Tài chính
Bùng nổ ngân hàng số nhưng lợi nhuận vẫn là dấu hỏi
Các ngân hàng số không chỉ cần tăng trưởng về số lượng người dùng mà còn phải xây dựng một chiến lược kinh doanh bền vững, đảm bảo khả năng sinh lời lâu dài.
Khách hàng vẫn e ngại, ngân hàng truyền thống tăng tốc
Ngành ngân hàng đang chứng kiến cuộc cách mạng với sự trỗi dậy của ngân hàng số (neobank), nhưng trong khi mô hình này đang tạo ra những cơ hội mới, câu hỏi về khả năng sinh lợi và và tính bền vững vẫn là bài toán không dễ giải quyết.
Dù có tốc độ tăng trưởng nhanh, các ngân hàng số vẫn đối mặt với một rào cản quan trọng: tâm lý e ngại từ khách hàng. Theo khảo sát năm 2024 tại Anh, 35% người được hỏi không có ý định mở tài khoản ngân hàng số, tăng nhẹ so với 32% của năm trước. Nguyên nhân chính? Họ trung thành với các ngân hàng truyền thống, nơi cung cấp dịch vụ trực tiếp tại chi nhánh và đảm bảo yến tâm hơn về bảo mật.
Các ngân hàng truyền thống không đứng yên. Họ đã đẩy mạnh các dịch vụ số để giữ chân khách hàng. Hiện tại, khoảng 60% người trưởng thành tại Anh sử dụng ứng dụng ngân hàng di động. Tại Việt Nam, các tên tuổi như VCB Digibank, BIDV SmartBanking, VietinBank iPay, Techcombank Mobile đã tỏ ra khá hiện đại, thu hút đông đảo người dùng.
Neobank thu hút khách hàng bằng các dịch vụ miễn phí hoặc chi phí thấp. Nhưng khả năng duy trì tăng trưởng bên vững là mối lo lắng. Theo Boston Consulting Group, trong số 250 neobank toàn cầu, chỉ 13 ngân hàng báo lãi vào cuối năm 2021. Tại châu Á, con số này chỉ là 10/50.

Chia sẻ trong sự kiện Leader Talk: “Tái định nghĩa lãnh đạo" do KeyPerson Academy tổ chức, ông Sandeep Deobhakta, nguyên Giám đốc Khối khách hàng cá nhân VPBank cho rằng, các ngân hàng số vẫn đối mặt với câu hỏi về khả năng sinh lời dài hạn. Nhiều neobank hiện được khách hàng sử dụng như một công cụ thanh toán tiện lợi hơn là thay thế hoàn toàn cho tài khoản ngân hàng truyền thống.
Dù vậy, tiềm năng phát triển của ngân hàng số vẫn rất lớn. Với lợi thế về công nghệ, họ có thể cung cấp dịch vụ với chi phí thấp hơn, tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng và tạo ra những mô hình tài chính linh hoạt hơn.
“Để thành công, các ngân hàng số không chỉ cần tăng trưởng về số lượng người dùng mà còn phải xây dựng một chiến lược kinh doanh bền vững, đảm bảo khả năng sinh lời lâu dài thay vì chạy theo làn sóng đổi mới mà thiếu nền tảng tài chính vững chắc”, ông Sandeep nói.
Bài toán sinh lợi: Cần hơn một ý tưởng hay
Một trong những dẫn chứng tiêu biểu là Nubank - ngân hàng số tiên phong trong việc đổi mới ngành dịch vụ tài chính tại Mỹ Latinh. Kể từ khi thành lập năm 2013, Nubank đã tăng trưởng mạnh mẽ, thu hút hơn 100 triệu khách hàng và vươn lên trở thành một trong những tên tuổi hàng đầu của ngành fintech toàn cầu.
Một trong những lý do quan trọng đằng sau thành công của ngân hàng số này là cách tiếp cận đổi mới, tận dụng công nghệ để tối ưu hóa trải nghiệm người dùng và tạo ra một hệ sinh thái tài chính bền vững.
Việc loại bỏ hoàn toàn chi nhánh vật lý giúp Nubank giảm đáng kể chi phí vận hành, cho phép họ cung cấp dịch vụ với mức phí thấp hơn so với các ngân hàng truyền thống. Ngoài ra, chiến lược "digital-first" giúp Nubank tiếp cận một lượng lớn khách hàng chưa được phục vụ đầy đủ bởi hệ thống tài chính truyền thống.
Một yếu tố quan trọng khác là mô hình kinh doanh minh bạch, với các sản phẩm như thẻ tín dụng không phí và khoản vay dễ tiếp cận, giúp thu hút hàng triệu khách hàng. Nubank cũng khai thác tối đa sức mạnh của dữ liệu và trí tuệ nhân tạo để đánh giá tín dụng, phát hiện gian lận và cá nhân hóa dịch vụ, tạo ra lợi thế cạnh tranh đáng kể.
Bên cạnh đó, thay vì chỉ dựa vào lãi suất tín dụng như các ngân hàng truyền thống, Nubank đã phát triển nguồn doanh thu đa dạng từ phí giao dịch, tài khoản doanh nghiệp và các sản phẩm tài chính khác, giúp công ty duy trì tăng trưởng bền vững.
