Điều gì chờ đón chứng khoán Việt Nam sau khi nâng hạng?

Rạng sáng ngày 8/10 theo giờ Việt Nam (sau khi thị trường chứng khoán Mỹ đóng cửa phiên 7/10), FTSE Russell đã công bố Báo cáo Phân loại Quốc gia Cổ phiếu FTSE tháng 9/2025. Theo đó, thị trường Việt Nam chính thức được nâng hạng từ thị trường “Cận biên” (Frontier) lên “Mới nổi thứ cấp” (Secondary Emerging).

FTSE Russell ghi nhận những tiến bộ đáng kể của cơ quan quản lý Việt Nam trong việc cải thiện hệ thống và xác nhận rằng Việt Nam đã đáp ứng toàn bộ các tiêu chí của Thị trường "Mới nổi thứ cấp".

Theo FTSE Russell, việc nâng hạng Việt Nam lên nhóm thị trường "Mới nổi thứ cấp" sẽ được triển khai theo lộ trình nhiều giai đoạn. Cơ quan này sẽ tiếp tục theo dõi các cải thiện của Việt Nam và tham vấn cộng đồng đầu tư toàn cầu trong kỳ rà soát tháng 3/2026, trước khi chính thức thực hiện vào tháng 9/2026.

Đây là cột mốc mang tính lịch sử, đánh dấu hơn một thập kỷ cải cách toàn diện của thị trường chứng khoán Việt Nam. Việc được FTSE công nhận mở ra cơ hội thu hút hàng tỷ USD vốn ngoại, đồng thời giúp thị trường Việt Nam kết nối sâu rộng hơn với dòng vốn toàn cầu. Các công ty chứng khoán quốc tế ước tính dòng vốn ròng có thể đạt từ 6–8 tỷ USD, thậm chí tới 10 tỷ USD trong kịch bản tích cực, bao gồm cả dòng vốn chủ động và thụ động, trong đó vốn chủ động chiếm tỷ trọng lớn.

Theo BSC Research, sau khi FTSE chính thức nâng hạng, quá trình chuyển đổi sẽ kéo dài khoảng 6–12 tháng. Thống kê của BSC cho thấy, các thị trường thường ghi nhận diễn biến tích cực rõ nét trước khi có thông tin nâng hạng, với thanh khoản tăng mạnh trong 6 tháng trước thời điểm công bố. Ngược lại, giai đoạn 3–6 tháng sau khi nâng hạng thường xuất hiện nhịp điều chỉnh kỹ thuật do hoạt động chốt lời của nhà đầu tư.

Kỳ vọng “sân chơi” lớn cho nhà đầu tư

Trong chia sẻ mới đây với TheLEADER về kỳ vọng nâng hạng thị trường, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc khối Phân tích tại công ty chứng khoán Yuanta Việt Nam đã có những góc nhìn đa dạng về câu chuyện nâng hạng, đặc biệt khi nhà đầu tư trong nước – chiếm tỷ lệ lớn trên thị trường, là nhóm đang trông chờ thông tin này với nhiều nhiều nhất.

Về cơ hội, ông Minh cho rằng Việt Nam có lợi thế lớn trước thông tin nâng hạng sắp công bố. Quan sát tại các thị trường như Kuwait, Saudi Arabia hay Qatar, trong khoảng ba tháng kể từ khi công bố nâng hạng, thị trường đều ghi nhận mức tăng tích cực nhờ hiệu ứng thông tin này.

Trong ngắn hạn, sức tác động là có và mang tính tích cực, đặc biệt về mặt dòng tiền. Ông Minh cho rằng tác động định lượng lớn nhất sẽ đến từ khả năng đón dòng vốn mới vào thị trường.

