‘Ngòi nổ’ tranh chấp
Sau những lời lẽ hoa mỹ dành cho nhau hơn một năm trước khi bắt tay ký hợp đồng nguyên tắc và hợp đồng tổng thầu dự án Panorama Nha Trang, mâu thuẫn giữa chủ đầu tư và nhà thầu đã bùng phát. Mặc dù hai bên đều đã ra văn bản chấm dứt hợp đồng nhưng vẫn không ngớt lời qua tiếng lại khiến cho mâu thuẫn càng thêm căng thẳng đến mức chủ đầu tư cũng thừa nhận “hai bên đang có xung đột dường như không thể ngồi lại được với nhau”.
Panorama Nha Trang là tổ hợp căn hộ, khách sạn và trung tâm thương mại do Công ty CP Đầu tư xây dựng Vịnh Nha Trang làm chủ đầu tư và được phê duyệt thiết kế với toà tháp hình elipse cao 39 tầng với hơn 1.000 căn hộ. Chủ đầu tư đã ký hợp đồng nguyên tắc đầu năm ngoái và tiếp đó ký hợp đồng tổng thầu thiết kế và thi công với Coteccons – một trong những nhà thầu được nhìn nhận là hàng đầu thị trường xây dựng Việt Nam hiện nay.
Dự án đang thi công đến tầng 26 thì mâu thuẫn giữa Vịnh Nha Trang và Coteccons bùng phát. Suốt hai tháng qua, hai bên đã liên tục có công văn qua lại và gửi cả đến các cơ quan chức năng “tố” bên kia vi phạm hợp đồng. Thậm chí, Vịnh Nha Trang còn dùng những lời lẽ nặng nề, “tố” Coteccons “vu khống”, “bịa đặt thông tin”, “quy kết cẩu thả” và “có ý thù địch” với chủ đầu tư.
Thoạt đầu, ‘ngòi nổ’ dẫn đến tranh chấp dường như là do Coteccons phản đối kế hoạch thay đổi thiết kế để nâng chiều cao dự án thêm 4 tầng so với giấy phép là 39 tầng, mà theo lập luận của nhà thầu là vừa không khả thi và gây rủi ro cao cho an toàn của dự án.
Mặc dù sau này chủ đầu tư khẳng định họ chưa có quyết định nào về việc thay đổi thiết kế nhưng phía nhà thầu đã trưng ra các bằng chứng cho thấy đơn vị tư vấn là Artelia đã thay mặt chủ đầu tư nhiều lần gửi văn bản đề xuất việc nâng tầng cao của dự án và chủ đầu tư và đơn vị tư vấn này đã và đang làm việc với chính quyền địa phương và Bộ Xây dựng để thực hiện các công tác cần thiết. Coteccons cho rằng, đây là bằng chứng không thể chối cãi của Vịnh Nha Trang về việc trực tiếp chỉ đạo thay đổi thiết kế dự án.
Theo lập luận của Coteccons, yêu cầu thay đổi thiết kế vi phạm giấy phép xây dựng đã được cấp và có nguy cơ vi phạm về quản lý quy hoạch đô thị dẫn đến những hậu quả khó lường về mỹ quan đô thị và kinh tế xã hội. Từ đó, Coteccons có quyền từ chối thực thi những yêu cầu vi phạm pháp luật hoặc có nguy cơ dẫn đến vi phạm pháp luật nên quyết định chấm dứt hợp đồng.
Mâu thuẫn bùng phát
Nhưng lần theo những công văn trao đổi qua lại giữa hai bên có thể thấy Coteccons lúc đầu chưa từ chối xem xét việc thay đổi thiết kế. Coteccons đã từng gửi văn bản đến chủ đầu tư thông báo sẽ hợp tác và “đang tiến hành kiểm tra phương án điều chỉnh chiều cao dự án” như được đề cập tại Công văn số 2991/2017/CV-TGĐ mà Coteccons gửi Vịnh Nha Trang.
