Thủ tướng lần đầu dự hội nghị BRICS mở rộng, làm sâu sắc quan hệ với Brazil

Thủ tướng Phạm Minh Chính ngày 5/7 đã đến thành phố Rio de Janeiro, bắt đầu chuyến công tác kéo dài năm ngày tại Brazil nhằm tham dự Hội nghị thượng đỉnh mở rộng BRICS 2025 và tăng cường quan hệ song phương với quốc gia Nam Mỹ này.

Đây là lần đầu tiên Việt Nam tham dự với tư cách nước đối tác tại Hội nghị thượng đỉnh BRICS, một cơ chế hợp tác đa phương giữa các nền kinh tế mới nổi và ngày càng có tầm ảnh hưởng lớn cả về kinh tế và chính trị.

Sự kiện này quy tụ khoảng 20 lãnh đạo cấp cao, trong đó có Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc và đại diện các tổ chức quốc tế lớn.

Hội nghị năm nay diễn ra với chủ đề “Tăng cường hợp tác phương Nam nhằm thúc đẩy quản trị bao trùm và bền vững hơn”, được khai mạc vào sáng 6/7 (giờ địa phương).

Được biết, khối BRICS hiện gồm 10 thành viên: Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi, UAE, Ai Cập, Iran, Ethiopia và Ả Rập Xê Út.

Phát biểu tại cuộc hội đàm song phương với Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva ngay sau khi đặt chân tới Rio, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam sẽ tham gia hội nghị BRICS với trách nhiệm cao nhất, đóng góp tích cực vào những nỗ lực chung thúc đẩy hoà bình, hợp tác và phát triển.

Brazil là nước chủ trì hội nghị BRICS năm nay, đồng thời giữ vai trò Chủ tịch G20 năm 2024, COP30 và MERCOSUR trong năm 2025.

Hai nhà lãnh đạo đánh giá cao đà phát triển tích cực trong quan hệ song phương sau chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Lula hồi tháng 3 vừa qua, và nhất trí đẩy mạnh triển khai Kế hoạch hành động đối tác chiến lược giai đoạn 2025–2030.

Các cuộc trao đổi giữa hai bên phản ánh một tầm nhìn chiến lược dài hạn, trong đó Brazil và Việt Nam cam kết nâng tầm hợp tác từ chính trị đến kinh tế, thương mại, đầu tư và nông nghiệp.

Cụ thể, hai bên nhất trí thúc đẩy đàm phán để ký kết các văn kiện về bảo hộ đầu tư, tránh đánh thuế hai lần và tạo điều kiện về thị thực đi lại giữa hai nước.

Hợp tác trong ngành nông nghiệp được xem là một trụ cột mới, trong đó Việt Nam lần đầu xuất khẩu cá tra, basa và rô phi sang Brazil, trong khi Brazil bắt đầu đưa thịt bò vào thị trường Việt Nam.

Brazil khẳng định sẵn sàng nhập khẩu nhiều hơn thủy hải sản, gạo của Việt Nam. Theo đề nghị của Thủ tướng Phạm Minh Chính, hai bên nhất trí ký hiệp định về bảo đảm an ninh lương thực ổn định, lâu dài cho Brazil, trong đó Việt Nam sẽ xuất khẩu gạo để ổn định lương thực cho Brazil.

Để thúc đẩy thương mại hai nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Tổng thống Brazil ủng hộ sớm kết thúc đàm phán FTA Việt Nam và Khối thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR) trong nửa cuối năm nay.

“Những gì Brazil thiếu thì Việt Nam có tiềm năng, những gì Brazil có thế mạnh thì Việt Nam cần,” Thủ tướng Phạm Minh Chính đã phát biểu tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Brazil cùng ngày.

Diễn đàn thu hút khoảng 80 doanh nghiệp hai nước, trong đó có các tập đoàn lớn như Embraer, JBS, Viettel và PVN. Các lĩnh vực được quan tâm hợp tác bao gồm hàng không, công nghiệp nặng, luyện kim, nông nghiệp, viễn thông, nông nghiệp, thực phẩm, năng lượng... “Chúng tôi nhận thấy tiềm năng to lớn trong việc mở rộng thị trường và đầu tư vào Việt Nam,” đại diện một doanh nghiệp Brazil nhận định.

Sau 36 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam và Brazil đã nâng cấp thành quan hệ Đối tác chiến lược vào tháng 11 năm ngoái. Kim ngạch thương mại song phương năm 2024 đạt gần 8 tỷ USD, tăng hơn 12% so với năm trước đó. Năm tháng đầu năm 2025, con số này đạt 3,33 tỷ USD. Hai bên đặt mục tiêu nâng kim ngạch lên 15 tỷ USD vào năm 2030.

Ngoài thương mại, hợp tác cà phê được đặc biệt chú trọng. Là hai nước đứng đầu thế giới về sản xuất cà phê, Việt Nam và Brazil nhất trí xúc tiến việc hình thành liên minh sản xuất – xuất khẩu, xây dựng thương hiệu chung và lập sàn giao dịch cà phê. “Cà phê không chỉ là hàng hóa, mà còn là bản sắc văn hóa”, Thủ tướng nói.

Một hướng hợp tác mới cũng được nêu bật là đầu tư và sản xuất tại chỗ: doanh nghiệp Việt Nam có thể trồng lúa và chế biến gạo tại Brazil, trong khi doanh nghiệp Brazil có thể chăn nuôi gia súc và chế biến thịt tại Việt Nam. Mô hình này được kỳ vọng sẽ tối ưu hóa chi phí, rút ngắn chuỗi cung ứng và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu đã chứng kiến lễ trao thỏa thuận hợp tác giữa Công ty cổ phần Nam Việt (NAVICO) và AV09 Comercio Exporter Ltda trong lĩnh vực thủy sản; thỏa thuận hợp tác đầu tư với giá trị 200 triệu USD giữa Công ty TNHH một thành viên Trọng Khôi và Công ty Fujikura Quail Genetics của Brazil trong lĩnh vực chăn nuôi chim cút; hợp đồng giữa CLB bóng đá TP.HCM và CLB bóng đá Gremio đào tạo cầu thủ bóng đá trẻ trong thời hạn 3 năm.