Leader talk

GS.TS Nguyễn Đức Khương: ‘Công nghệ và tri thức là mấu chốt của nền kinh tế 4.0'

Thùy Dung Thứ ba, 30/01/2018 - 08:05

Theo ông Nguyễn Đức Khương, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, công nghệ và tri thức là điểm mấu chốt trong cuộc cách mạnh công nghệ lần thứ tư, giúp nhiều doanh nghiệp mới đạt được tốc độ phát triển nhanh trong thời gian ngắn và trở thành những người khổng lồ.

Cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đang tác động ngày càng mạnh mẽ tới hầu hết ngành nghề lĩnh vực, làn sóng này đã giúp không ít doanh nghiệp nâng cao năng lực sản xuất, đổi mới sáng tạo, phát triển nhanh chóng.

Bên cạnh đó, cũng đặt ra một thách thức cho lao động hiện nay, đặc biệt trong vấn đề cập nhật và tiếp thu công nghệ, đáp ứng yêu cầu phát triển của doanh nghiệp.

Để làm rõ những vấn đề xung quanh câu chuyện kinh tế thời kì 4.0 và đặc biệt là năng suất lao động, TheLEADER đã có cuộc trò chuyện với GS.TS Nguyễn Đức Khương, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ. 

GS.TS Nguyễn Đức Khương: ‘Công nghệ và tri thức là mấu chốt của nền kinh tế 4.0'
GS.TS Nguyễn Đức Khương. Ảnh Kiều Mai

Theo ông, đâu là điểm mấu chốt của nền kinh tế thời kì cách mạng công nghiệp 4.0?

GS.TS Nguyễn Đức Khương: Điểm mấu chốt ở đây chính là công nghệ tri thức.

GS.TS Nguyễn Đức Khương là người Việt đầu tiên lọt Top 10 (xếp ở vị trí thứ 7) chuyên gia kinh tế trẻ hàng đầu của thế giới do dự án RePEc bầu chọn tháng 1/2016. Ông cũng là một trong hai chuyên gia kinh tế Việt Nam có tên trong top 5% kinh tế gia hàng đầu thế giới cũng do dự án RePEc bầu chọn tháng 8/2017.

Ông hiện là Phó giám đốc phụ trách nghiên cứu, Trưởng khoa Tài chính, Học viện Hành chính và quản trị kinh doanh (IPAG Business School - Pháp).

Chiến lược công nghiệp nặng như trước đây sẽ cần rất nhiều vốn cho cơ sở vật chất, cho máy móc trang thiết bị và dây chuyền sản xuất.

Nếu bước vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư như Uber, Apple, Facebook thì những tập đoàn này không yêu cầu nguồn lực ghê gớm, nhưng họ tạp ra giá trị và giá trị đó được người tiêu dùng chấp nhận.

Họ sáng tạo ra những nhu cầu mới cho tương lai và tốc độ phát triển thì vượt tất cả những đại cổ thụ về công nghiệp nặng ngày xưa dù vốn không cần nhiều.

Tri thức là nguồn tài nguyên mà khi được sử dụng thì càng lớn ra. Tri thức khi được kết nối và doanh nghiệp có khả năng sử dụng tất cả nguồn tri thức từ bên ngoài, phục vụ cho sự phát triển của doanh nghiệp là một điều tốt.

Tri thức có thể được kết nối toàn cầu mà không nhất thiết phải có một sự chuyển giao hiện hữu thông qua biên giới. Đó là đặc điểm của nền kinh tế phụ thuộc vào tri thức và kết nối vạn vật.

Một trong những điểm yếu của nền kinh tế Việt Nam hiện nay được nhắc đến nhiều chính là năng suất lao động, ông đánh giá như thế nào về vấn đề này?

GS.TS Nguyễn Đức Khương: Phải khẳng định rằng năng suất lao động của Việt Nam so với khu vực và quốc tế là thấp. Đây là thách thức nhưng cũng không phải là điểm yếu duy nhất của nền kinh tế hiện nay.

Để tăng năng suất thì người lao động phải có khả năng cập nhật được tri thức mới, công nghệ mới cũng như khả năng vận hành được những công nghệ mới. Con người không có khả năng hấp thụ được công nghệ thì cũng không thể tăng năng suất lao động được.

Người lao động hiện nay được đào tạo rất tốt để vận hành các con robot nhưng đến khi không còn cần lao động nữa và người lao động phải chuyển qua việc khác thì thách thức chính là việc họ có khả năng làm việc khác hay không.

Do đó, người lao động cần được đào tạo thường xuyên để cập nhật những xu thế mới để khi họ chuyển nghề, họ vẫn có thể tồn tại.

