Đã xuất hiện nhiều nguồn vốn Việt cho các startup Việt nhưng xem ra chính các quỹ này vẫn còn đang trong giai đoạn... khởi nghiệp.
Một DN khởi nghiệm thử nghiệm ứng dụng công nghệ mới tại Dreamplex. Ảnh: Quang Lê
Những biểu trưng về gọi vốn thành công của các startup Việt vẫn là những cái tên tâm điểm như Thế Giới Di Động hay Golden Gate đã đi một chặng đường dài từ những bước đi chập chững đến xây dựng một đế chế thành công trên thị trường.
Nhưng sự thành công trong mô hình kinh doanh của Thế Giới Di Động hay Golden Gate có sự đồng hành đầu tư tài chính của các quỹ ngoại cũng như hỗ trợ về quản trị doanh nghiệp.
Một thời chỉ có quỹ ngoại vẫy vùng
Dấu ấn vốn ngoại cho các startup Việt có thể kể đến rất nhiều, tương phản hoàn toàn cho sự vắng bóng của quỹ tài trợ Việt Nam trong những ngày non nớt của các doanh nghiệp khởi nghiệp.
Bà Thạch Lê Anh, Chủ nhiệm đề án Thương mại hóa công nghệ theo mô hình mẫu Thung lũng Silicon tại Việt Nam do Bộ Khoa học và Công nghệ triển khai, cho biết mô thức hoạt động của các startup Việt cũng như cộng đồng startup quốc tế là phải đi tìm các mô hình kinh doanh mới, có khả năng xây dựng quy mô, tận dụng công nghệ để tạo lợi thế cạnh tranh.
Các startup thường không có một hình mẫu để so sánh, đánh giá, ước lượng sự thành công. Đây là điều gây khó khăn cho nhà đầu tư. Các quỹ đầu tư Việt thường e ngại mô hình startup do chưa hiểu mô hình tạo ra lợi nhuận ra sao trong khi dễ gặp rủi ro lớn, cũng như tâm lý không thích là người thử nghiệm đầu tiên.
Các startup Việt cũng khó trông chờ vào nguồn vốn ngân hàng, do tính chất cho vay của chủ thể này đòi hỏi nhiều nguyên tắc bó buộc, như doanh thu, dòng tiền, lợi nhuận, tài sản đảm bảo, mục đích vay… Trong khi những yếu tố này là thứ mà startup phải chờ vào thời vận của tương lai.
Phù hợp nhất cho startup có lẽ vẫn nằm ở các quỹ đầu tư mạo hiểm với tính chất sẵn sàng đầu tư theo xu thế và hiệu quả khai thác thị trường. Nhưng tại Việt Nam, chỉ thấy các quỹ đầu tư mạo hiểm nước ngoài hoạt động, với nguồn lực tài chính, mối quan hệ rộng, sự am hiểu kinh doanh, và sự nhạy bén về thời cuộc.
Xuất hiện nhiều kênh vốn “thuần Việt”
Quỹ Đầu tư Khởi nghiệp và Sáng tạo TP.HCM (HSIF)do UBND TP.HCM thành lập với số vốn ban đầu là 30 tỷ đồng và sẽ nâng lên mức 100 tỷ đồng trong thời gian đến. Nguồn vốn của quỹ HSIF là sự chung tay của Ngân hàng Phương Đông (OCB), HDBank và Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP. Hồ Chí Minh (HFIC).
Sự góp mặt của các tên tuổi lớn, am hiểu thị trường địa phương, đầy kinh nghiệm điều hành quản trị doanh nghiệp trong quỹ HSIF là sự đảm bảo một phần cho thành công của các startup.
Quỹ Đầu tư Khởi nghiệp và Sáng tạo TP.HCM (HSIF) với số vốn ban đầu là 30 tỷ đồng. Ảnh: HSIF
Bà Trương Lý Hoàng Phi, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên khởi nghiệp (BSSC), đơn vị điều hành quỹ HSIF, cho biết Việt Nam hiện cũng có nhiều nguồn đầu tư mạo hiểm vào các start up, nhưng đa phần định hướng chuyên biệt về một lĩnh vào nào đó như công nghệ, thương mại điện tử… Với HSIF, các startup hoạt động mọi lĩnh vực đều có thể tiếp cận.
Nguồn quỹ “thuần chất” của các nhà đầu tư Việt hướng đến mục tiêu cuối cùng là gia tăng nội lực cho các startup Việt sớm tăng trưởng ngay tại Việt Nam, thay vì tìm kiếm bài toán đăng ký kinh doanh ở quốc gia khác như hiện trạng thời gian gần đây diễn ra khá phổ biến.
Theo ông Phạm Phú Quốc, Tổng Giám đốc HFIC, với sự tham gia của những nhà đầu tư sáng lập quỹ là những ngân hàng, doanh nghiệp lớn sẽ đem đến các giá trị thương hiệu, khách hàng, mối quan hệ cho các startup nhận được đầu tư.
Bên cạnh đó, ở các nhà sáng lập quỹ là sự am hiểu thị trường địa phương, điều này cũng khá quan trọng đối với một số ngành nghề, một số giai đoạn trong vòng đời doanh nghiệp. Nhưng hoạt động ý nghĩa thiết thực nhất của quỹ chính là các startup luôn có người đồng hành đầy kinh nghiệm để dẫn đắt suốt chặng đường phát triển.
