Những loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả
Hương Giang
Chủ nhật, 07/05/2023 - 09:57
Chính phủ vừa ban hành Nghị định 17/2023/NĐ-CP, quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Sở hữu trí tuệ liên quan đến quyền tác giả và quyền liên quan. Nghị định này quy định rõ đâu là những loại hình tác phẩm được và không được bảo hộ quyền tác giả.
Phải mang tính sáng tạo và được ghi lại
Mặc dù được thể hiện bằng nhiều hình thức khác nhau, những tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả là cần phải được ghi lại trên một hình thức vật chất nhất định (ví dụ: chữ viết, ghi âm, video…). Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là những tác phẩm này thường là những thông tin chuyên sâu, mang tính sáng tạo.
Những loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả được quy định trong Nghị định bao gồm:
Thứ nhất, những tác phẩm thuộc loại hình nghệ thuật biểu diễn, gồm: Chèo, tuồng, cải lương, múa, múa rối, múa đương đại, ba lê,.. được bảo hộ quyền tác giả.
Thứ hai, tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và các tác phẩm khác được viết bằng chữ hoặc các ký tự khác quy định tại khoản 1 Điều 14 điểm a của Luật Sở hữu trí tuệ.
Thứ ba, bài giảng, bài phát biểu và các bài nói khác được quy định tại khoản 1 Điều 14 điểm b của Luật Sở hữu trí tuệ là các tác phẩm được thể hiện bằng ngôn ngữ nói. Tuy vậy, những tác phẩm này phải được ghi lại trên một hình thức vật chất nhất định.
Thứ tư, tác phẩm báo chí được quy định tại khoản 1 Điều 14 điểm c của Luật Sở hữu trí tuệ là các tác phẩm có nội dung độc lập và cấu trúc hoàn chỉnh, bao gồm các thể loại phóng sự, ghi chép, tường thuật, phỏng vấn, phản ánh, điều tra, bình luận và các thể loại báo chí khác, được đăng hoặc phát trên các phương tiện báo chí như báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử hoặc các phương tiện khác.
Thứ năm, tác phẩm âm nhạc được quy định tại khoản 1 Điều 14 điểm d của Luật Sở hữu trí tuệ là các tác phẩm được thể hiện dưới dạng ký âm nốt nhạc trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác, độc lập với việc trình diễn hay không trình diễn.
Thứ sáu, tác phẩm sân khấu được quy định trong điều 14 khoản 1, điểm d của Luật Sở hữu Trí tuệ là tác phẩm thuộc loại hình nghệ thuật biểu diễn, bao gồm các thể loại như chèo, tuồng, cải lương, múa, múa rối, múa đương đại, ba lê, kịch nói, opera, kịch dân ca, kịch hình thể, nhạc kịch, xiếc, tấu hài, tạp kỹ và các thể loại khác.
Thứ bảy, tác phẩm điện ảnh và những tác phẩm được tạo ra bằng các phương pháp tương tự được quy định trong điều 14 khoản 1, điểm e của Luật Sở hữu Trí tuệ. Những tác phẩm này có nội dung được biểu hiện bằng hình ảnh động liên tục hoặc bằng hình ảnh do các thiết bị kỹ thuật, công nghệ tạo ra. Chúng có thể có âm thanh và các hiệu ứng khác theo nguyên tắc của ngôn ngữ điện ảnh.
Thứ tám, tác phẩm mỹ thuật được quy định trong điều 14 khoản 1, điểm g của Luật Sở hữu Trí tuệ là tác phẩm được thể hiện bằng đường nét, màu sắc, hình khối, bố cục với tính năng hữu ích. Những tác phẩm này có thể gắn liền với một đồ vật hữu ích, được sản xuất thủ công hoặc công nghiệp...
Những trường hợp không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả
Nghị định cũng quy định rõ ràng thêm những đối tượng không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả:
Thứ nhất, tin tức thời sự thuần túy đưa tin được quy định tại khoản 1 Điều 15 của Luật Sở hữu trí tuệ. Đây là những thông tin báo chí ngắn hàng ngày, tin vặt, số liệu sự thật, chỉ mang tính chất đưa tin và không có tính sáng tạo.