Bên cạnh đó, tăng năng suất lao động cũng phải đi đôi với môi trường lao động và điều kiện máy móc trang thiết bị cũng phải tốt lên.

Nhiều chuyên gia cho rằng hiện lao động Việt Nam còn quá nhiều trong các lĩnh vực có năng suất lao động và hàm lượng khoa học kĩ thuật thấp. Vậy theo ông làm thế nào để đẩy nhanh quá trình dịch chuyển lao động sang khu vực có hàm lượng công nghệ cao hơn?

GS.TS Nguyễn Đức Khương: Thứ nhất, khi muốn chuyển dịch cơ cấu lao động từ lĩnh vực có hàm lượng công nghệ thấp sang các lĩnh vực có hàm lượng công nghệ cao thì bản thân con người phải có khả năng làm chủ công nghệ mà muốn đạt được điều này thì phải qua quá trình đào tạo.

Thứ hai, các lĩnh vực sử dụng công nghệ cao phải sáng tạo ra lao động.

Như vậy, Nhà nước đóng một vai trò quan trọng trọng việc định hướng chiến lược các ngành nghề kinh tế, phải xác định được các lĩnh vực, các ngành ưu tiên và sau đó làm thứ tự từng vấn đề.

Muốn chuyển dịch được cơ cấu lao động thì phải xác định các lĩnh vực có tốc độ tăng trưởng tốt trong tương lai, là động lực phát triển trong tương lai, từ đó đào tạo và chuyển dịch con người.

Các doanh nghiệp thế hệ mới sẽ sử dụng ít lao động hơn và từ đó, lợi thế lao động của Việt Nam sẽ thấp đi rất nhiều. Đã qua rồi thời kì doanh nghiệp hình thức xí nghiệp sử dụng rất nhiều lao động.

Người Việt Nam trong một thời gian dài làm gia công đã không có những cập nhật về công nghệ và đến một thời điểm mà nhu cầu về sản phẩm khác đi, ví dụ như không làm những con chíp điện tử nữa, sẽ rất khó cho lao động.

Xin cám ơn ông! 

Doanh nghiệp phải là trung tâm của cách mạng công nghiệp 4.0

Doanh nghiệp phải là trung tâm của cách mạng công nghiệp 4.0

Tiêu điểm -  7 năm
Số doanh nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam đã tăng gần gấp đôi, từ 1.800 năm 2016 lên hơn 3.000 vào năm 2017.
Doanh nghiệp phải là trung tâm của cách mạng công nghiệp 4.0

Doanh nghiệp phải là trung tâm của cách mạng công nghiệp 4.0

Tiêu điểm -  7 năm
Số doanh nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam đã tăng gần gấp đôi, từ 1.800 năm 2016 lên hơn 3.000 vào năm 2017.
GS. Kenichi Ohno: Việt Nam cần đặt mục tiêu cao tăng năng suất lao động

GS. Kenichi Ohno: Việt Nam cần đặt mục tiêu cao tăng năng suất lao động

Leader talk -  7 năm

Theo GS. Kenichi Ohno thuộc Viện Nghiên cứu chính sách quốc gia Nhật Bản, năng suất lao động của Việt Nam hiện có tăng nhưng vẫn thấp, cần đặt ra mục tiêu cao hơn.

Giám đốc Quốc gia WB: Nâng cao năng suất là con đường phát triển kinh tế

Giám đốc Quốc gia WB: Nâng cao năng suất là con đường phát triển kinh tế

Leader talk -  7 năm

Diễn đàn Phát triển Việt Nam (VDF) diễn ra tại Hà Nội vào hôm nay (13/12) tập trung vào mục tiêu tăng năng suất, một yêu cầu tối quan trọng đối với viễn cảnh phát triển trong trung hạn của Việt Nam.

Giám đốc SSI: Tài sản số sẽ tiến hóa nhanh gấp 10 lần chứng khoán

Giám đốc SSI: Tài sản số sẽ tiến hóa nhanh gấp 10 lần chứng khoán

Leader talk -  1 ngày

Với những tiềm năng của tài sản số, phía SSI mong muốn trở thành trung tâm của thị trường này, khi có cơ chế thí điểm sàn giao dịch.

Cú sốc thuế Mỹ: Thức tỉnh để thoát khỏi thế bị động

Cú sốc thuế Mỹ: Thức tỉnh để thoát khỏi thế bị động

Leader talk -  1 ngày

“Cơn lốc thuế quan” từ Mỹ đang khuấy đảo dòng chảy thương mại toàn cầu - đây chính là thời điểm doanh nghiệp Việt cần tái cấu trúc nền tảng, hành động linh hoạt và vững vàng hơn.

