Nghị định 116 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2018 với nhiều quy định trong quá trình nhập khẩu, thông quan xe ô tô đã có ảnh hưởng lớn trong thị trường ô tô trong quý I/2018.
Cụ thể, theo khảo sát hơn 32.000 tin đăng rao bán ô tô mới và đã qua sử dụng trên hệ thống của Chợ Tốt Xe trong quý I/2018, lượng cung xe mới nhập khẩu giảm hơn 57% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, dòng xe bán tải chịu ảnh hưởng mạnh nhất khi giảm hơn 59% về tổng lượng xe đăng bán so với quý trước.
Trên thực tế, lượng cung của dòng xe này trước nay đều phụ thuộc chủ yếu vào nguồn nhập khẩu, cùng thông tin đề xuất thay đổi chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt, dự báo thị trường xe bán tải sẽ tiếp tục có nhiều biến động trong thời gian tới.
Sở dĩ nguồn cung xe nhập khẩu hạn chế là do quy định, các doanh nghiệp muốn nhập khẩu và sản xuất ô tô phải có giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại đối với ô tô chưa qua sử dụng, các tài liệu về kết quả đánh giá điều kiện bảo đảm chất lượng của doanh nghiệp sản xuất ô tô nước ngoài, đăng kiểm từng lô xe nhập khẩu.
Đặc biệt, là nhà nhập khẩu phải có văn bản xác nhận được quyền thay mặt hãng sản xuất, lắp ráp ô tô nước ngoài thực hiện lệnh triệu hồi ô tô nhập khẩu tại Việt Nam.
Trái với thực trạng ảm đạm về nguồn cung xe nhập, thị trường ô tô đã qua sử dụng quý này trở nên sôi động khi lượng xe rao bán tăng 7% so với quý IV/2017. Cụ thể, quý I/2018, Chợ Tốt Xe có hơn 26.000 ô tô đã qua sử dụng được rao bán, trong đó hơn 18.600 ô tô chào bán với giá trung bình dưới 600 triệu đồng.
Trong đó, Sedan là dòng xe đứng đầu về số lượng xe rao bán, chiếm 35% lượt tin đăng với mức giá chỉ từ 520 triệu đồng cho dòng xe. Tiếp đến là dòng SUV chiếm 18% tổng lượng tin đăng, tăng 7% so với quý trước với mức giá trung bình từ 812 triệu đồng đến 1,2 tỷ đồng hoặc dòng xe Hatchback cũng là lựa chọn tốt với mức giá từ 383 triệu đồng.
Đặc biệt, đối với các dòng phổ thông (gồm Sedan, SUV, Bán tải và Hatchback), giá bán xe hơi đã qua sử dụng trung bình tại thị trường Hà Nội thấp hơn TP.HCM từ 8 đến 10% (khoảng 30 triệu đồng).
Cụ thể, mẫu Toyota Vios 2017 có giá bán trung bình tại TP.HCM khoảng 562 triệu đồng, tại Hà Nội vào khoảng 539 triệu đồng (thấp hơn 23 triệu) hay mẫu Kia Cerato tại Hà Nội từ 514 triệu đồng, trong khi ở TP.HCM có giá từ 565 triệu đồng.
Theo thông tin đăng tải trên một số trang mạng, khi Nghị định 116 được ban hành khiến nhiều hãng xe như Ford, Honda… đã gửi thông báo tới khách hàng cáo lỗi và cắt đơn hàng những tháng đầu năm 2018.
Đơn cử, thông tin từ hãng Toyota Việt Nam cho biết, các dòng xe bán tải nhập khẩu như Ford Ranger, Ranger Wildtrak chỉ còn rất ít xe, nếu tình hình không có gì thay đổi thì những tháng tiếp theo sẽ không còn xe để bán. Riêng dòng xe Everest 7 chỗ nhập khẩu đã hết từ tháng 12/2017.
