Cách thương hiệu lớn định hình nền công nghiệp thể thao bóng đá

Các tập đoàn lớn luôn mong muốn tài trợ cho các câu lạc bộ hàng và xây các sân vận động đa năng cho bóng đá và những sự kiện lớn kể cả âm nhạc. Đáng chú ý nhất là loạt sân vận động World Cup 2020 của nước chủ nhà Qatar, hay như sân vận động Hard-Rock (Miami, Mỹ) của chung kết Copa America là thuộc tập đoàn giải trí lớn của Mỹ vốn chỉ phát triển từ chuỗi cà phê chủ đề Hard-Rock hình thành từ 5 thập kỷ trước.

Kỹ năng gắn nhãn (branding) ngày càng tinh vi

Kỹ thuật gắn nhãn tinh vi đến từng centimet của các vị trí thu hút tầm nhìn, từ toàn cảnh đến cận cảnh của camera. 

Chẳng hạn đối với khu vực ban huấn luyện, họ tận dụng cả mép trên của mái che nắng. Đối với trọng tài, họ gắn nhãn trên cả mép cánh tay áo đen, nơi rất được chú ý khi các trọng tài cắt còi, hay tình huống gây tranh cãi. Nhu cầu gẵn nhãn càng lớn, doanh thu quảng cáo càng gia tăng.

Hàng trăm tiếp điểm từ bên ngoài sân vận động được quản lý như khu vực ăn uống, bãi đỗ xe, hệ thống quầy hàng lưu niệm, kinh doanh thương hiệu nhượng quyền, trưng bày sản phẩm, xe hơi. 

Bên cạnh đó là hàng trăm chi tiết bên trong các khán đài và những vị trí trọng yếu có độ nhìn cao. Các tiếp điểm này được thiết kế, lượng hoá và định giá rất tinh vi kèm theo công nghệ hình ảnh hiện đại và mạng lưới lan truyền trên internet ra khắp thế giới, qua đó mang lại lợi ích cho nhà đầu tư, nhà tài trợ hay agency khai thác truyền thông. Tất cả điều đó đã tạo ra một guồng máy kinh tế khổng lồ trị giá hàng tỷ USD cho mỗi giải đấu.

Theo TGM Research, hầu hết thương hiệu tài trợ cho EUFA Euro 2024 đều ghi nhận sự gia tăng đáng kể về nhận diện, nổi bật là Adidas với 29,8% tổng mức nhận diện khi liên kết thương hiệu với giải đấu. Nike, Coca-Cola, Heineken và Visa cũng đạt được nhiều kết quả ấn tượng thông qua các hoạt động tài trợ chiến lược.

Bản quyền là một nguồn thu lớn

Đáng chú ý, các nhà tổ chức Copa America đã tách bản quyền liveshow giữa trận đấu chung kết Copa America của siêu sao âm nhạc Shakira ra khỏi bản quyền trực tiếp bóng đá thành hai gói riêng biệt.

Việc nâng cấp chất lượng giải đấu và quy mô đầu tư cũng như năng lực marketing và truyền thông sẽ giúp nâng cao giá trị thương quyền, giá trị nhượng quyền và truyền thông của một giải đấu.

Trước đây, Mỹ vốn không phải thị trường của bóng đá. Với nỗ lực marketing trong 2 thập kỷ qua, Mỹ giờ đây đã trở thành một thị trường sôi động nhất và giải Copa America đăng cai ngay tại nước Mỹ 2024 cũng là một giải đấu thành công nhất nhì thế giới về mọi mặt.

Kinh doanh và marketing

Bóng đá đã và đang trở thành niềm vui, niềm khát khao chiến thắng trong tâm trí, bản năng của con người. Trong một số đông khác, bóng đá còn là trò chơi may rủi trên thị trường cá độ vốn được hợp thức hoá ở rất nhiều quốc gia. Doanh thu từ cá cược cả hợp pháp và chợ đen cũng là một guồng máy kinh doanh khổng lồ, kể cả tạo nguồn thu cho ngân sách quốc gia.

Các trò chơi bóng đá điện tử trong suốt ba thập kỷ qua cũng đã hình thành một ngành công nghiệp giải trí thu hút hàng tỷ khách hàng.

Việc lồng ghép "2 trong 1" giữa bóng đá và âm nhạc cũng là một chiêu thức marketing tuyệt vời của người Mỹ, với dấu ấn mạnh mẽ từ các liveshow giữa trận của giải bóng bầu dục nhà nghề Mỹ (superbowl), vô địch về lượng truyền thông.

Một số bài học kinh nghiệm và cơ hội

Trong chuyến thăm Hàn Quốc gần đây của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính có sự góp mặt của huấn luyện viên bóng đá Park Hang Seo, phía Hàn Quốc rất quan tâm đầu tư phát triển nâng bóng đá Việt Nam lên tầm cao mới. 

Cụ thể đó là phát biểu của các lãnh đạo cấp cao của tập đoàn Hyundai. Từ tư duy chiến lược có thể hiểu đó là cơ hội nâng cấp các sân vận động lớn, công tác đào tạo bóng đá trẻ, các quy trình vận hành chuyên nghiệp, và nhất là nguồn ngân sách đầu tư và khai thác kinh doanh dưới nhiều góc độ khác nhau.

Trong các ngành công nghiệp không khói hay kinh tế hình ảnh, người Hàn Quốc luôn đi trước thế giới và sánh ngang tầm nhìn với Mỹ trong tư duy và sáng tạo. Đó là điều mà Việt Nam rất cần theo đuổi và học hỏi.

Việc mang các liveshow âm nhạc xen giữa các sự kiện thể thao lớn như Superbowl hay chung kết Copa America vừa qua là một gợi ý để biến bóng đá trở thành những ngày hội văn hoá và sức lan toả mạnh mẽ, sẽ thu hút nhiều hơn nữa các thương hiệu lớn cùng đồng hành phát triển và nâng cấp quy trình tổ chức các sự kiện.

Tâm lý yêu thích và đam mê bóng đá của người Việt Nam vốn đã lan toả ra truyền thông quốc tế sẽ là một khuynh hướng quan trọng của không chỉ truyền thông trong nước mà còn là truyền thông quốc tế, nâng tầm giá trị của các thương hiệu lớn cùng đồng hành. Nhất là cơ hội truyền thông của các thương hiệu Việt Nam vươn ra thế giới trong qua trình hội nhập kinh tế.

Thị trường bóng đá Việt Nam trong một tương lai gần có đủ năng lực và sức hút cho một sự kiện mang tầm châu lục, do Việt Nam đăng cai cố định trở thành một trong những sự kiện tiêu biểu gắn với thương hiệu quốc gia và thu hút du lịch quốc tế. Sự kiện này phải do chủ nhà sáng lập, đăng cai và giữ bản quyền.