Hấp lực của Bắc Giang trong PCI 2022

Chỉ xếp sau Quảng Ninh trong bảng xếp hạng chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI 2022), Bắc Giang tạo dấu ấn lớn với số điểm ấn tượng 72,80, tăng 8,06 điểm và cải thiện 29 bậc so với năm trước đó. Đây cũng là vị trí cao nhất mà PCI Bắc Giang từng đạt được trong suốt 17 năm VCCI công bố xếp hạng.

Trong số 10 chỉ số thành phần của PCI thì có tới 9 chỉ số mà Bắc Giang ghi nhận tăng điểm, tăng mạnh nhất là chỉ số cạnh tranh bình đẳng, tính năng động, thiết chế pháp lý, đào tạo lao động… Tỉnh này cũng có kết quả tốt nhất ở các chỉ số thành phần được gán trọng số lớn là “chi phí không chính thức” (đồng hạng với tỉnh Bến Tre) và “thiết chế pháp lý và an ninh trật tự.”

Rõ ràng, những nỗ lực quyết liệt, không ngừng của Bắc Giang trong hai năm qua đã nhanh chóng phát huy tác dụng, như lời khẳng định chắc nịch vào năm ngoái của Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Mai Sơn: “Cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh là giải pháp hàng đầu để tạo bước phát triển bứt phá của tỉnh nhà”.

Thực tế cho thấy, cộng đồng doanh nghiệp tại Bắc Giang đánh giá rất tích cực chủ trương nhất quán “đồng hành cùng doanh nghiệp” của chính quyền tỉnh.

Trong những năm gần đây, tỉnh Bắc Giang đã tăng cường tiếp xúc, đối thoại với doanh nghiệp qua nhiều kênh giao tiếp, nhằm lắng nghe ý kiến đề xuất, kịp thời giải quyết tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc. Tỉnh đã chú trọng nâng cao nhận thức của toàn bộ hệ thống chính quyền về công tác cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, phát triển doanh nghiệp, nổi bật trong đó là việc tổ chức liên tục cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu và sáng kiến về cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh” trong năm 2021 và 2022.

Mục tiêu của cuộc thi là phổ biến sâu rộng tới toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đang công tác, làm việc tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đóng trên địa bàn tỉnh và người dân đang sinh sống tại tỉnh Bắc Giang về mục đích, ý nghĩa, các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện để cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh.

Nếu như năm thứ nhất triển khai, cuộc thi chỉ mới tập trung vào chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI thì trong năm 2022, người dự thi còn phải tìm hiểu để trả lời về 3 chỉ số: cải cách hành chính của các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (PAR INDEX); sự hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước (SIPAS); hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI).

Qua cuộc thi này, Bắc Giang cũng khuyến khích các cán bộ và nhân dân “hiến kế” với những sáng kiến hay về cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh của tỉnh trong các năm tiếp theo.

Năm ngoái, chỉ sau một tháng triển khai, toàn tỉnh Bắc Giang có hơn 35,1 nghìn người đăng ký dự thi và hơn 25,4 nghìn đề xuất sáng kiến để cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh của tỉnh Bắc Giang trong năm 2023 và các năm tiếp theo.

Trong năm qua, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Giang cũng đánh giá cao những nỗ lực hỗ trợ pháp lý từ các cơ quan, đơn vị tại tỉnh. Toàn bộ văn bản quy phạm pháp luật do HĐND, UBND tỉnh Bắc Giang ban hành được cập nhật thường xuyên lên Cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật. Tỉnh cũng duy trì chuyên mục “Hỏi – đáp pháp luật” trên Hệ thống thông tin pháp luật tỉnh để kịp thời trợ giúp doanh nghiệp về pháp lý.

Nhờ đó, một số chỉ tiêu đánh giá về tính minh bạch và thiết chế pháp lý của tỉnh có sự cải thiện đáng kể trong PCI 2022. Chẳng hạn, điểm trung bình chỉ tiêu “mức độ dễ dàng trong tiếp cận tài liệu pháp lý” của tỉnh Bắc Giang xếp hạng 7/63 địa phương, tăng 28 bậc so với kết quả PCI 2021. Bên cạnh đó, có tới 92% doanh nghiệp trong tỉnh cho biết “các cơ quan trợ giúp pháp lý hỗ trợ doanh nghiệp dùng luật để khởi kiện khi có tranh chấp” hay 76% doanh nghiệp sẵn sàng sử dụng tòa án để giải quyết các tranh chấp. Đây là các kết quả thuộc nhóm các địa phương tốt nhất cả nước.

Trong cuộc họp đánh giá kết quả thực hiện một số chỉ số thành phần thuộc chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), lãnh đạo Bắc Giang đã thẳng thắn nhìn nhận những chỉ số thành phần giảm điểm và xếp thứ hạng thấp.

