Ông Bùi Sỹ Lợi: 'Thông tin vỡ quỹ bảo hiểm xã hội là không chính xác'

Theo Thông tư 59/2015 của Bộ Lao động, thương binh và xã hội, hướng dẫn thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH), từ ngày 1/1/2018, lương tính đóng BHXH là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác thỏa thuận ghi trong hợp đồng lao động. Các khoản này gồm mức tiền cụ thể và trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương, như phụ cấp bán hàng, lái xe, phụ cấp đặc thù. 

Với quy định mới này, hầu hết các khoản phụ cấp của người lao động chưa cộng vào lương tính đóng BHXH từ năm 2016 sẽ được tính từ năm 2018.

Trước đó, từ ngày 1/1/2016, một số khoản phụ cấp cố định đã được cộng vào lương tính đóng BHXH như phụ cấp chức vụ, chức danh; trách nhiệm; nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, thâm niên, khu vực.

Ngoài việc mở rộng nhóm thu nhập làm cơ sở tính đóng BHXH, cơ quan này còn tăng thời gian đóng BHXH thêm 5 năm để được hưởng mức lương hưu tối đa từ năm 2018. Đồng thời, giảm tỷ lệ hưởng lương hưu với người về hưu trước tuổi, nâng độ tuổi được nghỉ hưu sớm. Mới đây, BHXH còn đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu.

Trước thực trạng này, nhiều ý kiến cho rằng, việc mở rộng các khoản thu nhập làm cơ sở tính đóng BHXH là một trong những giải pháp nhằm ứng phó với nguy cơ mất cân đối thu - chi quỹ BHXH, nguy cơ “vỡ” quỹ BHXH.

Về những lo ngại này của dư luận, tại buổi giao lưu trực tuyến “Cải cách chính sách BHXH hướng tới mục tiêu an sinh bền vững”, ông Bùi Sỹ Lợi, Phó chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng: "Thông tin vỡ quỹ BHXH trong tương lai là không hề chính xác".

Quỹ BHXH Việt Nam là quỹ thống nhất tập trung tại Trung ương do Nhà nước quản lý, có Hội đồng quản lý do Bộ trưởng Bộ Tài chính làm Chủ tịch Hội đồng. Quỹ phải đầu tư bảo đảm việc tăng trưởng phát triển.

Theo ông Lợi, qua giám sát cho thấy, hiện nay, quỹ BHXH vẫn an toàn và hàng năm đều được tăng trưởng và phát triển, bình quân được 70%, cao hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế và cao hơn một chút lãi suất ngân hàng. Hiện quỹ BHXH đang kết dư khoảng gần 500 ngàn tỷ đồng. 

Trong Luật BHXH còn quy định Nhà nước bảo hộ quỹ BHXH. Vấn đề đặt ra hiện nay là phải quản lý việc chậm và phải mang quỹ này đầu tư tăng trưởng làm sao cao hơn tốc độ tăng trưởng trượt giá và tăng trưởng kinh tế, để bảo toàn quỹ, tức là giữ được giá trị đồng tiền của quỹ BHXH. 

Tuy nhiên, ông Lợi cho rằng, hiện nay nếu đem quỹ này đầu tư để cho lãi suất cao hơn thì độ rủi ro lớn. Nên ưu tiên cho các công trình trọng điểm quốc gia để có lợi nhuận cao hơn nhưng phải hết sức lưu ý đảm bảo độ an toàn của quỹ.

Trước câu hỏi, hiện có dư luận xã hội cho rằng ngành BHXH đang lấy tiền của quỹ BHXH để chi trả cho chi phí quản lý, điều này đúng hay không, ông Lợi khẳng định, ngành BHXH được hưởng chi phí quản lý hoạt động toàn ngành trong quỹ BHXH nhưng không phải lấy tiền đóng BHXH của người lao động mà lấy từ tiền sinh lợi. 

Tuy nhiên, sinh lời bản chất của nó cũng là lấy từ tiền quỹ BHXH. Vậy phải phấn đấu làm sao quỹ sinh lời này không phải 70% mà nó phải cao hơn cả tăng trưởng kinh tế và chỉ số trượt giá thì phần tăng chi cho chi phí BHXH nhưng vẫn phải giữ được giá trị quỹ BHXH. Đó là nguyên tắc, ông Lợi cho hay.

"Chúng tôi đang bàn và tham mưu Chính phủ để có thể sẽ làm một số công trình trọng điểm quốc gia cho vay từ quỹ BHXH mà có tốc độ và hiệu quả cao hơn thì sẽ trả lãi suất lớn hơn, như công trình thủy điện Lai Châu đã thí điểm cho vay 1.600 tỉ có lãi suất vượt quá 7,7%. Dùng lãi suất chênh lệch đó để chi phí cho bảo hiểm xã hội thì hoàn toàn có thể đảm bảo được an sinh xã hội". 

Do một bộ phận người dân không nắm được thông tin cho rằng, bảo hiểm xã hội lấy tiền này để chi nhưng thực tế hàng năm ngành BHXH đều phải báo cáo quỹ này trước Quốc hội và cũng phải quản lý rất chặt quỹ này, Phó chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho hay.

Ông Lợi cho biết thêm rằng, hiện Bộ Lao động thương binh và xã hội là cơ quan phải chịu trách nhiệm về quỹ BHXH. Chi ra một đồng đều do hội đồng quản lý quỹ của Nhà nước quyết định, không phải tự ý muốn chi gì thì chi. 

Thời gian tới, ngành bảo hiểm phải sớm công khai minh bạch tiền đóng bảo hiểm xã hội để tất cả người lao động được biết để kiểm soát lẫn nhau. Đây cũng là yêu cầu của Luật BHXH.