Nhiều tập đoàn kinh tế lớn coi mua bán và sáp nhập (M&A) như một chiến lược quan trọng trong sự phát triển của họ.
Ông Warrick Cleine, Chủ tịch KPMG Việt Nam và Campuchia
Vượt qua thách thức nhờ các yếu tố "hậu thuẫn"
Là một người quan sát thị trường Việt Nam đã lâu, ông Warrick Cleine, Chủ tịch KPMG Việt Nam và Campuchia khẳng định, thị trường M&A đã trở thành một phần quan trọng trong bức tranh kinh tế Việt Nam với những thương vụ có giá trị lên tới hàng trăm triệu USD.
Nhiều quốc gia Bắc Á tin tưởng vào tiềm năng tăng trưởng của Việt Nam. Trong đó, các nhà đầu tư Nhật Bản quan tâm ngành tài chính, chăm sóc y tế sức khoẻ, bán buôn – bán lẻ hay công nghệ thông tin trong khi các nhà đầu tư Hàn Quốc hứng thú với ngành thương mại điện tử, logistics… Những tập đoàn lớn toàn cầu, trong đó nổi bật là Alibaba cũng quan tâm đến M&A ở Việt Nam.
Ông Masataka “Sam” Yoshida, Giám đốc toàn cầu dịch vụ mua bán - sáp nhập xuyên quốc gia của RECOF Corporation trong Diễn đàn M&A Việt Nam 2021 đã nhấn mạnh, mặc dù chịu ảnh hưởng của Covid-19 nhưng Việt Nam vẫn đứng thứ hai, sau Singapore, trong số các điểm đến quan trọng nhất của nhà đầu tư đến từ Nhật Bản.
Mặc dù số lượng giao dịch năm 2020 và 2021 giảm nhưng giá trị giao dịch tăng mạnh, đặc biệt là năm 2021 với giao dịch lớn giữa SMBC Consumer Finance và VP Bank. Sự quan tâm của các nhà đầu tư Nhật Bản đối với Việt Nam tiếp tục ở mức cao.
Năm 2021, vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam bao gồm cả dòng vốn đầu tư thông qua M&A vẫn có sự tăng trưởng dù gặp nhiều thách thức do đại dịch. Tính đến cuối tháng 11/2021, tổng vốn đầu tư đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 26,46 tỷ USD, tăng 0,1% so với cùng kỳ năm 2020, trong đó, đầu tư thông qua góp vốn, mua cổ phần đạt gần 4,4 tỷ USD.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Trần Quốc Phương cho rằng, sự tăng trưởng mạnh cả về giá trị và số thương vụ tại Việt Nam bất chấp diễn biến phức tạp và tác động tiêu cực của đại dịch Covid 19 cho thấy, thị trường M&A Việt Nam vẫn hấp dẫn các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Từ quan sát của ông Phương, sau hai năm đại dịch hoành hành, cộng đồng doanh nghiệp đã rất nỗ lực tìm kiếm mô hình tăng trưởng mới hoặc cơ cấu lại để thích nghi với bối cảnh biến động nhanh với xung lực từ các nguồn vốn rẻ; chính sách hỗ trợ, phục hồi kinh tế mà Chính phủ ban hành. Nhiều doanh nghiệp đang sẵn sàng đón nhận những cơ hội mới, kéo theo nhu cầu M&A dự kiến sẽ bật tăng mạnh trong thời gian tới.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Trần Quốc Phương
Ông Seck Yee Chung, Luật sư điều hành Công ty Luật Baker & McKenzie nhận định, môi trường kinh doanh của Việt Nam đang rất hấp dẫn. Việt Nam có nguồn lực dồi dào, đó là dân số đông, giới trung lưu tăng nhanh, đó là sự hấp dẫn lớn với nhà đầu tư nước ngoài.
Bên cạnh đó, theo bà Võ Hà Duyên, Chủ tịch Công ty Luật VILAF, có nhiều yếu tố “hậu thuẫn” cho khả năng tiếp cận thị trường Việt Nam đối với các đối tác nước ngoài, từ đó hỗ trợ cho tiềm năng bật lại mạnh mẽ đối với thị trường Việt Nam trong năm 2022.
Đầu tiên, nhà đầu tư Việt Nam cũng như các doanh nghiệp, nhà làm chính sách đã có khả năng phản ứng rất tích cực để vượt qua và quay trở lại sau đại dịch, nổi bật trong quá trình đó là sự thúc đẩy xu hướng số hóa cả trong kinh doanh và lối sống.
Thứ hai là yếu tố pháp lý và môi trường sẽ tốt hơn cho nhà đầu tư. Các FTA sẽ có hiệu lực tới đây và các thỏa thuận về hợp tác giữa Việt Nam và các quốc gia láng giếng sẽ có hiệu lực từ tháng 1/2022 sẽ thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu, tinh gọn hải quan, cải thiện khả năng tiếp cận thị trường.
