất ngành trái cây tăng từ 9,1% lên 10,2%.

Hệ thống thủy lợi và phòng chống thiên tai bước đầu chuyển đổi đáp ứng nền nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu (BĐKH). Hệ thống thủy lợi giúp đảm bảo tưới tiêu cho 90% diện tích lúa vụ Đông Xuân - Hè Thu, đồng thời chú trọng phát triển thủy lợi phục vụ sản xuất thủy sản và cây trồng cạn.

Tuy nhiên, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thông cho rằng nông nghiệp vùng ĐBSCL vẫn tồn tại nhiều hạn chế. Chuyển dịch cơ cấu và đổi mới tổ chức sản xuất đã có nhiều tiến bộ song vẫn còn chậm; sản xuất nhỏ, phân tán chưa được khắc phục triệt để; liên kết, hợp tác sản xuất giữa các chủ thể để hình thành các chuỗi giá trị chưa nhiều.

Ngoài ra, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ hiện đại vào sản xuất, chế biến, bảo quản còn hạn chế, chưa tạo được “đột phá” để nâng cao giá trị gia tăng, sức cạnh tranh. Thị trường tiêu thụ nông sản thiếu bền vững, chưa đủ đáp ứng được sức sản xuất lớn và đang gia tăng của nền nông nghiệp hàng hóa.

Năng lực thích ứng BĐKH và ứng phó với thiên tai chưa được cải thiện nhiều. Các mô hình sản xuất bền vững, thích ứng với BĐKH chưa có đủ cơ sở về kỹ thuật và thị trường cũng như động lực và hỗ trợ đủ mạnh để nhân rộng mô hình. Các hệ lụy về môi trường ngày càng rõ, làm tăng tính dễ bị tổn thương.

Kết quả xây dựng nông thôn mới đạt được nhiều thành tựu, nhưng vẫn thấp hơn so với mặt bằng chung cả nước. Việc làm phi nông nghiệp thiếu bền vững; tỷ lệ di cư ra khỏi vùng cao và phần lớn đi vào khu vực phi chính thức.

Trong khi đó, các nguyên nhân chính của những tồn tại trên đến từ việc quá trình xây dựng và triển khai chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển của các cấp, các ngành nói chung còn thiếu đồng bộ và chậm so với thực tế thay đổi nhanh chóng về thị trường, biến đổi khí hậu, phát triển thượng nguồn và nội tại của ĐBSCL.

Ngoài ra, công nghiệp, dịch vụ, giao thông, logistics chưa hỗ trợ hiệu quả cho phát triển nông nghiệp hàng hoá; Công tác thu hút đầu tư, tạo lập và phát triển các chuỗi giá trị nông sản gắn với phát triển, mở rộng thị trường chưa đạt hiệu quả như mong muốn; Trình độ, năng lực nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao KHCN còn hạn chế; Công tác dự báo diễn biến và tác động của BĐKH, hoạt động thượng nguồn, ảnh hưởng của thiên tai chưa đồng bộ, có lúc chưa kịp thời.

'Không cứng nhắc duy trì xuất khẩu gạo ở ĐBSCL với số lượng lớn'
Cơ cấu sản xuất nông nghiệp tại ĐBSCL chuyển dịch theo hướng tăng thủy sản và trái cây, giảm lúa.

Ngành nông nghiệp ĐBSCL đến năm 2030

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho rằng về lúa gạo, không nên cứng nhắc duy trì sản xuất lúa và xuất khẩu gạo số lượng lớn, chỉ giữ ở mức tối thiểu có chất lượng và lợi nhuận tốt để giữ thị trường truyền thống, phát triển thị trường tiềm năng, khai thác tốt thị trường trong nước. 

Đến năm 2030, tại ĐBSCL, diện tích canh tác lúa dự kiến giảm 220 - 300 nghìn ha đi cùng với giảm diện tích lúa 3 vụ, chuyển đổi mạnh sang lúa 1, 2 vụ hoặc luân canh với cây màu/thủy sản. Tăng các nhóm giống lúa xác nhận, chất lượng cao, chống chịu tốt hơn với hạn mặn. 

Về trái cây, phát triển theo nhu cầu thị trường, hướng tới thị trường trong và ngoài nước giá trị cao, với 10 loại trái cây như xoài, cam, quýt, bưởi, nhãn, vải, thanh long, chuối, sầu riêng, chôm chôm. 

