Vụ nước mắm: ‘Không thổi cũng vỡ trận, thổi sai càng vỡ trận’

Các nhà làm luật của nước Anh đang nỗ lực tìm cách bảo vệ các kênh truyền hình truyền thống của nước nhà - trong đó có kênh BBC nổi tiếng - trước sự tấn công ồ ạt của các tập đoàn internet toàn cầu. Sự lấn át của các đại gia lắm tiền nhiều của có thể khai tử cả một ngành truyền hình mang tính truyền thống, di sản của Anh quốc nên các nhà làm luật phải xắn tay áo nhảy vào can thiệp.

Còn ở Việt Nam, những gì đang xảy ra với ngành sản xuất nước mắm truyền thống có vẻ như đang đi theo hướng ngược lại khi các nhà làm chính sách đưa ra dự thảo bộ quy chuẩn làm khó các nhà sản xuất truyền thống, làm cho họ nản lòng để giao lại hoàn toàn phần sân cho đối thủ - là các tập đoàn sản xuất nước mắm công nghiệp, chủ yếu sử dụng hương liệu, phụ gia, tinh cốt cá thay vì cá cơm dinh dưỡng truyền thống.

Hết vụ tin đồn nhiễm chất thạch tín hữu cơ (vô hại), nay thêm những quy chuẩn mới của dự thảo bộ tiêu chuẩn, ngành sản xuất nước mắm truyền thống có nguy cơ bị loại khỏi cuộc chơi.

Nên Nhà nước phải nhảy vào can thiệp và nếu được, quay mũi tên lại 360 độ, là làm thế nào để khuyến khích và bảo vệ những nhà sản xuất truyền thống thấp cổ bé miệng trước làn sóng công nghiệp hoá ngành nước mắm.

Bản thân nước mắm công nghiệp không có tội, ngược lại là khác. Vì nó cho người tiêu dùng một sự lựa chọn mới bên cạnh nước mắm truyền thống, đó là một loại nước mắm không sử dụng cá cơm, hoặc rất ít, hoặc chỉ dùng các chất đạm thay thế bằng nhiều hình thức khác nhau, nên chi phí rẻ hơn, kéo theo giá thành rẻ hơn. Quá tốt cho người tiêu dùng khi có thêm một lựa chọn.

Vấn đề ở chỗ là phải rạch ròi, thành phần nguyên liệu gì, phụ gia gì, hàm lượng đạm bao nhiêu cần được công bố rõ ràng trên bao bì của sản phẩm thì không ai thắc mắc. Ai muốn rẻ và không quan trọng lắm hàm lượng đạm trong chén nước mắm mình ăn hàng ngày thì cứ mua chai nước mắm công nghiệp hay bất kỳ tên gọi nào không còn quan trọng nữa.

Vai trò của Nhà nước, của những nhà làm luật trong các cuộc chơi, các cuộc tranh tài như những gì đang diễn ra giữa chai nước mắm truyền thống và chai nước mắm công nghiệp trở nên vô cùng quan trọng. Giống như trọng tài trên sân cỏ, phải biết lúc nào xuất hiện, lúc nào móc còi ra thổi.

Không thổi cũng vỡ trận. Thổi sai càng vỡ trận.

*Bài viết phản ánh quan điểm tác giả Lý Quí Trung, chuyên gia nhượng quyền thương hiệu, CEO Công ty nội thất AKA.