Không chỉ dừng lại ở việc cung cấp dịch vụ ngân hàng, Nubank còn xây dựng một hệ sinh thái tài chính toàn diện, mở rộng sang các lĩnh vực thanh toán, đầu tư và bảo hiểm, từng bước củng cố vị thế dẫn đầu của mình trong ngành fintech toàn cầu.
Starling Bank ở Anh là một câu chuyện thành công tiêu biểu khác của ngân hàng số. Được thành lập vào năm 2014 bởi Anne Boden, ngân hàng này chính thức nhận giấy phép hoạt động vào năm 2016 và ra mắt tài khoản cá nhân vào năm 2017. Chỉ sau ba năm, Starling đã đạt điểm hòa vốn vào cuối năm 2020 và tiếp tục ghi nhận lợi nhuận 32,1 triệu bảng Anh vào năm 2022 và tăng lên 195 triệu bảng vào năm 2023.
Thành công của Starling đến từ mô hình kinh doanh cân bằng, nguồn thu nhập đa dạng thay vì phụ thuộc quá nhiều vào phí giao dịch thẻ. Chỉ 45% doanh thu của ngân hàng này đến từ phí giao dịch trong khi phần còn lại đến từ các hoạt động như mở rộng sang thị trường thế chấp, giúp tổng dư nợ vượt 2 tỷ bảng Anh.
Bên cạnh đó, Starling liên tục mở rộng tập khách hàng, đạt 3 triệu tài khoản cá nhân và hơn 460.000 tài khoản doanh nghiệp vào năm 2022, chiếm 6% tổng tiền gửi của thị trường ngân hàng Anh.
Một yếu tố quan trọng khác trong chiến lược của Starling là cách tiếp cận lấy khách hàng làm trung tâm. Thay vì chỉ tập trung vào việc bán sản phẩm tài chính, ngân hàng này ưu tiên giải quyết những vấn đề thực tế của khách hàng, tạo dựng lòng tin và sự trung thành.
Bên cạnh hoạt động ngân hàng truyền thống, Starling còn ghi dấu ấn với chiến lược "Starling as a Service" – một mô hình phần mềm như một dịch vụ (SaaS). Thay vì mở rộng quốc tế bằng cách thiết lập chi nhánh vật lý hay xin cấp phép hoạt động ngân hàng tại từng quốc gia, Starling chọn cách cấp phép công nghệ ngân hàng của mình cho các tổ chức tài chính trên toàn cầu.
Chiến lược này giúp ngân hàng có thể mở rộng quy mô mà vẫn duy trì biên lợi nhuận cao, tận dụng hạ tầng sẵn có của các đối tác để triển khai dịch vụ một cách nhanh chóng và hiệu quả. Hơn nữa, việc tập trung vào SaaS thay vì BaaS (ngân hàng như một dịch vụ) giúp Starling duy trì vị thế như một nhà cung cấp công nghệ tài chính, tránh được rủi ro từ hoạt động ngân hàng truyền thống.
Vì sao Cake by VP Bank hiếm hoi có lãi?
Ra mắt vào năm 2021, Cake by VPBank là một trong những ngân hàng số đầu tiên tại Việt Nam hoạt động theo mô hình neobank. Không có mạng lưới chi nhánh vật lý, Cake vận hành hoàn toàn trên nền tảng số và tận dụng hạ tầng ngân hàng của VPBank. Chỉ trong vài năm, Cake đã thu hút hơn 5 triệu khách hàng và là một trong những ngân hàng số hiếm hoi tại Việt Nam tuyên bố có lãi.
Trong một thị trường cạnh tranh cao với nhiều cái tên đáng chú ý trong phân khúc này bao gồm Timo, TNEX cùng các nền tảng ngân hàng số từ các ngân hàng lớn Vietcombank, BIDV, Techcombank … sự tăng trưởng của Cake không chỉ đến từ sự thuận tiện mà còn nhờ chiến lược mở rộng hệ sinh thái và kiểm soát chi phí vận hành.
Một trong những yếu tố quan trọng giúp Cake tiếp cận nhanh với người dùng là sự hợp tác với Be Group. Khách hàng của Be có thể mở tài khoản Cake ngay trên ứng dụng gọi xe, đồng thời tài xế Be cũng có thể sử dụng Cake như một công cụ tài chính. Điều này giúp ngân hàng số này tiếp cận tập khách hàng tiềm năng mà không cần đầu tư mạnh vào quảng bá hay mở rộng kênh phân phối riêng.
Ngoài ra, Cake tập trung vào những sản phẩm tài chính có biên lợi nhuận cao như thẻ tín dụng và dịch vụ “mua trước, trả sau” thay vì chỉ dựa vào nguồn thu từ phí giao dịch như nhiều ngân hàng số khác.