Đến 2030, mở rộng diện tích tập trung thêm khoảng 200 nghìn ha, đưa tổng diện tích trái cây lên khoảng 680 nghìn ha. Thúc đẩy cải tạo vườn tạp trái cây và dừa, đa dạng hóa hệ thống canh tác , nghiên cứu làm chủ nguồn giống các loại chủ lực, nhất là giống chịu mặn.

Về thủy sản, đến năm 2030, tổng diện tích nuôi trồng tăng thêm khoảng 300 nghìn ha, đưa tổng diện tích nuôi trồng lên khoảng 1 triệu ha (bao gồm cả diện tích luân canh với lúa và tôm, rừng sinh thái). Đầu tư mạnh cho chế biến sâu, đa dạng hóa các sản phẩm chế biến thủy sản. Chủ động sản xuất và cung cấp đủ giống tôm, cá tra chất lượng cao cho thị trường.

Ngoài ra, phát triển hệ sinh thái nông nghiệp làm nền tảng cho phát triển du lịch, gắn với bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn ven biển, bảo tồn đa dạng sinh học. Thu hút đầu tư để phát triển dịch vụ hỗ trợ. Đào tạo nghề dịch vụ du lịch, góp phần chuyển đổi nghề bền vững cho lao động nông thôn.

Bộ trưởng Giao thông giải đáp 'điểm nghẽn' trong phát triển của ĐBSCL

Bộ trưởng Giao thông giải đáp 'điểm nghẽn' trong phát triển của ĐBSCL

Tiêu điểm -  6 năm

ĐBSCL đang có nhiều tiềm năng như xuất khẩu gạo, trái cây, thuỷ sản với khối lượng lớn. Nhưng hàng hoá này đa số phải vận chuyển lên TP.HCM vì ở đây mới có tàu lớn. ĐBSCL có 21 cảng, nhưng cảng lớn nhất chỉ phục vụ cho tàu 20.000 tấn.

Giải pháp ứng phó thiên tai của Thủ tướng đối với ĐBSCL và Tây Bắc

Giải pháp ứng phó thiên tai của Thủ tướng đối với ĐBSCL và Tây Bắc

Phát triển bền vững -  7 năm

Dư luận đang rất quan tâm tới tình hình thiên tai và biến đổi khí hậu tại ĐBSCL và vùng Tây Bắc khi mùa mưa đang tới.

Chính phủ ban hành nghị quyết về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu

Chính phủ ban hành nghị quyết về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu

Phát triển bền vững -  7 năm

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 120/NQ-CP về phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu.

Kinh tế biển ĐBSCL: Lợi thế tĩnh và động vẫn còn... “tĩnh”

Kinh tế biển ĐBSCL: Lợi thế tĩnh và động vẫn còn... “tĩnh”

Tiêu điểm -  7 năm

ĐBSCL là một trong số ít vùng trên thế giới có lợi thế đặc biệt về sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế biển, một trung tâm sản xuất hàng hóa lớn trong chuỗi cung ứng nông sản toàn cầu.

Tiên phong mở lối đi mới trong du lịch hang động

Tiên phong mở lối đi mới trong du lịch hang động

Phát triển bền vững -  1 ngày

Giữa Cẩm Phả, Quảng Ninh, hang Ngọc Rồng đang cho thấy sự đổi mới trong cách tiếp cận, khai thác cảnh quan tự nhiên. Một sản phẩm du lịch có cách thức tiếp cận hài hòa giữa bảo tồn, phát triển kinh tế và lợi ích cộng đồng, đang vun đắp cho con đường du lịch bền vững.

Syre rót 1 tỷ USD xây nhà máy tái chế dệt may tại Việt Nam

Syre rót 1 tỷ USD xây nhà máy tái chế dệt may tại Việt Nam

Phát triển bền vững -  1 ngày

Nhà máy tái chế dệt may của Syre với tổng vốn đầu tư 1 tỷ USD vừa được Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Bình Định cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

Kiến tạo ‘nền tảng’ kinh tế xanh từ chuyển đổi số

Kiến tạo ‘nền tảng’ kinh tế xanh từ chuyển đổi số

Phát triển bền vững -  2 ngày

Chuyển đổi số muốn hiệu quả cần hệ sinh thái đồng bộ, kết nối giữa công nghệ, con người và môi trường, hướng tới phát triển xanh và bền vững.