Nhưng sau đó, khi nhận được trả lời từ phía chủ đầu tư yêu cầu Coteccons không cần thiết phải thực hiện thẩm tra độc lập mà sẽ tự làm việc với các nhà tư vấn khác thì Coteccons cho rằng chủ đầu tư đã vi phạm nghiêm trọng hợp đồng vì hợp đồng này là hợp đồng “thiết kế và thi công” nên nhà thầu có quyền từ chối thi công nếu thiết kế không được thực hiện bởi Coteccons.
Nhưng sự việc sẽ không rùm beng nếu như Công văn 2991 mang tính tranh chấp nội bộ giữa Coteccons với chủ đầu tư Panorama. Nhưng theo công văn mới nhất mà Tổng giám đốc Vịnh Nha Trang – bà Hà Thị Phương Thảo gửi cho Chủ tịch Coteccons – ông Trần Bá Dương, thì công văn này chính là nguồn cơn dẫn đến tranh chấp giữa hai bên.
Công văn 2991 nhằm thông báo các vi phạm hợp đồng của chủ đầu tư và chấm dứt hợp đồng bởi nhà thầu. Như phía Vịnh Nha Trang lập luận, theo hợp đồng, nếu có tranh chấp liên quan đến hợp đồng thì sẽ được giải quyết tại Trung tâm trọng tài quốc tế. Đằng này, Coteccons lại gửi đến báo cáo các cơ quan chức năng như Sở Xây dựng Khánh Hoà, Công an tỉnh Khánh Hoà và Cục giám định – Bộ Xây dựng. Việc một nhà thầu ‘tố’ chủ đầu tư đến cơ quan quản lý nhà nước cũng được coi là hy hữu trên thị trường bất động sản.
Trong công văn này, Coteccons không chỉ đề cập đến việc chấm dứt hợp đồng mà còn nói thẳng “yêu cầu thay đổi thiết kế của Chủ đầu tư hiện đang vi phạm với giấy phép xây dựng đã được cấp”. Đây chính là một trong những nguyên nhân khiến Vịnh Nha Trang ‘nổi đoá’ và khẳng định rằng, Coteccons không những vi phạm nghiêm trọng điều khoản bảo mật thông tin mà còn vi phạm pháp luật, đạo đức kinh doanh khi “vu khống, bịa đặt vô lối” khi cho rằng chủ đầu tư đang thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật hình sự.
Trao đổi với báo giới, ông Lê Anh Đức, Chủ tịch HĐQT Vịnh Nha Trang khẳng định, việc nâng số tầng cao tại dự án Panorama Nha Trang mới chỉ là ý định, nhà đầu tư chưa hề ban hành một văn bản có tính quyết định chính thức nào. Chủ đầu tư còn mời Sở Xây dựng Khánh Hoà đến thẩm tra và xác nhận dự án đang xây dựng đúng giấy phép.
Vịnh Nha Trang khẳng định, thay đổi thiết kế phải qua các bước nghiên cứu, báo cáo thay đổi thiết kế, lập hồ sơ xin phép các cơ quan chức năng và đây không phải là hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm hình sự.
Tuy nhiên, ngay lập tức Coteccons đã từ chối đề xuất này và dẫn đến việc hai bên chấm dứt hợp đồng, làm bùng nổ các cuộc tranh chấp liên quan.
Dự án xây dựng đến tầng 26 thì nổ ra tranh chấpNhưng không chỉ có việc chủ đầu tư tự làm việc với nhà tư vấn khác về ý định nâng chiều cao mà Coteccons cho rằng Vịnh Nha Trang đã vi phạm thoả thuận khi giao hạng mục hoàn thiện và cơ điện cho nhà thầu khác với lý do không hợp lý là “nhà thầu khác chào giá rẻ hơn” và không có bất cứ thoả thuận gì với Coteccons.
Theo lập luận của Coteccons, hợp đồng hai bên lựa chọn là dạng hợp đồng tổng thầu, nghĩa là nhà thầu thực hiện toàn bộ các công việc từ khâu khảo sát địa chất, thi công cọc thử, thực hiện thiết kế, thi công tất cả các hạng mục công trình và thực hiện nghiệm thu chứng nhận chất lượng công trình để đưa công trình vào sử dụng.
