Doanh nhân Thái Hương: Sử dụng dữ liệu vào sản xuất là điều bắt buộc trong kỷ nguyên mới

Đó là khẳng định của Anh hùng Lao động Thái Hương - Nhà sáng lập, Chủ tịch Hội đồng Chiến lược Tập đoàn TH; Chủ tịch Hiệp hội Nữ doanh nhân Việt Nam; Phó Chủ tịch Hiệp hội Dữ liệu quốc gia.

Phóng viên đã có cuộc trò chuyện với bà Thái Hương – người vừa nhận trọng trách làm Phó Chủ tịch Hiệp hội Dữ liệu quốc gia.

Thưa bà, kỷ niệm 79 năm Quốc khánh nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm khẳng định: “Việt Nam sẽ tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”; “Chuyển đổi số không đơn thuần là ứng dụng công nghệ số vào hoạt động kinh tế - xã hội, mà là quá trình xác lập một phương thức sản xuất mới tiên tiến, hiện đại”.

Tại cuộc gặp Cộng đồng Doanh nghiệp 11/10/2024, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tiếp tục nhấn mạnh thông điệp này. Bà có thể chia sẻ những suy nghĩ của mình?

Bà Thái Hương: Rất may mắn, tôi đã có cơ hội được chia sẻ với Tổng Bí thư trong cuộc gặp của Tổng Bí thư với cộng đồng doanh nghiệp ngày 11/10/2024. Hôm nay, với vai trò là thành viên Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, tôi vẫn muốn một lần nữa chia sẻ lại suy nghĩ của mình.

Có thể nói, tầm nhìn chiến lược và sứ mệnh như lời hiệu triệu của người đứng đầu đã hòa chung với khát vọng của dân tộc.

Thông điệp này chúng ta phải truyền tải bằng mọi hình thức, để mọi tầng lớp đều thấm nhuần.

Nhân dân nói chung và doanh nhân nói riêng của đất nước ta có nội lực rất lớn, có tâm, có tầm, đủ bản lĩnh, đủ tâm, đủ tài để lãnh hội, để gánh vác trọng trách cùng đất nước.

Mỗi chúng ta ai cũng có ước mơ và hoài bão. Nhưng chúng ta phải hun đúc, phải nuôi dưỡng để ước mơ, hoài bão đó thành khát vọng.

Thế giới hiện đại có những thành tựu vô cùng to lớn về khoa học công nghệ, khoa học quản trị, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, internet vạn vật…

Để tận dụng những thành tựu này, chúng ta cần có một số quyết sách, những cơ chế chính sách phù hợp cho từng thời kỳ, cho từng ngành nghề, để dẫn dắt, để khích lệ, để tạo ra những cánh chim đầu đàn trong từng lĩnh vực, để biến khát vọng thành hiện thực, để tạo ra sức mạnh to lớn cho dân tộc, để dân tộc ta sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác Hồ từng mong muốn.

Đầu tiên ta phải xây dựng cơ chế chính sách phù hợp với lợi thế của đất nước mình, đó là lĩnh vực nông nghiệp. Đây là ngành tập trung nguồn lực lao động lớn và sự khó khăn, sự thiếu thốn còn trải dài ở các vùng biên của đất nước.

Ta phải đưa những doanh nghiệp đủ "Tâm - Trí - Lực" về đây, để:

- Đưa khoa học công nghệ, khoa học quản trị đan xen vào nhau để tạo ra năng suất lao động cao, chi phí giá thành hợp lý, chất lượng chuẩn quốc tế, thay đổi phương thức sản xuất từ manh mún, lạc hậu, nhỏ lẻ thành phương thức sản xuất tiên tiến, hiện đại.

- Cơ chế chính sách cần khích lệ xây dựng chuỗi giá trị khép kín, phát triển công nghiệp chế biến, công nghiệp phụ trợ cho ngành nông nghiệp.

- Đưa người nông dân vào một mắt xích trong chuỗi giá trị, dẫn dắt người nông dân xóa đói giảm nghèo bền vững, tiến tới làm giàu, thay đổi ngay trên mảnh đất của chính mình.

- Xây dựng thương hiệu sản phẩm quốc gia, đạt chuẩn quốc tế cho từng sản phẩm.

- Phát triển theo mô hình kinh tế xanh, kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn trên nền tảng phát triển bền vững.

Chúng ta cần có một số quyết sách, những cơ chế chính sách phù hợp cho từng thời kỳ, cho từng ngành nghề, để dẫn dắt, để khích lệ, để tạo ra những cánh chim đầu đàn trong từng lĩnh vực, để biến khát vọng thành hiện thực, để tạo ra sức mạnh to lớn cho dân tộc, để dân tộc ta sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác Hồ từng mong muốn.