Cơ hội vàng cho ngành nhựa ‘kể câu chuyện khác’

Cơ hội vàng cho ngành nhựa ‘kể câu chuyện khác’

Phát triển bền vững -  4 ngày

Ngành nhựa đứng trước cơ hội chuyển mình, từ một ngành công nghiệp bị định kiến trở thành ngành công nghiệp hiện đại, có trách nhiệm và bền vững.

Chủ tịch HanelPT Trần Thị Thu Trang: Đừng coi ESG là gánh nặng

Chủ tịch HanelPT Trần Thị Thu Trang: Đừng coi ESG là gánh nặng

Phát triển bền vững -  1 tuần

Bà Trần Thị Thu Trang - Chủ tịch HanelPT khẳng định ESG chính là cơ hội thúc đẩy tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp, mang lại lợi ích kinh tế và xã hội lâu dài.

Giám đốc SSI: Tài sản số sẽ tiến hóa nhanh gấp 10 lần chứng khoán

Giám đốc SSI: Tài sản số sẽ tiến hóa nhanh gấp 10 lần chứng khoán

Leader talk -  27 phút

Với những tiềm năng của tài sản số, phía SSI mong muốn trở thành trung tâm của thị trường này, khi có cơ chế thí điểm sàn giao dịch.

VinFast tổ chức sự kiện 'Đổi xăng lấy điện' tại Hà Nội, TP.HCM

VinFast tổ chức sự kiện 'Đổi xăng lấy điện' tại Hà Nội, TP.HCM

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Sau thành công tại Hải Phòng và Đà Nẵng, sự kiện “Đổi xăng lấy điện - Cùng VinFast kiến tạo tương lai xanh” của VinFast được kỳ vọng sẽ tiếp tục bùng nổ, thu hút sự quan tâm của đông đảo khách hàng tại Hà Nội và TP.HCM.

Xanh Boutique: Mảnh ghép kiến tạo đô thị di sản tại trung tâm Cát Bà

Xanh Boutique: Mảnh ghép kiến tạo đô thị di sản tại trung tâm Cát Bà

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Giữa không gian hoang sơ và kỳ vĩ của đảo ngọc Cát Bà, khu thấp tầng Xanh Boutique không chỉ sở hữu vị trí trung tâm đắc địa mà còn gây ấn tượng mạnh mẽ với cảm hứng làng nghề truyền thống và thiết kế linh hoạt, tối ưu công năng.

Men say đô thị ở Bắc Ninh: Hưng phấn hay bong bóng?

Men say đô thị ở Bắc Ninh: Hưng phấn hay bong bóng?

Bất động sản -  1 giờ

Bắc Ninh đang chứng kiến làn sóng đầu tư đô thị hàng chục nghìn tỷ đồng. Nhưng liệu đó là dấu hiệu tăng trưởng hay nguy cơ bội cung, bong bóng thị trường?

VinFast VF 7 sau 10.000km: 'Lực sĩ điện' khiến chủ xe tự hào

VinFast VF 7 sau 10.000km: 'Lực sĩ điện' khiến chủ xe tự hào

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Được ví như “báo săn mồi” trên đường nhờ khả năng tăng tốc đáng kinh ngạc, VinFast VF 7 còn ghi điểm tuyệt đối trong mắt người dùng với thiết kế chất, tiện nghi sang trọng và chi phí sử dụng “nhẹ tênh”.

'Mắc kẹt' tại dự án Thịnh Liệt, Tổng công ty Licogi mất cân đối tài chính nghiêm trọng

'Mắc kẹt' tại dự án Thịnh Liệt, Tổng công ty Licogi mất cân đối tài chính nghiêm trọng

Doanh nghiệp -  2 giờ

Khó khăn tại các dự án lớn trong nhiều năm ảnh hưởng lớn tới Licogi, khiến công ty kiểm toán đặt dấu hỏi về khả năng hoạt động liên tục của doanh nghiệp.

Bỏ thuế khoán khiến Bóng đèn phích nước Rạng Đông mất hàng trăm tỷ đồng

Bỏ thuế khoán khiến Bóng đèn phích nước Rạng Đông mất hàng trăm tỷ đồng

Doanh nghiệp -  2 giờ

Với hệ thống 24.000 điểm bán trên khắp cả nước, phần nhiều là hộ kinh doanh, RAL dự báo, áp lực chi phí khiến các đại lý là hộ kinh doanh yêu cầu RAL giảm giá và tăng chiết khấu.