Bên cạnh chiến lược mở rộng tệp khách hàng, Cake cũng đầu tư mạnh vào công nghệ để nâng cao trải nghiệm người dùng và tối ưu hóa chi phí vận hành. Ngân hàng này áp dụng eKYC để đơn giản hóa quy trình mở tài khoản, sử dụng AI để phân tích dữ liệu và đánh giá tín dụng, đồng thời đẩy mạnh tính năng tự động hóa trong các dịch vụ tài chính. Mô hình hoạt động hoàn toàn trên nền tảng số giúp Cake có thể mở rộng quy mô mà không gặp phải hạn chế về chi nhánh vật lý.
Từ ngân hàng số đến siêu máy tính: Cách AI cách mạng hoá hiệu suất kinh doanh
Chạy đua làm ngân hàng số?
Bài học từ những nền tảng số như Grab, Shopee có phải là lý do khiến mô hình "ngân hàng số" được quan tâm ngay khi vừa chớm nở?
Cake tham vọng trở thành ngân hàng số hàng đầu Đông Nam Á
Cake đã đạt 5 triệu khách hàng cá nhân, doanh thu 12USD trên mỗi người dùng, tăng gấp ba lần.
Cuộc đua sinh tồn của ngân hàng số
Khả năng sinh lời đang là câu hỏi lớn nhất của các ngân hàng số tại Việt Nam, sau nhiều năm nỗ lực chứng minh về tính hiệu quả, tinh gọn và hiện đại.
Cách ngân hàng số lắng nghe khách hàng từ những giao dịch nhỏ
Chỉ qua một tính năng nhỏ, ngân hàng số Cake by VPBank đã chứng minh được năng lực công nghệ, cũng như khả năng am hiểu người tiêu dùng.
Quyết liệt gỡ điểm nghẽn để nâng hạng thị trường chứng khoán vào tháng 9
Chính phủ đang thể hiện rõ quyết tâm loại bỏ mọi điểm nghẽn nhằm tiến tới mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán vào tháng 9/2025.
21 ngân hàng sẵn sàng cho gói tín dụng 500 nghìn tỷ đồng
Theo đại diện Ngân hàng Nhà nước, gói tín dụng 500 nghìn tỷ đồng là “công cụ điều hành vĩ mô quan trọng” để hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào hạ tầng trọng điểm và công nghệ số.
VinFast vay 110 triệu USD xây nhà máy ô tô tại Indonesia
VinFast vừa ký kết với ngân hàng BNI và Maybank cho khoản vay hợp vốn dài hạn tương đương 110 triệu USD để xây dựng nhà máy lắp ráp xe điện tại Subang, Tây Java, Indonesia.
Ngành ngân hàng tìm lời giải tăng trưởng giữa 'lằn ranh' nợ xấu
Bên cạnh vẽ lên bức tranh tăng trưởng khá tham vọng, ngành ngân hàng còn phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là nợ xấu gia tăng trong lĩnh vực bất động sản.
Hoàng Huy gọi vốn 2.000 tỷ cho loạt dự án bất động sản Hải Phòng
Công ty CP Đầu tư dịch vụ tài chính Hoàng Huy lên kế hoạch phát hành thêm hơn 200 triệu cổ phiếu trong năm 2025 để huy động vốn phát triển hai dự án bất động sản lớn tại Hải Phòng.
Thủ tướng: Thiết kế chính sách để phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn
Thủ tướng khẳng định phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn, yêu cầu khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách để tạo đà tăng trưởng bền vững.
Vì sao Đất Xanh Group cấp thiết tăng vốn lên 10.000 tỷ đồng?
Nhà sáng lập Đất Xanh Group, Lương Trí Thìn khẳng định tập đoàn sẽ tăng vốn điều lệ lên trên 10.000 tỷ đồng để trở thành công ty cấp trung và cỡ lớn.
BIM Land khởi động tổ hợp căn hộ phong cách khách sạn SkyM
BIM Land – thành viên BIM Group, khởi động tổ hợp căn hộ cao cấp phong cách khách sạn SkyM tại khu đô thị vịnh biển Halong Marina (Quảng Ninh). Dự án được kỳ vọng sẽ thiết lập chuẩn mực mới cho mô hình nghỉ dưỡng – lưu trú – đầu tư ngay tại trung tâm du lịch năng động bậc nhất miền Bắc.
Mùa đại hội chỉ tiến không lùi
Mùa đại hội năm nay chứng kiến các doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam thể hiện tinh thần "chỉ tiến không lùi", như lời khẳng định về nội lực quốc gia trước những bất ổn toàn cầu.
V-Green cùng 4 đối tác đầu tư 300 triệu USD làm 63.000 cổng sạc VinFast tại Indonesia
V-Green và các đối tác gồm Chargecore, Chargepoint, Amarta Group và CVS, cam kết đầu tư 300 triệu USD để phát triển hạ tầng trạm sạc tại Indonesia.
Hóa dầu Long Sơn tiếp tục thổi bay nghìn tỷ lợi nhuận của SCG
Được kỳ vọng là dự án chiến lược tại Việt Nam nhưng đến hiện tại, Tổ hợp hóa dầu Long Sơn đang gây áp lực tài chính lớn cho Tập đoàn SCG.