Ai sẽ hưởng lợi từ tăng trưởng du lịch?

Nếu lượng khách du lịch quốc tế trong năm nay đạt 17 triệu, tức tăng 30% so với năm ngoái, thì ngay cả những người dân ở những khu vực nghèo nhất của cả nước cũng sẽ được hưởng lợi từ du lịch.

Trong đó có Zu, một phụ nữ người 'Hmông ở ngôi làng Tả Văn nhỏ bé ở vùng núi phía Tây Bắc của Việt Nam.

Zu kết hôn năm 16 tuổi và sinh đứa con đầu lòng của mình ngay sau đó. Hiện giờ, cô đã 24 tuổi và là mẹ của hai đứa trẻ. Công việc của Zu là dẫn khách du lịch đi bộ dọc theo các làng dân tộc Dao ở gần trung tâm huyện Sapa - một trong những điểm đến du lịch lớn của Việt Nam. Mỗi ngày, cô đi bộ gần 6 tiếng đồng hồ trên các thửa ruộng bậc thang.

Câu chuyện của Zu thể hiện sự kiên trì và tinh thần mạnh mẽ như những ngọn núi đá granit nơi cô sinh ra.

"Tôi học tiếng Anh chủ yếu từ các du khách", Zu nói trong khi dẫn nhóm du khách qua một khu rừng tre nhỏ ở làng Tả Văn. "Tôi mất 6 tháng để học".

Việc nói được tiếng Anh giúp cô có thể cung cấp dịch vụ hướng dẫn du lịch cho du khách. "Trước đây, tôi đã bán khăn quàng cổ và túi xách giống như những phụ nữ khác trong làng. Nhưng có rất nhiều người làm như vậy nên tôi không kiếm được nhiều tiền", Zu nói. "Tôi cảm thấy mệt khi đi bộ, nhưng công việc này tốt hơn cho gia đình tôi".

Thị trấn cao nguyên nhỏ bé và ngập tràn hạnh phúc trong ký ức thời thơ ấu của Zu giờ đây giống như một đại công trường dang dở.

Trong kiểu cách ăn mặc điển hình của những người miền xuôi, những người công nhân ăn vận giản dị hét qua lại với nhau để giữ những tấm gỗ chắc hơn hoặc để tung hứng những viên gạch. Họ đứng cheo leo trên các giàn giáo cao mà sau đó chỉ khoảng một năm sẽ bị gỡ bỏ và để lộ những dãy nhà hàng khách sạn lớn và tươi sáng.

Toàn huyện Sapa có hơn 500 cơ sở lưu trú với 6.000 phòng, trong đó có 154 nhà nghỉ, khách sạn ở Tả Văn và các làng lân cận. Trong năm 2017, tỉnh Lào Cai đón được hơn 3 triệu khách du lịch. Chính quyền tỉnh dự báo chỉ riêng Sapa sẽ đón được lượng khách tương tự đến năm 2020.

Đối với Zu, điều này mở ra một cơ hội đáng giá. "Thỉnh thoảng tôi lên Sapa để tìm việc làm", cô nói. Zu cho biết cô cũng giống như nhiều phụ nữ trong bộ quần áo dân tộc Hmông hoặc trang phục của người Dao Đỏ đi theo khách du lịch ở quảng trường chính của Sapa, để chào bán quà lưu niệm hoặc các tour du lịch.

Có một vài lần, Zu đã thuyết phục được khách du lịch nghỉ tại nhà của mình một hoặc hai đêm. Điều này mang lại một khoản tiền còn nhiều hơn thu nhập từ công việc hướng dẫn viên du lịch của cô.

Nhưng ngôi nhà của Zu, nơi sinh sống của vợ chồng cô, hai đứa con cùng các vật nuôi, là quá nhỏ. Đồng thời, Zu cũng nhận ra rằng, ngôi nhà của cô có vẻ quá 'chân thực' đối với hầu hết du khách nước ngoài. "Tôi đang tiết kiệm tiền để chúng tôi có thể xây được một ngôi nhà phù hợp, với nhiều phòng và tiện nghi hơn", cô nói.

Du lịch đóng góp khoảng 7% cho GDP của Việt Nam, khá khiêm tốn so với các ngành khác như nông nghiệp (17%), công nghiệp (39%) và dịch vụ (44%).

Tuy nhiên, du lịch lại có ảnh hưởng đáng kể đến sự tăng trưởng của các ngành lớn hơn. Đó là lý do tại sao Chính phủ mong muốn du lịch sẽ trở thành một ngành kinh tế trọng điểm vào năm 2020.