Một điểm đáng lưu ý là Vịnh Nha Trang và Coteccons ban đầu ký một hợp đồng nguyên tắc, sau đó cụ thể hoá bằng một hợp đồng tổng thầu thiết kế và thi công phần kết cấu công trình chứ chưa xác định phần hoàn thiện và cơ điện.
Đối với phần hoàn thiện và cơ điện, Vịnh Nha Trang cho biết, Coteccons đã trình hồ sơ, bản vẽ không đáp ứng các yêu cầu của chủ đầu tư, sau đó yêu cầu nhà thầu giải trình, xây dựng chi tiết các nội dung liên quan nhưng nhà thầu không đáp ứng. Chủ đầu tư đã có thông báo bằng văn bản ghi nhận ý chí từ chối tham gia hai gói thầu này gửi nhà thầu và nhà thầu không có ý kiến phản đối.
Vịnh Nha Trang khẳng định, hợp đồng chính thức giữa hai bên không bao gồm gói thầu hoàn thiện và cơ điện nên việc Coteccons quy kết Vịnh Nha Trang tự ý thay đổi phạm vi công việc đã được thoả thuận giữa hai bên là hành động không nhất quán trong ứng xử, có dấu hiệu đặt điều và vu khống chủ đầu tư.
Với quan điểm khác biệt không thể hàn gắn, Coteccons đã quyết định chấm dứt hợp đồng và quyết định này có hiệu lực chỉ một ngày sau khi Vịnh Nha Trang cũng đưa ra thông báo chấm dứt hợp đồng và trục xuất nhà thầu ra khỏi công trường.
Dù đã đồng ý chấm dứt hợp đồng nhưng hai bên không ngớt lời qua tiếng lại, trong đó Vịnh Nha Trang đã buộc phải dỡ hai chiếc cẩu của nhà thầu phụ bị hỏng do cơn bão số 12, một hành động mà Coteccons liên tục phản đối.
Coteccons cũng cho rằng, theo quy định của hợp đồng, ngay sau khi chấm dứt hợp đồng, chủ đầu tư phải thanh toán cho nhà thầu toàn bộ giá trị thi công đến thời điểm hai bên chấm dứt và nhà thầu sẽ bàn giao lại công trình cho chủ đầu tư. Theo đó, giá trị công việc mà Coteccons đã hoàn thành và chủ đầu tư chưa thanh toán lên đến 120 tỷ đồng, bao gồm tiền lương công nhân, vật tư thiết bị của hàng chục nhà cung cấp, nhà thầu phụ.
Vịnh Nha Trang phản bác các cáo buộc của Coteccons cho rằng chủ đầu tư đã chậm thanh toán, đồng thời khẳng định rằng đã thực hiện đúng và đầy đủ các nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng, còn khoản 120 tỷ nhà thầu tự đưa ra yêu cầu thanh toán chưa đủ điều kiện để thanh toán.
Đối đầu sang đối thoại
Nhưng ngay sau khi tháo dỡ xong hai cẩu tháp, cách đây hai ngày, Vịnh Nha Trang đã gửi thông báo đến Coteccons bày tỏ thiện chí muốn hoà giải tranh chấp.
Theo công văn này, kể từ khi tranh chấp bùng phát, công tác thi công dự án Panorama Nha Trang của Công ty Vịnh Nha Trang vẫn chưa thể triển khai, làm ảnh hưởng lớn tới tiến độ thực hiện dự án cũng như trực tiếp ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của hơn 1.000 khách hàng, nhà đầu tư.
Vịnh Nha Trang mong muốn Coteccons cử người đại diện “tiến hành hoà giải một cách hữu hảo” để chấm dứt mọi vướng mắc, giải quyết dứt điểm các tranh chấp giữa hai bên, hạn chế tối đa thiệt hại có thể tiếp diễn cho cả hai bên.