Lợi thế thứ hai của đất nước ta phải kể đến đó là một dân tộc có bề dày lịch sử 4.000 năm. Người dân Việt Nam thân thiện, cởi mở, an ninh tốt, khí hậu nhiệt đới bốn mùa, hoa trái xanh tươi, do đó rất lợi thế về du lịch.

Từ những lợi thế đó ta phải xây dựng những hệ sinh thái cho ngành du lịch: du lịch lịch sử, du lịch văn hóa, du lịch vùng miền, du lịch trang trại, du lịch tâm linh...

Tiếp theo là, để dân tộc ta tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc thì ngoài kinh tế ta cần chú ý tới sự “vươn mình” về chiều cao, nói cách khác là tầm vóc của người Việt.

Hiện nay chiều cao của người Việt đứng thứ 15 từ dưới lên trên thế giới. Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong việc cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho người dân, song vẫn tồn tại nhiều vấn đề dinh dưỡng, đặc biệt ở lứa tuổi tiền học đường và học đường.

Tôi cho rằng cần một bộ luật là Luật Dinh dưỡng học đường ra đời để đưa ra những tiêu chuẩn cho bữa ăn học đường, từ đó bảo vệ trẻ em, cải thiện tầm vóc và sức khỏe thế hệ tương lai.

Khoa học đã chứng minh, khoảng 86% chiều cao tối đa của con người đạt được trong độ tuổi dưới 12 tuổi, đây chính là lứa tuổi vàng - giai đoạn quyết định sự phát triển tối đa tầm vóc, thể lực và trí lực của mỗi người.

Chính vì vậy, vấn đề chăm lo dinh dưỡng cho trẻ em ở giai đoạn này, đặc biệt là dinh dưỡng học đường, là rất cấp thiết, trong đó có việc hoàn thiện về cơ chế, chính sách.

Cuối cùng, ngoài các chính sách để khích lệ, dẫn dắt và công bằng cho các thành phần kinh tế: trong nước và ngoài nước, quốc doanh và tư nhân… quan trọng không kém là ta cần tạo ra một môi trường đủ an toàn để góp phần vào trang sử mới của dân tộc, giàu có, văn minh và thực sự hạnh phúc.

Để dân tộc ta tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc thì ngoài kinh tế ta cần chú ý tới sự “vươn mình” về chiều cao nói cách khác là tầm vóc của người Việt.

Với vai trò là Phó Chủ tịch Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, bà có thể cho biết sự kiện thành lập Hiệp hội Dữ liệu quốc gia có ý nghĩa như thế nào trong việc hiện thực hoá mục tiêu biến dữ liệu thành tài nguyên, thành tư liệu sản xuất? Bà có đề xuất gì cho sự phát triển dữ liệu ở mảng này?

Bà Thái Hương: Nhu cầu ứng dụng công nghệ cao, sử dụng dữ liệu vào sản xuất, kinh doanh là điều cần thiết và bắt buộc trong kỷ nguyên mới.

Để khai thác triệt để lợi thế của đất nước mình là nông nghiệp, cần tận dụng các thành quả về công nghệ số, công nghệ đám mây, trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật và dữ liệu lớn… để biến thành tư liệu sản xuất và tài nguyên.

Suy cho cùng, một sản phẩm ra đời, nhất là sản phẩm nông nghiệp thì phải đáp ứng được hai tiêu chí quan trọng nhất: thứ nhất là chi phí giá thành và thứ hai là chất lượng sản phẩm.

Do vậy, ta cần áp dụng dữ liệu số là thành quả của các cuộc cách mạng đã thành công trên thế giới và đáp ứng được hai tiêu chí đó.

Để minh chứng cho điều này một cách dễ hiểu nhất, với vai trò là Chủ tịch Hội đồng chiến lược và nhà tư vấn cho Tập đoàn TH ngay từ những ngày đầu, tôi xin chia sẻ việc sử dụng dữ liệu số tại Tập đoàn TH.

Những năm 2000, thế giới bùng nổ với các cuộc cách mạng công nghệ, cách mạng số, năm 2008 chúng tôi đã áp dụng thành tựu này vào nông nghiệp Việt Nam thông qua dự án chăn nuôi bò sữa đại công nghiệp rất thành công. Dự án bao gồm cả trồng trọt, chăn nuôi, chế biến và logistic theo chuỗi khép kín từ đồng cỏ đến bàn ăn.

