CEO FPT Nguyễn Văn Khoa cảnh báo: nhiều doanh nghiệp đang đi chậm hơn Chính phủ và đứng ngoài cuộc cải cách số, ngay khi Chính phủ đẩy nhanh Nghị quyết 57 để tái định hình kiến trúc số quốc gia.
Khoảng một năm trở lại đây, bức tranh quen thuộc của môi trường kinh doanh Việt Nam dường như đảo chiều. Nếu trước đây thường tồn tại định kiến là chính sách “đi sau” thực tiễn, thì nay, theo Tổng giám đốc FPT Nguyễn Văn Khoa, chính nhiều doanh nghiệp mới là bên đang đi chậm hơn.
Phát biểu tại phiên thảo luận về khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Tư nhân Việt Nam 2025, ông Khoa thừa nhận tốc độ chuyển mình của Chính phủ đã khiến khu vực tư nhân bất ngờ. “Khoảng một năm trở lại đây, chúng tôi nhận thấy các doanh nghiệp đang đi chậm hơn so với Chính phủ,” ông nói.
Từ công nghệ, fintech cho tới dược phẩm, thông điệp trở nên rõ ràng: đã đến lúc doanh nghiệp phải từ bỏ tư duy đơn lẻ, xây dựng hệ sinh thái bởi trong kỷ nguyên mới, muốn đi xa, phải đi cùng nhau.
Chính phủ đang đi trước cả doanh nghiệp
Nhận định của lãnh đạo FPT bắt nguồn từ những chuyển động chính sách mang tính nền tảng, khi phần lớn doanh nghiệp vẫn chưa "cảm" được hết các nghị quyết Bộ Chính trị ban hành gần đây. Ông dẫn chứng Nghị quyết 57 đang được cụ thể hóa thành những chính sách quyết liệt, tái định hình lại toàn bộ kiến trúc số của quốc gia.
"Sẽ có một sự phân công rất rõ ràng", ông Khoa phân tích, "Chính phủ sẽ nắm dữ liệu. Bộ ban ngành nắm các nền tảng. Địa phương thì thụ hưởng và thu thập dữ liệu. Đây không còn là chuyện mạnh ai nấy làm như trước, mà là một chiến lược tổng thể, nơi dữ liệu trở thành tài sản quốc gia", ông Khoa dẫn giải.
Nhưng ông Khoa nêu một thực tế đáng lo ngại là nhiều doanh nghiệp vẫn đang đứng ngoài sự thay đổi này. "Trong khán phòng này, ai đã hiểu rõ về các Nghị quyết? Tôi cho là rất ít", lãnh đạo FPT lo ngại sự "lệch pha" có thể khiến các doanh nghiệp bỏ lỡ cơ hội, thậm chí mất đi lợi thế cạnh tranh khi kỷ nguyên mới bắt đầu.
Theo ông Khoa, sai lầm cốt lõi nằm ở tư duy, khi một số lãnh đạo doanh nghiệp chỉ xem công nghệ là phương tiện. Nhưng thực chất công nghệ cần trở thành lõi của doanh nghiệp với bất kể ngành nghề.
Ông Nguyễn Văn Khoa, Tổng giám đốc FPT. Ảnh: DN
Ông dẫn chứng việc Tập đoàn Hòa Phát ứng dụng công nghệ AI đã giúp thay đổi gần như toàn bộ quy trình sản xuất thép truyền thống. Từ quy trình luyện thép đến quản lý sản phẩm, AI đã trở thành trợ thủ đắc lực, giúp Hòa Phát tạo ra những bước đột phá mà trước đây chưa từng có.
Câu chuyện cho thấy, kỷ nguyên số không chỉ dành cho các công ty công nghệ, mà còn dành cho tất cả những doanh nghiệp dám nghĩ, dám làm, dám thay đổi.
Tất nhiên, doanh nghiệp đơn lẻ dám thay đổi là chưa đủ. Vị CEO này tin rằng, tương lai chưa chắc thuộc về những "gã khổng lồ" đơn độc, mà thuộc về những hệ sinh thái nơi các doanh nghiệp cùng nhau lớn mạnh.
