Chuyện đổi mới, sáng tạo ở doanh nghiệp gần 20 năm tuổi

Trong giới doanh nhân, cụ thể là ngành may mặc của Việt Nam, Nguyễn Hải Đường là cái tên khá kín tiếng. Dù sở hữu một doanh nghiệp hơn 19 năm tuổi, vận hành tới 20 siêu thị bán lẻ trải khắp các tỉnh miền Bắc, nhưng ông Đường lại thường xuất hiện trong các hội nhóm mê xe, cổ động viên bóng đá, cũng như fan của các nhóm nhạc rock với lý do: “Không thích nói về công việc kinh doanh của mình, bởi sống là để cháy cùng đam mê”.

Ngoài đời, doanh nhân Nguyễn Hải Đường được bạn bè, đối tác đánh giá là rất lãng tử, đôi khi vẫn “đầu trọc”, quần bò rách gối… nhưng ẩn sâu bên trong là sự điềm tĩnh, quyết đoán của một vị thủ lĩnh đã gây dựng và đưa thương hiệu M2 thành công.

Học xong lớp 12, ông Đường quyết định theo nghiệp kinh doanh hàng may mặc từ 1991 với các sản phẩm lấy từ Công ty May Thăng Long. Đến tháng 2/1992, Nguyễn Hải Đường sang Nga kinh doanh đến năm 1995, quay trở về nước tiếp tục mối duyên với ngành may mặc.

Sau 6 năm ấp ủ, tháng 10/2001, Nguyễn Hải Đường quyết tâm cho ra đời một cửa hàng nhỏ bán và giới thiệu sản phẩm thời trang tại 55C Lý Thường Kiệt (Hà Nội) với diện tích khoảng 20m2, đặt nền móng cho chuỗi cửa hàng M2. Sau gần 2 thập kỷ hình thành và phát triển, M2 được biết đến là đơn vị kinh doanh và bán lẻ thời trang chất lượng tốt, cùng giá thành phù hợp với người tiêu dùng Việt Nam.

Giờ đây, khi đã sắp bước sang lứa tuổi ngũ tuần, cơ ngơi gây dựng đã gần 20 năm, nhưng chưa lúc nào ông chủ M2 được ngơi nghỉ. Với thương hiệu M2, thứ mà ông theo đuổi không phải là “thành công”, mà quan trọng là phải có đam mê, khát vọng và cá tính.

Thương hiệu M2 đến nay đã gần 20 năm, ông đã bao giờ nghĩ đến chuyện đổi mới?

Ông Nguyễn Hải Đường: Chắc chắn là có. Ở M2, chúng tôi không chỉ nghĩ về đổi mới, mà còn làm nó hàng tuần, hàng quý, hàng năm. Dễ thấy nhất là qua hơn 19 năm có mặt trên thị trường, M2 đã nhiều lần đổi mới về mô hình kinh doanh. Khởi đầu của M2 chỉ là một điểm bán nhỏ, sau đó chuyển sang bán buôn, xuất khẩu và sau này là làm chuỗi bán lẻ, nhưng là với mặt bằng lớn cỡ siêu thị. Trong lĩnh vực may mặc, M2 chưa bao giờ mơ tới vị trí đứng đầu, nhưng tôi dám khẳng định, M2 là đơn vị đầu tiên làm được mô hình siêu thị thời trang ở Việt Nam.

Cho đến nay, Thời trang M2 vẫn đang tiếp tục phát triển và vận hành tốt, phải chăng việc đổi mới ở M2 diễn ra rất thuận lợi đúng không, thưa ông?

Ông Nguyễn Hải Đường: Không riêng cá nhân tôi, mà nhiều bạn bè doanh nhân đã thú nhận rằng, đổi mới thường nói dễ hơn làm. Năm 2016, tôi cũng từng mạnh miệng tuyên bố M2 phải thực sự đổi mới, vậy là bắt tay vào làm quy trình, quy chế, áp dụng KPI… Nhưng kết quả xuất hiện những áp lực, căng thẳng, mâu thuẫn trong chính nội bộ công ty. Thậm chí, giai đoạn năm 2017, từng có thời điểm chúng tôi chỉ muốn vứt đi hết những đổi mới nghĩ ra để làm lại từ đầu. Bởi làm rồi mới biết, đổi mới không hề dễ dàng.

