Vietnam Airlines nói gì trước lùm xùm tuyển dụng, đào tạo phi công?

Liên quan đến những lùm xùm trong tuyển dụng phi công của Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines), trước đó theo thông tin từ VietnamFinance, đại biểu Quốc hội Nguyễn Sỹ Cương đã có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể, yêu cầu làm rõ những tiêu cực trong đào tạo bay của Vietnam Airlines.

Theo ông Cương, việc xã hội hóa đào tạo phi công của công ty này đã dẫn đến nhiều bất cập. Kể từ khi xã hội hoá việc tuyển chọn chỉ mang tính hình thức, gần như bất kỳ đối tượng nào đủ tiền đóng học (của 1 danh sách các trường do Vietnam Airlines chọn, Cục hàng không Việt Nam phê chuẩn) là có thể đi học.

Đối với các trường được chọn, ông Cương phản ánh, đa số các trường dạy bay là các trường nhỏ lẻ, ít tên tuổi tại Mỹ, với chi phí học thấp nên chất lượng giảng dạy cũng thấp theo. Có một số trường học viên phi công rất kém, chỉ cần đóng tiền là có thể thi qua môn học, thậm chí đóng tiền để được ghi là đã đủ giờ bay.

Nhiều vấn đề khác cũng được ông Cương đề cập đến như vấn đề thời hạn khi nghỉ việc, việc bồi hoàn chi phí đào tạo đối với phi công cùng nhiều tiêu cực khác khiến mặt bằng chất lượng phi công bị giảm sút rất nhiều, nguy cơ xảy ra mất an toàn cao.

Về vấn đề này, Vietnam Airlines đã có báo cáo giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội Nguyễn Sỹ Cương gửi đến Bộ Giao thông vận tải. Theo đó, tính đến ngày 1/6/2018, Vietnam Airlines đang khai thác 88 máy bay với 1.138 phi công, bao gồm 853 phi công Việt Nam (chiếm 75%) và 285 phi công nước ngoài (chiếm 25%).

Phi công Việt Nam được tuyển dụng và đào tạo từ ba nguồn: Quân đội, các dự án hỗ trợ ODA và xã hội hoá. Phi công nước ngoài được tuyển dụng qua các đối tác cung ứng phi công có uy tín trên thế giới là Rishworth Aviation Limited, Parc Aviation Limeted, Direct Personned International, Euro – Pacific Aviation International INC, Flight Crew Int.

Vietnam Airlines khẳng định, tất cả các phi công được tuyển dụng đều phải đáp ứng được các yêu cầu về sức khoẻ, trình độ tiếng Anh, các bài kiểm tra sát hạch đầu vào chặt chẽ và minh bạch của tổng công ty.

Đối với các học viên được tổng công ty cử đi học, các học viên được đào tạo tại các trường huấn luyện được phê chuẩn bởi quốc gia thành viên, tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) và Cục hàng không Việt Nam. Hiện nay, tổng công ty luôn phối hợp với các trường huấn luyện của các học viện chế độ báo cáo định kỳ và đột xuất.

Bên cạnh đó, tất cả học viên phi công khi tốt nghiệp đều được Cục Hàng không của quốc gia tổ chức huấn luyện tổ chức kiểm tra và cấp bằng. Các ứng viên phi công người Việt Nam khi tốt nghiệp về nước nếu đáp ứng đủ các tiêu chuẩn tuyển dụng, Vietnam Airlines sẽ tiếp nhận để đưa vào huấn luyện chuyển loại, báo cáo giải trình của Vietnam Airlines cho hay.

Do đó, Vietnam Airlines khẳng định các ứng viên phi công người Việt Nam mà tổng công ty tuyển dụng đã được đào tạo bài bản theo tiêu chuẩn của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế và Cục Hàng không Việt Nam, đáp ứng được các tiêu chuẩn an toàn bay với bằng cấp được quốc tế công nhận.

Về ý kiến phản ánh những tồn tại trong quá trình huấn luyện phi công, Vietnam Airlines khẳng định chính sách, quy trình lựa chọn và huấn luyện đào tạo phi công của tổng công ty là rõ ràng, minh bạch. Khi phát hiện các sai phạm trong các quá trình này, tổng công ty sẽ xử lý nghiêm theo quy định nội bộ và quy định của pháp luật.

Cụ thể, từ năm 2016 đến nay, trong số 712 lượt học viên và phi công được kiểm tra đánh giá để đi huấn luyện chuyển loại và nâng cấp, đã có 130 lượt người bị trượt (chiếm 18%) sau khi được lựa chọn và cử đi huấn luyện chuyển loại và nâng cấp, trong số 404 học viên và phi công đã có 8 người phải dừng huấn luyện do không đạt chất lượng đầu ra (chiếm 2%). 

Hiện tại hơn 60 phi công người Việt Nam do tổng công ty đào tạo cũng đang bay cho các hãng hàng không trong và ngoài nước.

Liên quan đến ý kiến phản ánh về thời hạn thông báo khi nghỉ việc và bồi hoàn chi phí đào tạo với nội dung: "Vietnam Airlines yêu cầu thực hiện bồi hoàn gồm 2 nội dung, chi phí đào tạo và chi phí phá dỡ hợp đồng, mức hồi hoàn tuỳ từng trường hợp cụ thể và quy định này chỉ được biết khi người lao động tới thanh toán", Vietnam Airlines cho rằng, mức bồi hoàn chi phí đào tạo tuỳ từng trường hợp cụ thể vì chi phí đào tạo phi công có trách nhiệm bồi hoàn khi đơn vị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động được tính toán sau khi đã trừ đi thời gian làm việc theo cam kết tại các hợp đồng lao động, hợp đồng đào tạo của từng phi công.

Trách nghiệm và mức bồi hoàn chi phí đào tạo và bồi thường do phá vỡ cam kết làm việc sau đào tạo được quy định cụ thể tại Bộ Luật Lao động, Bộ Luật Dân sự và các văn bản quản lý của tổng công ty và các hợp đồng lao động, hợp đồng đào tạo phi công đã giao kết với tổng công ty.

Do đó, Vietnam Airlines cho rằng, không phải chỉ khi đến thanh toán chi phí đào tạo, các quy định liên quan đến trách nghiệm bồi hoàn chi phí đào tạo và mức phải bồi hoàn, các phi công đã biết rõ và đồng ý với các nội dung này khi giao kết hợp đồng lao động và hợp đồng đào tạo với Vietnam Airlines.

Về những lùm xùm đào tạo phi công của Vietnam Airlines, trước đó, Bộ Giao thông vận tải đã có văn bản gửi công ty này, yêu cầu báo cáo giải trình về ý kiến của đại biểu Nguyễn Sỹ Cương, Phó chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, về một số bất cập trong đào tạo phi công.

Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể yêu cầu Vietnam Airlines khẩn trương rà soát, báo cáo giải trình, làm rõ việc có hay không có tình trạng như ý kiến của đại biểu nêu và giải pháp chấn chỉnh, gửi giải trình về bộ trước ngày 31/7. 

Tuy nhiên, tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ ngày 1/8, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Ngọc Đông cho biết, vẫn chưa nhận được báo cáo của Tổng công ty Hàng không Việt Nam liên quan đến vụ lùm xùm tuyển dụng phi công theo đúng hạn.