"Chúng ta phải đi cùng nhau", ông Khoa kêu gọi. "Người này làm phần mềm, người kia làm sản phẩm, chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng nên một hệ thống".
Như câu chuyện doanh nghiệp Việt Nam gần đây xuất khẩu hàng nghìn UAV là một ví dụ. "Họ không đi một mình mà có bạn đồng hành từ công nghệ, vật tư, đến nghiên cứu. Đây là minh chứng cho sức mạnh hệ sinh thái", Tổng giám đốc FPT chia sẻ.
Cởi trói cho fintech
Lời kêu gọi về một tư duy vận hành mới của ông Nguyễn Văn Khoa đã được ông Nguyễn Bá Diệp, Phó chủ tịch MoMo tiếp nối, khi nói về câu chuyện của các fintech.
Theo ông Diệp, fintech vốn được xem là một ngành tiên phong tại Việt Nam, nhưng lại đang đối mặt với những "vòng kim cô" vô hình.
"Trình độ fintech Việt Nam đang ngang tầm thế giới", lãnh đạo MoMo khẳng định. Minh chứng là bốn "Kỳ lân" công nghệ của Việt Nam đều có liên quan đến fintech. Nhưng đằng sau ánh hào quang đó là những trăn trở về hành lang pháp lý.
Ông Diệp cho rằng, fintech không chỉ là câu chuyện của mã QR, mà đó là lời giải cho bài toán tài chính toàn diện, giúp hàng triệu người dân và hộ kinh doanh "dưới chuẩn" có thể tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn. Tuy nhiên, con đường của fintech lại đang bị ghìm chân bởi những rào cản về cơ chế.
"Một công ty fintech có thể bị quản lý bởi năm, sáu Bộ là chuyện rất bình thường", ông Diệp chia sẻ. Từ việc phải báo cáo, xin phép quá nhiều cơ quan đã khiến doanh nghiệp "kiệt sức" trong các thủ tục hành chính, thay vì tập trung vào đổi mới.
Từ lĩnh vực công nghệ, fintech cho tới dược phẩm, đã đến lúc doanh nghiệp phải thay đổi từ tư duy đơn lẻ sang hệ sinh thái. Ảnh: DN
Kiến nghị của lãnh đạo MoMo là cần một cơ quan đầu mối duy nhất, một cơ chế linh hoạt để bảo trợ và định hướng cho cả ngành.
Ông cũng chỉ ra sự bất cập trong cơ chế sandbox: "Để làm một sandbox mất khoảng ba năm, sau đó triển khai một năm nữa, thì công nghệ đấy đôi khi không còn giá trị".
Hơn thế, "cởi trói" cho fintech theo ông Diệp còn mang ý nghĩa xây dựng một hành lang pháp lý cho dữ liệu mở. Việc cho phép chia sẻ dữ liệu giữa các bên sẽ tạo ra một hệ sinh thái thông tin minh bạch, giúp đánh giá tín dụng chính xác hơn.
"Khi đó, lãi suất cho vay có thể được cá nhân hóa cho từng người, tùy vào độ khả tín của họ, thay vì một mức chung chung như hiện nay", ông Diệp phân tích.
"Tư liệu sản xuất" của kỷ nguyên mới
Không chỉ có FPT hay MoMo, tư duy lấy công nghệ làm trung tâm còn đúng với cả ngành dược phẩm, khi bà Bùi Cẩm Vân, Giám đốc khối quản trị doanh nghiệp của Buymed cũng gọi đây là tư liệu sản xuất mới.
"Trước đây, tư liệu sản xuất của doanh nghiệp là vốn, đất đai và con người. Nhưng ở thời điểm hiện tại, tư liệu sản xuất của chúng ta là dữ liệu và công nghệ", bà Vân nói.
