Cuộc chiến taxi: Taxi truyền thống bất lực trong cuộc chơi?

Một thực tế là thị phần vận chuyển khách đang ngày càng nghiêng về Grab và Uber. Điều này đồng nghĩa sẽ đẩy nhiều hãng taxi truyền thống đứng trên bờ vực phá sản.

Phải thay đổi! Đó không chỉ là mục tiêu của taxi truyền thống mà đang trở thành mệnh lệnh, thế nhưng, thay đổi như thế nào? Thay đổi công nghệ, thay đổi về chính sách giá hay là thay đổi tư duy…? Những câu hỏi tưởng như dễ trả lời nhưng đang khiến các hãng taxi truyền thống bất lực bởi họ cho rằng, nhà nước đang tạo ra một sân chơi bất bình đẳng.

Không phải chờ đến thời điểm này mà gần 1 năm nay, hãng taxi Mai Linh Open đã áp dụng công nghệ gọi xe qua App riêng của mình như là Uber và Grab. Thay đổi này đã mang lại nhiều lợi ích cho cả khách hàng và lái xe.

“Trước đây chúng tôi chạy khách gọi qua đàm, giờ cũng chuyển qua app, hệ thống quét xe nào gần xe ấy nhận. Bây giờ mình dùng app hết rồi không dùng đàm mấy. Thời đại công nghệ nên phải ứng dụng công nghệ thôi”, anh Nguyễn Tất Chinh – Lái xe taxi Mai Linh Open cho biết.

Nói về ứng dụng này để “chiến đấu” với taxi công nghệ, ông Nguyễn Công Hùng - Phó Tổng Giám đốc Công ty Mai Linh Đông Đô cho biết, khách hàng chỉ cần nhấn gọi xe là lái xe sẽ chủ động gọi khách, và khi đó tổng đài sẽ giám sát và giải quyết tất cả các khiếu nại.

Dù các hãng taxi truyền thống đều đã phát triển công nghệ để cạnh tranh với Uber và Grab bởi vì sự tiện lợi. Thế nhưng, chỉ sau 1 thời gian ngắn họ đã buông xuôi bởi rất khó để khách hàng áp dụng công nghệ của họ. Không chỉ vậy, nhiều hãng taxi truyền thống cũng đã xây dựng lại chính sách giá của mình, nhưng, dù có giảm sâu chừng nào đi nữa cũng không thể cạnh tranh nổi Uber và Grab.

“Nếu như chúng tôi sử dụng công nghệ App của mình thì chắc chắn chúng tôi sẽ thất bại, bởi vì so với cả Uber và Grab thì tiến bộ của họ hơn mình. Và đó là sở đoản của mình. Chúng tôi quyết định nghiên cứu để phát triển taxi truyền thống theo kiểu mới”, bà Trần Thị Thu Trang - Nguyên Giám đốc hãng Taxi 24/7 nói.

“Thực sự câu chuyện cạnh tranh ở đây không phải là công nghệ, việc cắt giảm giá thành là nằm ở mô hình hoạt động với vốn khổng lồ ở nước ngoài khiến chúng tôi, những người làm taxi truyền thống bị thua cuộc”, ông Đỗ Việt Thắng - Phó Giám đốc Taxi Thành Công thừa nhận.

Dù có cố gắng thay đổi, taxi truyền thống vẫn không thể cạnh tranh nổi với Uber và Grab. Các chuyên gia phân tích, việc Uber và Grab lấn át taxi truyền thống không hẳn chỉ là vấn đề công nghệ mà quan trọng là cơ chế giá cũng như các ràng buộc về điều kiện kinh doanh vận tải của taxi đang bất bình đẳng. Ví dụ như Uber, Grab được linh hoạt giá, được khuyến mãi không hạn chế và có thể lưu thông đàng hoàng ở các tuyến phố cấm taxi…trong khi taxi truyền thống thì không thể.

Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam Nguyễn Văn Thanh cho rằng, thực tế, các hãng taxi truyền thống đang phải đáp ứng nhiều điều kiện kinh doanh hơn so với Uber, Grab. Trong khi taxi truyền thống phải lắp đồng hồ tính cước, hộp đèn (theo quy định tại Nghị định 86), thì xe Uber và Grab không có phù hiệu và có thể di chuyển vào phố cấm taxi.

Về bảo hiểm, các hãng taxi đều bắt buộc phải mua bảo hiểm cho tài xế và hành khách. Bộ phận truyền thông của Grab cho biết các hành khách và đối tác tài xế đều được mua bảo hiểm tai nạn trong hành trình lên đến 100 triệu đồng/người. Câu hỏi tương tự đã được chuyển đến Uber, nhưng công ty này chưa trả lời.

Về thuế, có nhiều khác biệt giữa doanh nghiệp taxi và Uber, Grab. Taxi truyền thống đóng thuế giá trị gia tăng (GTGT) 10%. Mức thuế suất GTGT đối với Grab là 5%, Uber là 3%. Taxi truyền thống bị áp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) 20% trên lợi nhuận, Uber, Grab phải nộp 2% thuế TNDN trên tổng doanh thu có được nhờ hoạt động kinh doanh ở Việt Nam. Tuy nhiên, các lái xe là đối tác của Uber, Grab cũng phải nộp 3% thuế GTGT và 1,5% thuế thu nhập cá nhân.

“Những cái gì là rào cản với taxi truyền thống thì nên xóa bỏ đi, xóa bỏ ngay. Cần khuyến khích việc cung cấp các dịch vụ qua ứng dụng phần mềm công nghệ thông tin và gỡ bỏ, giảm thiểu các rào cản tới các loại hình dịch vụ truyền thống như cấm đường, nếu không sẽ tạo sự bất bình đẳng giữ các doanh nghiệp”, ông Thanh kiến nghị.

Các hãng taxi truyền thống đều khẳng định, họ không xin được bảo hộ, họ chỉ đề nghị cơ quan quản lý nhà nước phải xây dựng chính sách bình đẳng để cạnh tranh sòng phẳng với Uber, Grab.

Xin nhắc lại, đến thời điểm này hoạt động của Uber và Grab vẫn đang trong giai đoạn thí điểm. Thế nhưng rõ ràng đây là phép thử phá thế độc quyền của taxi truyền thống lâu nay và hưởng lợi chính là khách hàng, là người dân.