Thứ hai, những văn bản hành chính được quy định tại khoản 2 Điều 15 của Luật Sở hữu trí tuệ. Đây thường là những văn bản của các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức chính trị-xã hội-nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội-nghề nghiệp và đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân.
Thứ ba, theo Nghị định, các đối tượng không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả được quy định tại khoản 3 của Luật Sở hữu trí tuệ được diễn giải như sau:
a) Quy trình là trình tự mà các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp cần phải tuân theo để tiến hành một công việc nhất định;
b) Hệ thống là sự tập hợp các yếu tố, đơn vị cùng loại hoặc chức năng, có mối quan hệ hoặc liên hệ chặt chẽ với nhau, tạo thành một thể thống nhất;
c) Phương pháp là cách thức nghiên cứu, đánh giá những hiện tượng trong tự nhiên và đời sống xã hội;
d) Khái niệm là ý nghĩ phản ánh khái quát những sự vật, hiện tượng thực tế và mối quan hệ giữa chúng;
đ) Nguyên lý là các định luật cơ bản có tính chất tổng quát, chi phối một loạt các hiện tượng. Đây là những ý tưởng hoặc lý thuyết ban đầu quan trọng và được coi là cơ sở cho việc xây dựng các lý thuyết khác.
Trong thời đại toàn cầu hóa, bảo vệ sở hữu trí tuệ ngày càng đóng vai trò quan trọng đối với các doanh nghiệp xuất khẩu. Các doanh nghiệp Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng đó. Trong năm qua, 18,6% đối tác bán hàng Việt Nam của Amazon đã được bảo hộ nhãn hiệu tại Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản cũng như các khu vực khác.
Tại Việt Nam, trong 20 năm qua, số lượng phụ nữ được phong học hàm giáo sư đã tăng từ 4,3% lên 15,3%, số lượng phụ nữ tham gia các tổ chức nghiên cứu của cả nước đã tăng lên gần 50%. Sự tăng trưởng nhanh chóng đó cho thấy phụ nữ Việt Nam đang ngày càng tham gia tích cực vào hoạt động đổi mới sáng tạo.
Một báo cáo gần đây cho thấy ngày càng có nhiều đương sự nước ngoài chọn giải quyết các tranh chấp sở hữu trí tuệ quốc tế tại Trung Quốc. Các chuyên gia cho biết, điều này cho thấy các nhà sáng tạo nước ngoài đang ngày càng công nhận và tin tưởng vào hệ thống pháp luật sở hữu trí tuệ Trung Quốc.
Vừa qua, tại Thành phố Huế đã diễn ra Hội nghị Sở hữu trí tuệ (SHTT) toàn quốc năm 2023 nhằm tổng kết, đánh giá công tác quản lý nhà nước (QLNN) về SHTT năm 2022, đồng thời bàn thảo những định hướng lớn cho hoạt động SHTT trong năm 2023, phục vụ đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế - xã hội.
Với chủ đề “Vật liệu cho tương lai bền vững”, tọa đàm của Quỹ VinFuture với các nhà khoa học hàng đầu thế giới, mang tới góc nhìn sâu sắc về vật liệu bền vững.
SeABank triển khai chương trình cho vay mua nhà lãi suất 0% tại dự án NewTown Diamond với mức lãi suất cho vay 0% và ân hạn trả nợ gốc lên tới 36 tháng.
Công ty CP Mù Cang Chải Discovery vừa ký kết thỏa thuận để Radisson Hotel Group quản lý vận hành khu nghỉ dưỡng ở địa danh nổi tiếng với ruộng bậc thang.
SHB lần thứ tư được vinh danh trong Top 10 doanh nghiệp có báo cáo thường niên tốt nhất nhóm ngành tài chính, minh chứng cho những nỗ lực về phát triển bền vững.
Bamboo Capital được vinh danh là doanh nghiệp có báo cáo thường niên và tổ chức đại hội đồng cổ đông thường niên tốt nhất tại cuộc bình chọn doanh nghiệp niêm yết 2024.