Niềm tin số, tài sản số và tương lai Việt Nam thịnh vượng

Hơn 20 năm công tác trong ngành tài chính, ông Nguyễn Phú Dũng, đồng sáng lập Tập đoàn PILA kiêm thành viên hội đồng đầu tư Quỹ Solaris Impact, Pacific Bridge Capital, chỉ ra một thực trạng đáng buồn trong nền kinh tế, khi tốc độ quay vòng vốn của Việt Nam vẫn đang ở mức thấp, chỉ bằng 1/3 so với Singapore.

Tốc độ quay vòng vốn thấp tác động trực tiếp đến hiệu quả của các chính sách kích cầu, tăng cung tiền để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Hiểu đơn giản, cùng một đồng vốn, khi Singapore quay được ba vòng, Việt Nam mới quay được một vòng, khiến dòng tiền không kịp phân bổ tới các kênh cần thiết để tạo ra giá trị.

Tại Diễn đàn Khai phá tiềm năng tài sản số, ông Dũng lý giải, nghịch lý này đến từ việc vốn đang bị đọng nhiều ở các tài sản đảm bảo. Với cấu trúc tài chính hiện tại, các tổ chức tín dụng thường yêu cầu khách hàng thế chấp tài sản, chủ yếu là bất động sản, qua đó tránh được rủi ro nợ xấu nếu khách mất khả năng trả nợ.

Một nguyên nhân khác được chỉ ra là sự thiếu hụt về các chính sách, cơ chế khiến nhiều dự án mang tính đột phá trong các lĩnh vực chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo khó khăn trong việc tiếp cận vốn.

Niềm tin số khơi thông dòng vốn

Câu chuyện tài sản đảm bảo đến từ việc tổ chức tín dụng không có quá nhiều công cụ để xác định độ “uy tín” của cá nhân, tổ chức hay tính khả thi của một dự án. Trong mô hình truyền thống, niềm tin thường được xây dựng thông qua mối quan hệ cá nhân, trải qua thời gian lâu dài, có thể được củng cố bằng những công cụ như chính phủ, tiền tệ hay các tổ chức có uy tín.

Nói dễ hiểu, không phải đơn giản để một cá nhân, doanh nghiệp xây dựng được niềm tin và uy tín. Thay vào đó, việc đổ vốn cho tài sản đảm bảo để “làm tin” với tổ chức tín dụng sẽ nhanh và đơn giản hơn nhiều.

Tuy nhiên, trong bối cảnh internet phát triển và đang ngày càng tạo ra giá trị thay vì chỉ truyền tải thông tin, cá nhân hay doanh nghiệp có thể xây dựng cho mình “niềm tin số”.

Niềm tin số được xây dựng trên nền tảng cơ bản nhất là định danh trên nền tảng số, tiếp đó là những dữ liệu minh bạch, đáng tin cậy và có thể được kiểm chứng. Theo ông Dũng, công nghệ blockchain với đặc tính toàn vẹn dữ liệu và phi tập trung, có thể đảm bảo yếu tố này.

Thông qua công nghệ blockchain và việc xây dựng được niềm tin số, các nhà đầu tư, tổ chức tín dụng sẽ dễ dàng ra quyết định, tài sản đảm bảo sẽ không còn cần thiết. Nhờ đó, dòng vốn sẽ được lưu thông mạnh mẽ, không bị đọng quá nhiều ở những tài sản vật lý như bất động sản.

Đó cũng là nền tảng cho mô hình tổng thể “Việt Nam số”, dựa trên ba lớp chính là lớp dữ liệu tin cậy, lớp tài chính tin cậy và lớp kinh tế tin cậy.

Giữa ba lớp này, dữ liệu là nền tảng, lớp tài chính cung cấp nguồn vốn được xem như “mạch máu” chảy vào các dự án kinh tế, các mô hình tài chính hiện đại và quay trở lại củng cố dữ liệu, đem lại lợi nhuận cho nhà đầu tư và toàn xã hội.

Tiềm năng huy động vốn từ tài sản số

Với viễn cảnh này, ngoài những kênh truyền thống, các doanh nghiệp, tổ chức còn có thể huy động vốn thông qua những kênh mới như tài sản số được mã hóa (RWA).

Đây là loại tài sản số được hỗ trợ và đảm bảo bằng tài sản thực, có thể là vàng, đá quý, tác phẩm nghệ thuật, bất động sản, quyền khai thác, bản quyền... Đầu tư vào RWA có thể hiểu như việc “sở hữu” một phần tài sản tồn tại thực tế, được lưu trữ bằng công nghệ chứ không phải “xé nhỏ” chúng ra rồi cất vào trong két sắt.

“Thế mạnh của Việt Nam là tài sản số được mã hóa”, nhà đồng sáng lập PILA nhấn mạnh.

Thế mạnh này bao gồm từ quyền khai thác, kinh doanh dựa vào những danh lam thắng cảnh như Vịnh Hạ Long, Đảo Phú Quốc, cho đến món phở, cơm tấm, những món ăn truyền thống dân tộc. Đó là những tài sản thực, có giá trị cao và là “độc nhất vô nhị”, có thể được mã hóa bằng công nghệ để trở thành tài sản số.

Cơ hội của Việt Nam là rất lớn khi những dự án từ bất động sản, năng lượng tái tạo, logistics, những tài sản vô hình như quyền khai thác du lịch, quyền sở hữu trí tuệ… đều có thể chuyển đổi thành tài sản số để kêu gọi vốn đầu tư

Thậm chí, doanh nghiệp cũng có thể đưa dự án hoặc đưa chính bộ máy của mình lên sàn tài sản số thông qua quá trình mã hóa này. Giống như IPO, doanh nghiệp có thể “chia nhỏ” để huy động vốn đầu tư một cách dễ dàng và thuận tiện qua việc phát hành token được bảo chứng bằng chính giá trị của doanh nghiệp.

“Cơ hội của Việt Nam là rất lớn khi những dự án từ bất động sản, năng lượng tái tạo, logistics, những tài sản vô hình như quyền khai thác du lịch, quyền sở hữu trí tuệ… đều có thể chuyển đổi thành tài sản số để kêu gọi vốn đầu tư”, ông Dũng nói.

Thực tế, bối cảnh pháp lý đang ủng hộ Việt Nam theo đuổi thế mạnh về tài sản số được mã hóa khi Đảng và Nhà nước đang tích cực thúc đẩy xây dựng hành lang pháp lý, xây dựng nền tảng kiến trúc dữ liệu quốc gia và thúc đẩy công nghệ blockchain.

Tất nhiên, tương lai tiềm năng này đòi hỏi sự kết hợp của cả công nghệ mã hóa và sự phổ biến của niềm tin số. Niềm tin số lại là hệ quả của một hệ thống dữ liệu minh bạch.

Nói cách khác, dữ liệu minh bạch là nền tảng để hình thành niềm tin số, qua đó thu hút dòng vốn đầu tư, đóng góp mạnh mẽ cho tương lai Việt Nam phát triển bền vững và thịnh vượng.