Một sản phẩm ra đời, nhất là sản phẩm nông nghiệp thì phải đáp ứng được hai tiêu chí quan trọng nhất: thứ nhất là chi phí giá thành và thứ hai là chất lượng sản phẩm. Ta cần áp dụng dữ liệu số là thành quả của các cuộc cách mạng đã thành công trên thế giới và đáp ứng được hai tiêu chí đó.

Trong trồng trọt, chúng tôi dùng ứng dụng thông minh hoàn toàn tự động để tưới tiêu cho các loại cây trồng làm thức ăn cho bò như cao lương, ngô và các loại cỏ.

Các nhà khoa học về nông nghiệp đã lập trình giờ nào, lượng nước bao nhiêu thì tốt nhất cho năng suất và chất lượng cây trồng đó, sau đó ra lệnh cho các cánh tay tưới phun nước.

Hoặc trong một chu kỳ trồng, chỉ cần một vài cái máy cày bừa, gieo trồng, thu hoạch, làm một ngày bằng 800 lao động.

Cùng mảnh đất đó, người nông dân bình thường đang làm thì giá thành sản xuất sẽ cao hơn rất nhiều, mà chất lượng lại không đạt được như mong muốn. Đó là ví dụ khi sử dụng dữ liệu để quản trị chi phí giá thành và chất lượng.

Một ví dụ khác, khi vắt sữa, sữa là một sản phẩm rất nhiều vi lượng, do đó, nếu không có thiết bị bảo vệ, không có dữ liệu lập trình để phân tích các yếu tố làm ảnh hưởng đến chất lượng, thì chất lượng sữa sẽ không được đảm bảo.

Tại TH, sữa vắt được đưa từ bình sữa cá thể chuyển qua đường ống vào tank lớn, trong toàn bộ quá trình đó giữ nhiệt độ từ 2 đến 4 độ, nên chất lượng sữa hoàn toàn được bảo đảm.

Và khi đang vắt sữa, ngẫu nhiên, có bình sữa nhỏ của cá thể bò không được nhập vào tank sữa lớn, vì hệ thống phát hiện tế bào soma đã xuất hiện, cá thể này 4 ngày sau sẽ bị viêm vú. Lập tức dụng cụ vắt sữa rời khỏi vú và cô bò đó không được vắt sữa, quay trở về chữa bệnh.

Một cá thể khác, bình sữa nhỏ của cá thể không được nhập vào tank sữa chung, vì các chuyên gia dinh dưỡng đã lập trình công thức thức ăn khoảng 15 loại để đảm bảo vi chất trong sữa, nhưng cá thể bò ăn không đủ nên sữa không đủ vi lượng. Lập tức dụng cụ vắt sữa rời khỏi vú bò, sữa không được nhập vào tank và bò đi bổ sung thức ăn.

Một cá thể khác, hệ thống cảnh báo cô bò này đang vào thời kỳ động dục, liền đánh dấu cá thể bò để bộ phận thú y bơm tinh trùng để tăng khả năng thụ thai, tránh việc phải bơm nhiều lần mà không hiệu quả, chi phí sẽ đội cao lên…

Đấy là các ví dụ rất dễ hiểu về việc sử dụng dữ liệu trong sản xuất một sản phẩm nông nghiệp cụ thể.

Việc ứng dụng công nghệ và dữ liệu bảo đảm chi phí giá thành hợp lý nhất, năng suất lao động cao nhất, chất lượng sản phẩm tốt nhất đạt chuẩn quốc tế ngay trên đồng đất Việt Nam.

Chính vì vậy, từ khi ra đời đến bây giờ, dòng sữa tươi sạch TH true milk đã được không những người tiêu dùng trong nước yêu quý, đón nhận, mà quốc tế cũng công nhận với những giải thưởng tôn vinh xứng đáng như giải Vàng, giải Đặc biệt tại các Hội chợ quốc tế lớn nhất ASEAN, Dubai, Nga… và đủ sức cạnh tranh trên trường quốc tế. Kể cả trong lúc dịch bệnh, khủng hoảng thì TH vẫn tăng trưởng hai con số.

Như vậy, sự ra đời của Hiệp hội Dữ liệu quốc gia sẽ là chỗ dựa thúc đẩy việc chuyển hóa dữ liệu thành tài nguyên và tư liệu sản xuất - là thành quả của các cuộc cách mạng số, mang lại sự văn minh và hạnh phúc.

