Kết quả khảo sát mới nhất từ Deloitte cho thấy, người tiêu dùng Việt Nam vẫn ưa chuộng loại xe động cơ xăng/dầu thay vì các loại phương tiện di chuyển khác bằng điện.
Có tới 70% người được hỏi cho biết sẽ ưu tiên loại động cơ xăng/dầu cho chiếc xe tiếp theo, và chỉ 5% cho biết sẽ lựa chọn xe điện chạy pin. Số còn lại lựa chọn xe điện lai, xe điện lai sạc điện hoặc các loại động cơ khác như pin nhiên liệu khí nén, etanol hay hydro.
Xu hướng này không chỉ ở Việt Nam, mà được ghi nhận trên toàn khu vực Đông Nam Á được khảo sát, bao gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, và Thái Lan.
Người tiêu dùng sẽ ưu tiên loại động cơ nào cho chiếc xe tiếp theo?Ngoại trừ Singapore, các thị trường còn lại đều ghi nhận mức độ ưa chuộng đáng kể đối với động cơ thông thường. “Điều này đặt ra câu hỏi: liệu chúng ta có đang tiến đủ nhanh để hướng tới một tương lai sử dụng các phương tiện di chuyển bằng điện”, Deloitte nhận định.
Về các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua xe điện, phần lớn người tiêu dùng Đông Nam Á thích xe điện đều đặt kỳ vọng về chi phí nhiên liệu thấp hơn, vượt qua nguyên nhân lo ngại về biến đổi khí hậu hay mục đích giảm thiểu khí thải.
Trong khi người tiêu dùng ở Philippines và Việt Nam quan tâm nhiều đến các khía cạnh sức khỏe cá nhân, các lợi ích liên quan đến việc giảm thiểu bảo dưỡng được người tiêu dùng tại Malaysia, Singapore và Thái Lan chú trọng hơn.
Một kết quả đáng chú ý là khả năng tăng giá điện có thể khiến một số lượng lớn người tiêu dùng Đông Nam Á quyết định không mua xe điện.
Tại Việt Nam, có tới 71% sẽ thay đổi quyết định mua xe điện nếu giá điện sử dụng tương đương với mức chi phí cho nhiên liệu hóa thạch hiện nay. Tỷ lệ này cao nhất trong các thị trường Đông Nam Á.
Tỷ lệ người tiêu dùng thay đổi quyết định mua xe điện nếu giá điện cao bằng nhiên liệu hóa thạch hiện nay.Không chỉ vậy, khảo sát cho thấy người tiêu dùng còn chần chừ mua xe điện là do lo ngại cơ sở vật chất sạc điện công cộng không đáp ứng được. Ở Việt Nam, có tới gần 30% người được hỏi cân nhất yếu tố này, cao nhất trong các mối lo ngại về xe điện chạy pin.
Nghiên cứu phát triển phương tiện giao thông điện (PTGTĐ) tại Việt Nam của Tổ chức Hợp tác phát triển Đức (GIZ) cũng từng chỉ ra lo ngại này của người tiêu dùng, khi kết quả khảo sát cho thấy có hơn 60% người cho biết sẽ không cân nhắc mua PTGTĐ vì hệ thống pin không cho phép xe chạy quãng đường dài, và hệ thống sạc công cộng còn khá hạn chế.
“Việc chính quyền trung ương và địa phương thiếu các ưu đãi liên quan đến phát triển hạ tầng trạm sạc có thể sẽ không khuyến khích các công ty phát triển hạ tầng trạm sạc, ngoại trừ VinFast – công ty đang tận dụng hệ thống cửa hàng tiện lợi VinMart + trải rộng khắp các thành phố lớn”, GIZ phân tích.
Bên cạnh đó, giá cả là lý do quan trọng nhất kìm hãm việc mua PTGTĐ, với gần 70% người được hỏi lựa chọn. Nguyên nhân của thực tế này là bởi Việt Nam vẫn nằm trong nhóm có thu nhập thấp, người dân chưa sẵn sàng bỏ chi phí để sở hữu ô tô điện.
Phương tiện di chuyển chủ yếu hiện nay vẫn là xe máy. Do đó, việc chuyển từ xe máy thông thường sang xe máy điện được đánh giá tiềm năng hơn so với chuyển sang ô tô điện.
Tuy còn nhiều thách thức, tiềm năng thị trường xe điện tại Việt Nam trong những năm tới vẫn được đánh giá cao, khi phân tích từ GIZ cho thấy tỷ trọng xe điện của Việt Nam luôn cao hơn các quốc gia Đông Nam Á khác, và chỉ thấp hơn 10 – 30% so với toàn cầu.
Cùng với đó, với xu hướng tất yếu trong việc sử dụng PTGTĐ, cùng với nỗ lực của chính phủ, thị trường PTGTĐ ở Việt Nam dự kiến sẽ đạt khoảng gần 27 triệu chiếc vào năm 2030, từ con số ước tính chỉ khoảng 3,2 triệu chiếc năm 2019, theo Marketsandmarkets.