Trong quá trình đó, M2 có cần tới những tư vấn, hỗ trợ từ đội ngũ chuyên môn bên ngoài không, thưa ông?

Ông Nguyễn Hải Đường: Tôi xác định, doanh nghiệp muốn đổi mới, thì từ người chủ doanh nghiệp phải thay đổi tư duy. Nhưng thiệt thòi của thế hệ doanh nhân chúng tôi là không được học hành bài bản về quản trị. Giai đoạn 2018, thương hiệu M2 trên đà đổi mới, tôi đã trực tiếp mời các bên tư vấn tham gia. Họ nói rằng, để đổi mới doanh nghiệp cần ít nhất từ 1-2 năm. Tôi cho đó chỉ là những câu nói “treo”. Bởi nếu đã đổi mới thì phải duy trì liên tục, hôm nay xong nhưng ngày mai thế giới lại thay đổi. Vì thế đổi mới là không bao giờ dừng lại, nó giống một cuộc chạy đua bất tận, hơn là làm bài chấm điểm.

Theo ông, nếu doanh nghiệp muốn đổi mới, thì nên bắt đầu từ đâu?

Ông Nguyễn Hải Đường: Như tôi đã nói, đầu tiên là đổi mới về mặt tư tưởng. Bốn năm trở lại đây, lúc nào chúng tôi cũng hoạt động dựa trên tinh thần đổi mới. Bởi khi bắt tay vào làm, chiến lược sẽ có lúc đúng, lúc sai, nhưng tư tưởng đổi mới không bao giờ được sai, và phải thực sự quyết tâm. Giống như việc tu sửa một căn nhà cũ, nhiều doanh nhiệp đang làm theo kiểu chỉ sơn sửa bề ngoài, trong khi kết cấu mục nát hết. Không sửa thì nguy hiểm, nhưng sửa rồi thì phát sinh rất nhiều vấn đề, hệ lụy.

Đúng như ông chia sẻ, tu sửa một căn nhà cũ không hề đơn giản. Đối mặt với bài toán này, ông đã giải quyết chính vấn đề đổi mới ở M2 như thế nào?

Ông Nguyễn Hải Đường: Năm 2018, khi M2 bắt tay vào việc đổi mới nhận diện thương hiệu, chúng tôi đứng trước bài toán: nếu làm thì mất tiền, mất thời gian, nhưng không làm thì tương lai mất nhiều hơn thế. Điều này có nghĩa, đã xác định đổi mới, doanh nghiệp phải chấp nhận là đầu tư cho tương lai và phải quyết tâm, thay vì chỉ nghĩ tới bài toán trước mắt. Thực tế, để có nhận diện thương hiệu M2 tốt như hiện nay, chính tay tôi đã sửa sang lại tất cả những điểm bán cũ, thay từng mắc áo, kệ trang trí… Ngay cả đồ dùng còn mới, còn tốt cũng phải bỏ đi hết, để tất cả các điểm bán đồng bộ với nhận diện mới.

Liệu đó đã phải là những trải nghiệm đau thương nhất mà ông nhận về khi quyết tâm đổi mới thương hiệu Thời trang M2?

Ông Nguyễn Hải Đường: Với tôi, mất tiền, mất thời gian không đau thương bằng việc mất người. Trong suốt 19 năm có lẻ điều hành thương hiệu M2, tôi từng ngậm ngùi chia tay 7 người nằm trong hàng ngũ lãnh đạo công ty. Điều đáng nói ở đây, 7 nhân sự đó đều là những người có chuyên môn vững và được kì vọng mang đến làn gió đổi mới cho doanh nghiệp. Rõ ràng, chuyên môn vững là điều rất tốt, nhưng áp dụng vào thực tế lại là một câu chuyện khác. Giống như chúng ta thay nước bể cá, nước mới phải được đưa vào dần dần, không thể thay đổi trong một sớm một chiều. Ngược lại, người cũ ở M2 lại khiến tôi bất ngờ. Nhóm nhân sự này tỏ ra thích nghi với sự đổi mới khá nhanh, nhất là khi họ được phát triển ở môi trường phù hợp, và được quy hoạch, đào tạo bài bản.