Buymed, nền tảng công nghệ phân phối dược phẩm là minh chứng cho điều đó. Doanh nghiệp này không sở hữu nhà máy, hay chuỗi nhà thuốc, nhưng lại là cầu nối cho hơn 35.000 đối tác trên cả nước.
Tuy nhiên, khi nhìn vào bức tranh ngành dược phẩm, bà Vân chỉ ra một nghịch lý. Dù đây là thị trường có trị giá gần 9 tỷ USD, nhưng giá trị 10 công ty dược lớn nhất của Việt Nam cộng lại vẫn nhỏ hơn một công ty dược của Indonesia.
Theo bà, nguyên nhân nằm ở tư duy sản xuất đại trà, thiếu đầu tư cho R&D và tâm lý ngại vươn ra biển lớn. Hậu quả là doanh nghiệp dược phẩm ngày một trở nên yếu thế, còn người tiêu dùng thì ít có sự lựa chọn hơn.
Do đó, giải pháp mà đại diện Buymed đưa ra, là thành lập các liên minh doanh nghiệp trong ngành, tạo ra các hệ sinh thái bền vững.
"Tại sao 250 nhà máy sản xuất dược của chúng ta không liên minh lại?", bà Vân đặt câu hỏi. "Tại sao không cùng nhau chuẩn hóa quy trình, cùng đầu tư R&D và xây dựng một thương hiệu quốc gia để cạnh tranh trên thị trường quốc tế?".
Theo nữ lãnh đạo này, liên minh, liên kết không còn là một ý tưởng xa vời, mà là một yêu cầu sống còn. Từ công nghệ, tài chính, đến dược phẩm, các nhà lãnh đạo đều nhận ra rằng, trong kỷ nguyên của dữ liệu và hệ sinh thái, không một doanh nghiệp nào có thể tự mình trở nên vĩ đại. Sức mạnh sẽ không đến từ quy mô riêng lẻ, mà đến từ khả năng kết nối và kiến tạo.
Giữa những thách thức chuyển mình của quốc gia, FPT đã tiên phong nhập cuộc, biến những bài toán lớn thành hành trình kiến tạo chính quyền số, bắt đầu từ Quảng Ninh.
Giữa những thách thức chuyển mình của quốc gia, FPT đã tiên phong nhập cuộc, biến những bài toán lớn thành hành trình kiến tạo chính quyền số, bắt đầu từ Quảng Ninh.
Trong khi công nghiệp chế tạo là hạt nhân thực sự của một nền công nghiệp quốc gia, đưa đất nước tiến vào kỷ nguyên mới, thì trên thực tế vẫn chỉ đang gia công.
Chủ tịch Hiệp hội blockchain và tài sản số Việt Nam tin rằng, ngay cả khi được cấp phép, việc vận hành sàn tài sản số vẫn phức tạp, nhất là vấn đề nhân lực.
Chủ tịch HorecFex Việt Nam Nguyễn Đức Quỳnh tiết lộ tầm nhìn đưa sự kiện thành diễn đàn quốc tế hàng đầu ngành khách sạn, nhà hàng và dịch vụ ẩm thực ở Việt Nam.
Nếu coi đất tăng giá do lạm phát, đầu cơ, "thổi giá" hay các cú sốc thị trường là giá trị tăng thêm thì sẽ hợp thức hóa cả những mức giá phi lý do thao túng thị trường.
CEO FPT Nguyễn Văn Khoa cảnh báo: nhiều doanh nghiệp đang đi chậm hơn Chính phủ và đứng ngoài cuộc cải cách số, ngay khi Chính phủ đẩy nhanh Nghị quyết 57 để tái định hình kiến trúc số quốc gia.
Một cải tiến về nắp chai đã giúp Vinamilk loại bỏ hơn 5 triệu ống hút nhựa và góp phần mang về mức tăng trưởng doanh số gần 80% tại thị trường New Zealand.
Nam hành khách 55 tuổi, quốc tịch Nga gặp vấn đề về sức khỏe sau khoảng hai giờ cất cánh được hỗ trợ kịp thời trên chuyến bay từ Moscow đi Hà Nội ngày 11/9.