Theo Cục Đầu tư nước ngoài, Việt Nam đã thu hút được khoảng 33,1 tỷ USD đầu tư vào năm 2017, tăng hơn 80%. Đối với khu vực du lịch dịch vụ, phần lớn nguồn vốn chảy vào các thành phố biển như Đà Nẵng và Nha Trang, nơi có thời tiết ấm áp và những bãi biển dài đầy tiềm năng để phát triển những khu nghỉ dưỡng nhiệt đới hấp dẫn.

Lái xe dọc theo dải ven biển Đà Nẵng, chúng tôi có thể dễ dàng nhìn thấy những khung nhà bằng bê tông rồi đây sẽ sớm trở thành khu nghỉ mát CocoBay, Sheraton hay Vina Capital. Chỉ riêng trong năm ngoái, các doanh nghiệp nước ngoài đã đầu tư 3,6 tỷ USD.

Cách thành phố Đà Nẵng gần một nghìn cây số về phía Bắc là Vịnh Hạ Long nổi tiếng thế giới. Giữa những cột đá vôi cao chót vót và những chiếc thuyền bằng gỗ rải rác là những khu rừng nguyên sinh rậm rạp của hòn đảo lớn nhất khu vực - Cát Bà.

Ở phía nam Cát Bà, một biển chỉ dẫn khiêm nhường "Khu du lịch" dẫn du khách đến khu trung tâm thị trấn với khung cảnh một dãy dài các khách sạn, cửa hàng và nhà hàng phong phú nhìn ra biển.

Trong số các tòa nhà này có Mona Homestay and Restaurant. Nhà nghỉ kiêm nhà hàng này mới được người chủ tân trang lại.

Anh Thắng, chủ sở hữu kiêm quản lý của Mona, tốt nghiệp chuyên ngành du lịch của Đại học Hải Phòng vào năm 2011. Sau vài năm làm hướng dẫn viên du lịch, anh Thắng quyết định đã đến lúc dừng lại và tập trung phát triển ngôi nhà nhỏ của mình thành một nhà nghỉ cho khách du lịch.

"Du lịch rất tốt cho Cát Bà, nhưng cách phát triển nhìn chung chưa tốt", anh Thắng chia sẻ. "Vẫn còn rất nhiều rác ở vịnh, trên đảo không có khu vực xử lý chất thải và lao động chất lượng cao không muốn làm việc tại đây".

"Nhưng tôi đã sống và làm việc ở đây hơn bảy năm và tôi tin rằng Cát Bà thậm chí còn đẹp hơn vịnh Hạ Long", anh nói thêm.

Anh Thắng tin rằng Cát Bà rồi đây sẽ chuyển mình đáng kể, đặc biệt là khu vực trung tâm thị trấn. Anh cho chúng tôi xem một đoạn video được phát hành vào tháng 4 năm 2017 bởi các công ty phát triển dự án bất động sản. 

Đoạn clip dài năm phút cho thấy mô hình các công trình được dự kiến sẽ triển khai ở Cát Bà và các hòn đảo xung quanh. Các dự án bao gồm một hệ thống cáp treo trên biển dài 21 km nối thị trấn Cát Hải và Cát Bà. Dự án lớn của tập đoàn Sun Group còn bao gồm ba sân golf, một khu vui chơi giải trí và một số dự án bất động sản để tăng tiềm năng du lịch của các khu vực xung quanh.

"Một số vùng của hòn đảo sẽ mất đi vẻ đẹp tự nhiên, nhưng sẽ có nhiều khách du lịch hơn, đặc biệt là khách du lịch trong nước, và mọi người sẽ có nhiều cơ hội hơn để làm ăn", anh Thắng chia sẻ.

Sau đó anh phải rời đi vì các vị khách mới đã đến. Thắng sẽ phải đảm bảo rằng những vị khách này có một kỳ nghỉ vui vẻ bởi anh cần phải cạnh tranh bằng cách cố gắng có được những đánh giá 5 sao của khách hàng cho Mona Homestay trên các trang web du lịch như AIRBNB, Booking.com và TripAdvisor.

Lúc bấy giờ đã là 6 giờ tối. Thắng đang hướng dẫn những vị khách mới đến phòng của họ. Cách đó vài trăm cây số nơi núi rừng Tây Bắc, Zu cũng đang chuẩn bị bữa tối cho gia đình mình sau một ngày dài dẫn tour cho những vị khách phương Tây.

Đối với cả hai, 2017 là một năm tốt đẹp. Và với những cơ hội đang đến với ngành du lịch, 2018 dự kiến sẽ là năm bận rộn nhất đối với họ.