Thực tế, từ đầu năm đến nay, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng hơn 110.000 tỷ đồng, và trong hai năm gần đây, dòng vốn này rút ra rất mạnh. Khi tỷ lệ room nước ngoài được mở rộng, đó lại là cơ hội để đón dòng vốn mới trong bối cảnh chúng ta đang tháo gỡ các nút thắt về room ở những ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Vị lãnh đạo Yuanta Việt Nam cho rằng khi nhà đầu tư nước ngoài hiện hữu bán ròng mạnh, cơ hội sẽ mở ra cho dòng vốn mới, bao gồm cả vốn chủ động và vốn bị động từ các quỹ ETF. Mặc dù chưa thể có con số chính xác, nhưng nếu được nâng hạng, Việt Nam sẽ tiệm cận với dòng vốn từ các quỹ đầu tư ở quy mô lớn hơn rất nhiều so với hiện tại – khi chúng ta vẫn đang ở nhóm thị trường cận biên.

Ngoài dòng tiền, việc nâng hạng sẽ tạo ra tác động cho niềm tin và cơ cấu thị trường. Nếu quá trình nâng hạng hoàn tất, niềm tin của cả nhà đầu tư và cơ quan quản lý sẽ được củng cố.

Với cơ quan quản lý, kết quả này chứng minh chúng ta đang đi đúng hướng và đạt kết quả tốt, qua đó tạo động lực để tiến tới các mức hạng cao hơn như “Mới nổi nâng cao”, hay xa hơn là MSCI, vốn là một “sân chơi” rộng lớn hơn nhiều so với FTSE hiện nay.

Về phía nhà đầu tư trong nước, tác động tâm lý là rất lớn. Khi các cải cách của Chính phủ mang lại kết quả cụ thể, điều đó cho thấy sự tập trung và quyết tâm trong việc phát triển thị trường vốn, không còn kéo dài như trước. Đây là tín hiệu tích cực, giúp nhà đầu tư tin tưởng hơn vào triển vọng thị trường.

Hiện nay, nhà đầu tư cá nhân trong nước chiếm tỷ trọng rất lớn trên thị trường, lên tới khoảng 90%, trong khi nhà đầu tư tổ chức chỉ còn khoảng 10%. Cơ cấu này khiến thị trường trở nên dễ biến động và thiếu ổn định.

Khi đạt được tiêu chuẩn nâng hạng, tỷ trọng nhà đầu tư tổ chức sẽ tăng, giúp thị trường cân bằng hơn, hạn chế những pha tăng giảm “sốc” như trước đây. Trong đề án phát triển thị trường vốn, Chính phủ cũng đặt mục tiêu nâng tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư tổ chức, và việc nâng hạng chính là một trong những giải pháp then chốt để đạt mục tiêu này.

Đặc biệt, việc nâng hạng thị trường vốn còn hỗ trợ cải thiện xếp hạng tín nhiệm quốc gia, và đây mới là đích đến cuối cùng. Thị trường vốn được nâng hạng sẽ giúp đa dạng hóa nguồn vốn huy động, trong đó vốn nước ngoài là nguồn vốn rẻ và hiệu quả.

Khi Việt Nam nâng được hạng, sức hấp dẫn của nền kinh tế sẽ tăng, các doanh nghiệp và tập đoàn lớn sẽ dễ dàng tiếp cận nguồn vốn quốc tế với chi phí thấp hơn, thay vì phụ thuộc vào nguồn vốn trong nước.

Nguồn vốn trong nước hiện vẫn tốt, nhưng khi lãi suất USD giảm trở lại, cơ hội tiếp cận chi phí vốn USD rẻ hơn sẽ giúp gia tăng dự trữ ngoại hối.

Thực tế, các tập đoàn lớn như Vingroup từ lâu đã phải huy động vốn quốc tế, vì trong nước gần như không có đủ nguồn lực cung cấp vốn dài hạn. Thị trường nội địa chủ yếu mang tính ngắn hạn, trái phiếu dài trên 10 năm rất hiếm, do đó việc thu hút vốn quốc tế là tất yếu. Nâng hạng thị trường sẽ giúp đa dạng hóa và bền vững hóa nguồn vốn cho Việt Nam trong trung và dài hạn.