Năng suất lao động kém đang là rào cản lớn cho khát vọng bứt phá của Việt Nam, mà nguyên nhân đến từ cả quá trình công nghiệp hóa lẫn khu vực tư nhân.
Dân số vàng mang lại lợi thế chưa từng có, nhưng nếu không đầu tư đúng mức vào vốn con người – từ giáo dục, đào tạo đến y tế và năng suất lao động – Việt Nam có thể bỏ lỡ cơ hội bứt phá để đạt mục tiêu tăng trưởng hai chữ số.
Gia tăng năng suất là động lực quan trọng để Việt Nam đạt tăng trưởng cao trong dài hạn, trở thành nước thu nhập cao vào 2045. Nhưng, vẫn còn rất nhiều ‘nút thắt’, là gì?
Thủ tướng nhấn mạnh thước đo cuối cùng là hiệu quả đóng góp của kinh tế tư nhân vào tăng trưởng kinh tế, đột phá phát triển khoa học công nghệ, tăng năng suất lao động, đổi mới sáng tạo.
![Toàn cảnh kinh tế Việt Nam năm 2024 [Infographics]](https://t.ex-cdn.com/theleader.vn/480w/files/content/2025/01/06/135030vha_0088-1350.jpg)
Trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn, khó khăn nhiều hơn thuận lợi nhưng kinh tế Việt Nam năm 2024 tăng trưởng tích cực, quý sau cao hơn quý trước. GDP cả năm tăng hơn 7%. Chất lượng tăng trưởng kinh tế được cải thiện, thể hiện qua chỉ tiêu GDP bình quân đầu người và năng suất lao động tăng gần 6%.
Mô hình tuần làm việc 4 ngày mang lại một số lợi ích cho doanh nghiệp và người lao động, nhưng hiện khó khả thi tại Việt Nam.
Tuần làm việc bốn ngày giúp người lao động cân bằng công việc – cuộc sống, giúp tăng năng suất lao động nhưng cũng đòi hỏi doanh nghiệp phải thay đổi các chính sách.
Theo chuyên gia, năng suất lao động thấp đến từ cơ cấu kinh tế nhiều người làm trong khu vực phi chính thức và hộ gia đình.
Một bộ phận người lao động không tuân thủ kỷ luật, kỷ cương tại nơi làm việc, gây ra những thiệt hại cho doanh nghiệp, cần được chấn chỉnh để đạt được mục tiêu nâng cao năng suất lao động.
Mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2024 được Quốc hội giao cho Chính phủ là 6-6,5%, lạm phát 4-4,5%, GDP bình quân đầu người khoảng 4.700 - 4.730 USD, tốc độ tăng năng suất lao động 4,8 – 5,3%.
Nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ lo ngại về tốc độ tăng năng suất lao động bình quân trong vài năm gần đây liên tục không đạt mục tiêu đề ra và đang có xu hướng giảm, thấp hơn mức trung bình giai đoạn trước.
Chuyên gia kinh tế cho rằng Việt Nam cần tập trung vào các yếu tố cơ bản như nguồn nhân lực, năng suất lao động và nền tảng kinh tế vĩ mô vững mạnh để có thể hưởng lợi từ xu hướng tăng cường đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều cú sốc lớn.
Với mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao năm 2030 và trở thành nước phát triển với thu nhập cao vào năm 2045, đổi mới sáng tạo sẽ là yếu tố mang tính quyết định, giúp Việt Nam phát triển trong những năm sắp tới.
Đó là khẳng định của Bộ trưởng Bộ Lao động, thương binh và xã hội Đào Ngọc Dung trước Quốc hội về vấn đề năng suất lao động của Việt Nam.