Và cụ thể sản phẩm nông nghiệp đa phần phục vụ sức khỏe con người, tạo ra dinh dưỡng tốt cho con người, đó là bước chuẩn hóa về dữ liệu y tế dự phòng. Một triệu đồng y tế dự phòng bằng một tỷ đồng chữa bệnh.

Như vậy, sự ra đời của Hiệp hội Dữ liệu quốc gia sẽ là chỗ dựa thúc đẩy việc chuyển hóa dữ liệu thành tài nguyên và tư liệu sản xuất - là thành quả của các cuộc cách mạng số, mang lại sự văn minh và hạnh phúc.

Con người là chủ thể của xã hội, là nguồn lực quyết định sự phát triển đất nước. Sự phát triển thể lực, trí lực và tâm hồn của mỗi cá nhân là rất quan trọng. Đầu tư vào phát triển thể lực và trí lực là phát triển nòi giống của dân tộc, là đầu tư vào phát triển bền vững mang tính chiến lược quốc gia.

Hiệp hội Dữ liệu quốc gia trở thành ngôi nhà chung tập hợp, dẫn dắt, đoàn kết, động viên, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các hội viên, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho hội viên nâng cao kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm, thông tin về phát triển dữ liệu và các thành tựu khoa học công nghệ trong lĩnh vực dữ liệu; góp phần chuyển đổi số quốc gia, phát triển dịch vụ dữ liệu, thị trường dữ liệu, nền kinh tế dữ liệu…

Việc chia sẻ dữ liệu và kinh nghiệm giữa các doanh nghiệp là con đường ngắn nhất để đưa công nghệ đi vào quy trình sản xuất kinh doanh, giúp các doanh nghiệp học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau.

Dữ liệu là tài nguyên mở, cần được chia sẻ và lan tỏa, nhưng đó cũng là tài sản của doanh nghiệp. Với sự ra đời của Hiệp hội, các doanh nghiệp có niềm tin, sẵn sàng chia sẻ dữ liệu dưới sự bảo hộ của Luật pháp và bảo vệ của Hiệp hội.

Như sứ mệnh mà người đứng đầu đã đưa ra “Việt Nam sẽ tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”; “Chuyển đổi số không đơn thuần là ứng dụng công nghệ số vào hoạt động kinh tế - xã hội, mà là quá trình xác lập một phương thức sản xuất mới tiên tiến, hiện đại”.

Tôi xin được nhắc lại một lần nữa, thế giới hiện đại có những thành tựu vô cùng to lớn về khoa học công nghệ, khoa học quản trị, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, internet vạn vật…

Để tận dụng những thành tựu này, chúng ta cần có một số quyết sách, những cơ chế chính sách phù hợp cho từng thời kỳ, cho từng ngành nghề, để dẫn dắt, để khích lệ, để tạo ra những cánh chim đầu đàn trong từng lĩnh vực, để biến khát vọng thành hiện thực, để tạo ra sức mạnh to lớn cho dân tộc, để dân tộc ta sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác Hồ từng mong muốn.

Thế giới hiện đại có những thành tựu vô cùng to lớn về khoa học công nghệ, khoa học quản trị, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, internet vạn vật… Để tận dụng những thành tựu này, chúng ta cần có một số quyết sách, những cơ chế chính sách phù hợp cho từng thời kỳ, cho từng ngành nghề, để dẫn dắt, để khích lệ, để tạo ra những cánh chim đầu đàn trong từng lĩnh vực, để biến khát vọng thành hiện thực, để tạo ra sức mạnh to lớn cho dân tộc, để dân tộc ta sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác Hồ từng mong muốn.

Là thành viên của Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, cụ thể trong Ban sản xuất và chuỗi cung ứng thuộc Hiệp hội, chúng tôi đã xác định 3 mục tiêu chiến lược trong 3 năm 2025-2027.

Một là xây dựng nền tảng dữ liệu quốc gia về nông nghiệp và sản xuất, tạo ra một hệ thống chia sẻ và kết nối dữ liệu minh bạch, hiệu quả giữa Nhà nước, doanh nghiệp và nhà nông, nhà đầu tư, nhà phân phối.

Hai là, áp dụng các thành tựu trên vào quản lý và vận hành chuỗi cung ứng giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Cuối cùng, đảm bảo phát triển bền vững, nâng cao giá trị gia tăng và sức cạnh tranh của Nông, lâm, thủy, hải sản Việt Nam trên trường quốc tế, đồng thời thúc đẩy nền nông nghiệp xanh, phát triển bền vững, bảo vệ môi trường.

Xin trân trọng cảm ơn bà!