Đầu tư giáo dục theo cách của BITEX

Đầu tư giáo dục theo cách của BITEX

Leader talk -  2 ngày

Với Tổng giám đốc BITEX Trần Thanh Thảo, muốn đất nước phát triển mạnh mẽ thì không có con đường nào bền vững hơn đầu tư vào giáo dục.

Chọn 'nhân tài làm việc nước' từ góc nhìn GS. Trần Văn Thọ

Chọn 'nhân tài làm việc nước' từ góc nhìn GS. Trần Văn Thọ

Leader talk -  4 ngày

Theo GS. Trần Văn Thọ, đội ngũ cán bộ hành chính cần được thi tuyển, đào tạo bài bản, cải thiện chế độ để nâng cao hiệu quả công việc, tránh nhũng nhiễu, tham nhũng.

Chủ tịch SHS tham vọng thay đổi tư duy 'chơi chứng khoán' của người Việt

Chủ tịch SHS tham vọng thay đổi tư duy 'chơi chứng khoán' của người Việt

Leader talk -  5 ngày

Hai thập kỷ qua, “chơi chứng khoán” đã trở thành cụm từ quen thuộc trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Mặc dù vậy, ông Đỗ Quang Vinh, Chủ tịch SHS muốn thay đổi tư duy “chơi” lâu đời đó, đặt niềm tin vào những giá trị dài hạn, bền vững hơn.

Chung cư Hà Nội tràn nguồn cung giá cao, áp lực bán hàng ngày càng lớn

Chung cư Hà Nội tràn nguồn cung giá cao, áp lực bán hàng ngày càng lớn

Bất động sản -  27 phút

Thị trường chung cư Hà Nội đón làn sóng nguồn cung mới với giá bán cao, khiến nhiều chủ đầu tư đối mặt áp lực lớn trong việc tiêu thụ sản phẩm.

Thông qua Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp mới, bỏ ưu đãi với công ty con, liên kết

Thông qua Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp mới, bỏ ưu đãi với công ty con, liên kết

Tiêu điểm -  2 giờ

Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua với nhiều điểm mới như bỏ ưu đãi thuế với các công ty con, doanh nghiệp liên kết.

100 chuyện nghề: Lưu giữ ký ức và tiếp lửa nghề báo

100 chuyện nghề: Lưu giữ ký ức và tiếp lửa nghề báo

Tủ sách quản trị -  5 giờ

“100 chuyện nghề” không chỉ là một tuyển tập kỷ niệm 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925–21/6/2025), mà còn là nơi lưu giữ ký ức và tiếp nối ngọn lửa nghề báo.

Ưu đãi cực hời chờ “Gai con” tại Ocean City

Ưu đãi cực hời chờ “Gai con” tại Ocean City

Nhịp cầu kinh doanh -  5 giờ

Diễn ra trong 2 ngày 14 và 15/6 tại Ocean City - “thành phố lễ hội” phía Đông Hà Nội, concert “Anh trai vượt ngàn chông gai” không chỉ là sự trở lại hoành tráng của dàn nghệ sĩ hot hit với đại tiệc âm nhạc mãn nhãn - mãn nhĩ mà còn là cơ hội vàng để săn loạt ưu đãi cực hời đến từ hệ sinh thái Vingroup. Từ di chuyển, ăn uống, vui chơi cho đến mua sắm hay thậm chí... mua xe, tất cả đều đang “trải thảm” ưu đãi dành riêng cho hội “Gai con”.

Quốc hội 'chốt' tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt và rượu bia

Quốc hội 'chốt' tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt và rượu bia

Tiêu điểm -  5 giờ

Quốc hội thông qua luật mới, áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt có đường và tăng mạnh mức thuế với rượu bia theo lộ trình đến 2031.

Giá vàng hôm nay 14/6: 'Tăng sốc' nhưng vẫn khan hiếm

Giá vàng hôm nay 14/6: 'Tăng sốc' nhưng vẫn khan hiếm

Vàng -  5 giờ

Giá vàng hôm nay 14/6 tăng tiếp 200-300 nghìn đồng/lượng đối với cả vàng miếng và vàng nhẫn SJC, chỉ trong tuần này đã tăng hơn 3 triệu đồng/lượng.

Kỳ vọng làn sóng đầu tư mới từ Thụy Điển

Kỳ vọng làn sóng đầu tư mới từ Thụy Điển

Tiêu điểm -  8 giờ

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam gỡ bỏ rào cản thủ tục từ 1/7, kỳ vọng thúc đẩy làn sóng đầu tư mới từ Thụy Điển.

Đọc nhiều