Nhiều vấn đề lúc đó đã được chỉ ra như: vẫn còn tình trạng thanh, kiểm tra chồng chéo; doanh mất nhiều thời gian tìm kiếm các văn bản quy phạm pháp luật. Một số doanh nghiệp mất nhiều thời gian trong khâu nộp thuế, có thời điểm hệ thống nộp thuế điện tử bị nghẽn. Về tính minh bạch, mặc dù thứ hạng được cải thiện song việc tiếp cận văn bản của tỉnh, quy hoạch ngành, địa phương của doanh nghiệp chưa thuận tiện. Lượng doanh nghiệp truy cập website ít bởi việc cung cấp thông tin lên trang điện tử của một số cơ quan, đơn vị vẫn còn hình thức, chưa kịp thời.

Khắc phục tình trạng này, ngày 7/7/2022, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch về nâng cao chỉ số PCI năm 2022. Theo đó, các chỉ số chi phí thời gian, tính minh bạch, đào tạo lao động được giao cho từng đơn vị chủ trì.

Trong đó, chỉ số chi phí thời gian gồm 14 chỉ tiêu được giao cho 7 cơ quan. Đặc biệt, doanh nghiệp không cần phải đi lại nhiều lần để lấy dấu và chữ ký do Sở Kế hoạch và đầu tư phụ trách, nhờ đó, giảm được thời gian chuẩn bị hồ sơ và giảm 5-14% chi phí thủ tục hành chính, giảm tỷ lệ hồ sơ sửa đổi, bổ sung...

Cục Thuế tỉnh cũng chủ trì hai chỉ tiêu gồm: thương lượng với cán bộ thuế là phần thiết yếu trong hoạt động kinh doanh và thỏa thuận về các khoản thuế phải nộp với cán bộ thuế giúp doanh nghiệp giảm được số thuế phải nộp. Cục Thuế Bắc Giang đã tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế, siết chặt kỷ luật, kỷ cương khi thi hành công vụ. Đặc biệt đơn vị này đã đẩy mạnh khai thuế qua mạng, hoàn thuế điện tử, ứng dụng hóa đơn điện tử, triển khai sử dụng phần mềm trong thực hiện liên thông điện tử về lĩnh vực đất đai giữa cơ quan thuế và cơ quan tài nguyên và môi trường.

Điểm nhấn PGI

Bên cạnh sự vươn lên ngoạn mục trong bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh cấp tỉnh thì Bắc Giang cũng được các doanh nghiệp đánh giá khá tích cực trong bảng chỉ số xanh cấp tỉnh (PGI) – một hợp phần về môi trường lần đầu tiên được tích hợp trong điều tra PCI 2022.

PGI có 4 chỉ số thành phần được tạo thành từ 44 chỉ tiêu đo lường chất lượng quản trị môi trường tại các tỉnh, thành phố theo hướng gắn bảo vệ môi trường với phát triển kinh tế. Dữ liệu được lấy từ nguồn điều tra PCI và dữ liệu chính thức từ chỉ số PEPI (đánh giá mức độ hài lòng của người dân về chất lượng môi trường sống) của Bộ Tài nguyên và môi trường.

Báo cáo cho thấy, Bắc Giang nằm trong nhóm 10 tỉnh có điểm số PGI cao nhất. Một điểm đáng chú ý trong kết quả của bốn chỉ số thành phần của PGI là chỉ có duy nhất tỉnh Bắc Giang lọt vào nhóm năm tỉnh dẫn đầu nhiều hơn một chỉ số.

Cụ thể, Bắc Giang được đánh giá cao về: đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường tối thiểu; thúc đẩy thực hành xanh; chính sách khuyến khích và dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp trong bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, địa phương này vẫn xếp khá thấp trong số các tỉnh trên mức trung vị về chỉ số thành phần 1 “Giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu”.

Theo đánh giá của các doanh nghiệp tư nhân trong nước thì Bắc Giang chỉ xếp sau Quảng Ninh và Bắc Ninh về chỉ số xanh cấp tỉnh (PGI), đặc biệt là trong việc duy trì các tiêu chuẩn môi trường tối thiểu.

Tuy nhiên cần lưu ý, các nhà đầu tư nước ngoài lại không chấm điểm cho Bắc Giang cao như các doanh nghiệp tư nhân trong nước. Trong khi doanh nghiệp tư nhân chấm Bắc Giang ở vị trí thứ 3 về PGI thì tỉnh này chỉ khiêm tốn đứng ở vị trí thứ 13 trong bảng đánh giá của các doanh nghiệp FDI. Dù vậy, họ vẫn đánh giá rất cao những nỗ lực của Bắc Giang trong việc duy trì các tiêu chuẩn tối thiểu.