Bà Duyên cho rằng, các yếu tố hậu thuẫn này sẽ giúp thúc đẩy hoạt động M&A của Việt Nam dù vẫn có nhiều thách thức. Chẳng hạn, các thương vụ có thể mất nhiều thời gian hơn để hoàn thành do một số vướng mắc như đi lại, thẩm định…
Với các thương vụ nhỏ, một số nhà đầu tư muốn hoàn thành càng nhanh càng tốt, nhưng với các thương vụ lớn thì họ cẩn trọng hơn vì không thể đến thăm trực tiếp công ty, ban lãnh đạo.
“Trước khi đưa ra quyết định với thương vụ lớn, cần nhìn nhận và cảm nhận rất nhiều các thông tin khác nữa. Chúng tôi có nhiều thương vụ và giao dịch, nhưng do thời gian chuẩn bị dài hơn nên có nhiều thương vụ phải để tới năm sau để hoàn thành”, ông Lê Khánh Lâm, Chủ tịch Công ty RSM Việt Nam cho biết.
“Dù vậy, chúng tôi đang nhìn vào các năm tới với mức độ tự tin rất cao”, ông Lâm khẳng định.
M&A được xem là chiến lược quan trọng trong nhiều lĩnh vực
Nhận định về các lĩnh vực sẽ hút nhà đầu tư trong năm tới, ông Warrick Cleine cho rằng, M&A trong các lĩnh vực như fintech, dịch vụ tài chính, logistics… hấp dẫn các nhà đầu tư.
Bên cạnh đó, sẽ vẫn còn nhu cầu để xử lý nỗi đau của những ngành nghề chịu tác động trong giai đoạn vừa qua như bán lẻ, F&B, giải trí, du lịch, hàng không… với nhiều tổn hại đến bảng cân đối kế toán. Lãnh đạo KPMG cho rằng, năm 2022 sẽ là thời điểm để nói về việc “vá lại” những tổn thất đó trên bảng cân đối kế toán.
Các ngành sản xuất cơ bản, bán lẻ, tiêu dùng sẽ tiếp tục hấp dẫn. Ngành công nghệ không hẳn liên quan đến Covid vì vốn rất năng động, tăng trưởng nhưng Covid thúc đẩy nhanh hơn sự phát triển nói chung.
“Các tập đoàn kinh tế lớn của Việt Nam có trao đổi với KPMG rằng họ nhìn M&A như một chiến lược quan trọng trong sự phát triển của họ”, ông Warrick Cleine cho biết.
Trong khi đó, bà Duyên cho rằng, ngành năng lượng sẽ là một trong những ngành năng động, thu hút được cả các tổ chức tài chính, ngân hàng. Tuy nhiên, lĩnh vực này có nhiều thay đổi về quy định pháp lý, do đó, các nhà đầu tư mong muốn các chính sách minh bạch và dễ đoán định hơn.
Đối với ông Lâm, ngành ngân hàng, bất động sản, tiêu dùng sẽ luôn hấp dẫn nhà đầu tư. Các ngành mới hấp dẫn trong những năm tới là năng lượng tái tạo, dược phẩm, viễn thông và cơ sở hạ tầng.
“Các doanh nghiệp nhỏ cần lưu ý để đáp ứng tuân thủ với các quy tắc phát triển môi trường, xã hội, quản trị doanh nghiệp tốt. Điều này sẽ giúp thu hút đầu tư tốt hơn”, ông Lâm lưu ý.
Sự hiện diện trên thị trường M&A lớn hơn trong những năm gần đây nhưng trên thực tế, quá trình phát triển của NovaGroup đã gắn liền với thị trường này từ rất lâu.
Sự hiện diện trên thị trường M&A lớn hơn trong những năm gần đây nhưng trên thực tế, quá trình phát triển của NovaGroup đã gắn liền với thị trường này từ rất lâu.
Sự xuất hiện của một cổ đông nhỏ nắm giữ 1% cổ phần trong cấu trúc sở hữu tại các công ty tài chính sau khi bán 49% cho nhà đầu tư nước ngoài xuất hiện trong cả 3 giao dịch gần đây.
Theo đánh giá của Deloitte, M&A của ngành ngân hàng hiện nay sẽ tập trung vào một số lĩnh vực cụ thể còn nhiều tiềm năng tăng trưởng như tài chính tiêu dùng, ngân hàng bán lẻ và các dịch vụ ngân hàng, thay vì việc mua nhằm mục tiêu kiểm soát và gia nhập thị trường.
ChatPay của TPBank cập nhật hàng loạt cải tiến mới, giao dịch nhanh – tiện lợi, rảnh tay hơn bao giờ hết và vẫn bảo mật tuyệt đối với tính năng “paste to pay”.
Startup Truedoc sau khi sáp nhập cùng AiHealth đã nhận đầu tư từ quỹ TNB Aura và trở thành một "hiện tượng" của thị trường khởi nghiệp trong mùa đông gọi vốn.
"Nhu cầu nhập khẩu thịt của Việt Nam chắc chắn sẽ tăng trong năm 2025 khi thương mại thịt và các sản phẩm từ thịt trên thế giới được dự báo sẽ phục hồi sau 2 năm sụt giảm liên tiếp".