Đại diện một hãng xe nhập khẩu cũng cho rằng: “Trong năm 2018, thị trường ô tô có khả năng vẫn tiếp tục tăng trưởng. Tuy nhiên, do ảnh hưởng một số quy định trong Nghị định 116 liên quan đến nhập khẩu, các hãng sẽ gặp khó khăn, có thể phải tạm thời dừng nhập khẩu xe, gây nên tình trạng khan hiếm xe nhập khẩu".
Bà Lưu Thùy Trang, đại diện truyền thông hãng xe Porche cũng cho biết: “ Với Nghị định 116, hãng cũng gặp những khó khăn bước đầu trong việc chuẩn bị đầy đủ những yêu cầu được quy định trong nghị định này. Nhưng hiện tại chúng tôi đã hoàn tất những giấy tờ và thủ tục để những lô hàng nhập khẩu đầu tiên sau Nghị định 116 ban hành được thông quan”.
Tuy nhiên, đại diện hãng này cũng cho biết thêm, với dòng xe hạng sang, thường khách hàng đặt theo sở thích nên vẫn tốt. Cụ thể, các dòng xe sang của hãng vẫn nhiều khách hàng đặt cọc xe thể thao từ tháng 3 năm nay nhưng đến tháng 3/2019 mới có xe nhưng khách vẫn chấp nhận chờ. Vì vậy, doanh thu quý I/2018 vẫn bằng với doanh thu cùng kỳ năm ngoái.
Ở một góc nhìn khác, giám đốc một hãng xe tại Việt Nam cho rằng, do khan hiếm nguồn cung xe nhập nên xe lắp ráp tại Việt nam lại tăng. Khảo sát của Chợ Tốt Xe cho thấy, số lượng xe lắp ráp tại Việt Nam chiếm gần 70% tổng xe mới được bán trên Chợ Tốt Xe quý I/2018.
Ngoài ra, mức độ quan tâm của người dùng (được đo lường bằng tỉ lệ liên lạc sau khi xem tin đăng) trên chuyên trang Chợ Tốt Xe đối với các dòng xe lắp ráp nội địa cũng tăng nhẹ, ngang bằng với các xe có xuất xứ từ Thái Lan (xe Thái Lan chiếm đa số thị trường xe nhập khẩu ở Việt Nam).
Ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Thaco Trường Hải cho biết, do tâm lý khách hàng chờ giá giảm trong năm 2018 khi áp dụng thuế suất về 0% cho xe nhập khẩu từ ASEAN, nên doanh số ô tô của Thaco 2017 chỉ đạt 297.000 xe, giảm 13,4% so với năm 2016.
Tuy nhiên, Thaco vẫn giữ vững vị trí đứng đầu với thị phần 35,8%, doanh số đạt 88.820 xe, trong đó, xe du lịch đạt 47.791 xe, chiếm 22,9% thị phần với 21.144 xe KIA, Mazda 26.242 xe và Peugeot 405 xe.
Đặc biệt, dòng xe Peugeot với bộ đôi SUV Peugeot 5008 và Peugeot 3008 đã nhận được hơn 1.500 đơn hàng kể từ ngày ra mắt vào đầu tháng 12. Riêng xe tải, Thaco đạt 41.029 xe gồm: 38.024 xe tải và đã ký kết hợp đồng xuất khẩu 1.150 xe Bus Thaco sang các nước: Thái Lan, Philippines, Singapore, Đài Loan...
Với vị thế dẫn đầu thị trường xe nội địa, Thaco tiếp tục nâng doanh số năm 2018 lên 116.872 xe, tăng 31% so với năm 2017. Đặc biệt, Công ty đang đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án đầu tư tại Chu Lai, đưa vào hoạt động Nhà máy sản xuất ô tô Thaco, xây dựng nhà máy xe tải, đầu tư nâng cấp toàn diện nhà máy xe du lịch Thaco Kia và nhà máy xe du lịch cao cấp (Thaco Premium Auto) và nhà máy cơ khí.