Không riêng bài toán nhân sự, mà nhiều doanh nghiệp hiện nay cũng đang đau đầu với bài toán đổi mới về công nghệ. Đã bao giờ ông nghĩ sẽ áp dụng công nghệ vào M2?

Ông Nguyễn Hải Đường: Thực tế, chúng tôi đầu tư công nghệ vào M2 từ vài năm trước. Nhưng không phải lúc nào cái mới cũng tốt. Tôi cho rằng, đổi mới cái gì không quan trọng bằng việc đổi mới phải phù hợp với văn hóa, trình độ nhân sự trong công ty. Nếu là một startup, đầu tư công nghệ để bắt kịp xu hướng là điều đương nhiên. Thế nhưng với doanh nghiệp gần 20 năm, công nghệ đầu tư nhiều tiền có khi vẫn phải xếp xó.

Là một người có cá tính mạnh, cách quản trị của ông phải chăng sẽ có gì khác so với các doanh nhân hiện nay?

Ông Nguyễn Hải Đường: Tôi cho rằng, phương pháp quản trị thì có nhiều, nhưng đích đến chỉ có một. Đó là làm sao giúp doanh nghiệp được vận hành trơn tru, tối ưu được chi phí, cũng như lợi nhuận. Với tôi, tài chỉ xếp thứ hai, quan trọng vẫn là đức. Tôi thích cách quản trị thiên về động viên, hỗ trợ nhân viên hơn là kiểm soát. Có thể nói, mô hình quản trị của Thời trang M2 nếu được tự đánh giá trên thang điểm 10, tôi sẽ cho 8,5 điểm. Bởi sẽ không có phương pháp quản trị nào thực sự hoàn hảo, mà chỉ có phương pháp phù hợp với thời điểm nào mà thôi.

Thời gian tới, ngoài yếu tố quản trị, liệu Thời trang M2 có những thay đổi nào mới không, thưa ông?

Ông Nguyễn Hải Đường: Sự đổi mới ở M2 chắc chắn sẽ diễn ra liên tục. Ngoài hoạt động bán lẻ hàng thời trang, may mặc như hiện nay, tôi còn mong muốn được làm nhiều việc khác, vừa thỏa mãn đam mê, nhưng cũng góp phần cống hiến cho xã hội.

Đầu tháng 10/2019, M2 đã chính thức trở thành Nhà cung cấp độc quyền trong việc sản xuất, nhập khẩu, thương mại, phân phối các nhóm sản phẩm (phụ kiện, quà tặng, trang phục, thiết bị…) cho Công ty TNHH Việt Nam Grand Prix thuộc Tập đoàn Vingroup trong Giải đua xe Công thức 1 tại Hà Nội. Xe cộ với tôi là đam mê. Còn việc bắt tay với “người khổng lồ” sẽ giúp Thời trang M2 phát triển và đổi mới hơn nữa.

Bên cạnh đó, M2 cũng đang đầu tư, hoàn thiện nhà máy M2 Factory ở Hải Phòng với mong muốn tạo dựng một chuỗi thương hiệu thời trang cho riêng mình.

Vậy mới thấy đổi mới nghe thì ngắn, nhưng để thực hiện tham vọng, ước mơ đó sẽ rất lâu. Một năm, hai năm, năm năm, thậm chí là cả một đời người.

Xin chân thành cảm ơn ông. Chúc ông và M2 sẽ thành công với những dự định của mình!

Bài viết đã được đăng tải trên đặc san DOANH NHÂN VIỆT: VÌ MỘT VIỆT NAM THỊNH VƯỢNG. Để đặt mua, xin liên hệ Toà soạn TheLEADER.
Hà Nội: Tầng 7, tòa nhà HCMCC số 249A Thụy Khuê, quận Tây Hồ - Điện thoại: 024 3244 4359
TP. HCM: 102D Lê Thị Riêng (Lầu 6), phường Bến Thành, Quận 1 - Điện thoại: 08867 08817