Đề án Thương mại hóa công nghệ theo mô hình mẫu Thung lũng Silicon tại Việt Nam nhằm kích thích sự tăng trưởng của các startup Việt thông qua các chương trình huấn luyện và phát triển doanh nghiệp đã được kiểm chứng, kết hợp với một mạng lưới các chuyên gia trên toàn cầu.
Đề án này có một nguồn tài chính cho startup theo hình thức quỹ đầu tư Accelerator (vốn mồi). Có nghĩa rằng, startup sẽ nhận được một khoản vốn để gieo mầm, và những chỉ dạy đúng đắn để vững vàng trên con đường khởi nghiệp. Và sau đó các startup sẽ được hỗ trợ kết nối với các quỹ đầu tư khác để lớn mạnh.
Cách làm này cũng khá tương tự với những vườn ươm tại các Khu công nghệ cao quận 9 TP.HCM (SHTP), hay Công viên phần mềm Quang Trung.
Một quỹ thuần Việt khác thuộc về FPT Ventures của Tập đoàn FPT, chuyên về đầu tư mạo hiểm mới thành lập vào đầu năm nay đang được kỳ vọng đem lại luồng gió mới cho cộng đồng khởi nghiệp. FPT Ventures có tổng số vốn đầu tư lên đến 3 triệu USD và sẽ chuyên đầu tư cho các startup ở lĩnh vực công nghệ.
Các startup Việt sẽ được FPT Ventures cung cấp nguồn vốn đầu tư ban đầu, hỗ trợ nơi làm việc, ban cố vấn, kinh nghiệm mở rộng thị trường, tập khách hàng, hạ tầng kỹ thuật, năng lực marketing và truyền thông cũng như mối quan hệ với các quỹ đầu tư trên thế giới để triển khai sản phẩm trong nước và từng bước mở rộng ra khu vực.
Ở mảng khởi nghiệp nông nghiệp cũng đã có một quỹ đầu tư thiên thần do Câu lạc bộ doanh nghiệp dẫn đầu (LBC). Cách làm cũng là đầu tư vốn cho startup và dùng kinh nghiệm, khả năng quản trị của các tổng giám đốc, ông chủ các doanh nghiệp Việt đã thành công, chuyên gia kinh tế tại LBC để hỗ trợ định hướng cho startup.
Ông Đinh Đức Quang, Phó Tổng giám đốc OCB: Vẫn đề không phải là số dư mà là hiệu quả Vấn đề không nằm ở số dư góp vốn, mà quan trọng sẽ có bao nhiêu dự án được đầu tư hiệu quả. Trong khoản tiền hiện có, mà quỹ đầu tư được nhiều dự án, tạo ra doanh thu và duy trì hiệu quả, thì đây chính là mục tiêu quỹ hướng đến. Các phương án phòng ngừa rủi ro cũng đã được các nhà sáng lập tính toán kỹ lưỡng. Sẽ có một hội đồng, với những chuyên gia nhiều kinh nghiệm tham gia đánh giá kỹ lưỡng mức độ thành công của startup, với mục tiêu số tiền thu về bù đắp được các khoản rủi ro. Chúng tôi cần nhiều thời gian để hoàn chỉnh cơ chế vận hành, phương thức làm việc. Nếu ngay từ ban đầu đặt ra quá nhiều rào cản, ràng buộc thì chắc chắn sẽ rất khó để thực hiện được. Bà Thạch Lê Anh, Chủ nhiệm đề án Thương mại hóa công nghệ theo mô hình mẫu Thung lũng Silicon tại Việt Nam của Bộ Khoa học và Công nghệ: Chính phủ cần tham gia trực tiếp để kích thích tăng trưởng Việt Nam muốn tập trung phát triển startup để làm đòn bẩy kinh tế, Chính phủ cần tham gia đầu tư trực tiếp để kích thích tăng trưởng, đặc biệt trong giai đoạn đầu khởi nghiệp. Bài học thực tế có thể nhìn thấy qua việc Chính phủ Israel vận hành một quỹ đầu tư Bird trong suốt 9 năm, và tính đến năm 2015 đã hỗ trợ 1.000 doanh nghiệp khởi nghiệp. Và câu chuyện của quốc gia khởi nghiệp Israel đã lan truyền trên thế giới ra sao có lẽ không cần phải phân tích thêm. Hoặc Chính phủ Hàn Quốc đã xây dựng mô hình sàn giao dịch KONEX dành cho các startup. Sàn giao dịch này chỉ mới vận hành từ năm 2013 đến nay đã đem đến nhiều thành công khi vốn hóa tăng gần 4,1 tỷ USD, có 88 doanh nghiệp niêm yết, trong đó đã có không ít cổ phiếu được chuyển lên sàn giao dịch chính thức.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, các nội dung trong dự thảo cơ bản đã được xây dựng một cách đầy đủ và rõ ràng trên cơ sở thực tiễn triển khai thí điểm Nghị quyết 42.
Trong quy định mới, Ngân hàng Nhà nước sẽ giảm toàn bộ vốn của ngân hàng được chuyển giao bắt buộc nếu lỗ lũy kế lớn hơn 100% vốn điều lệ và quỹ dự trữ.
Bất động sản nghỉ dưỡng ven biển tại Đà Nẵng đang ở giai đoạn trầm lắng sau thời gian tăng trưởng nóng, trong khi chung cư sở hữu lâu dài lại trở thành lựa chọn ưu tiên của các nhà đầu tư.
Bán đi dự án "vàng" tại Cầu Giấy, CTX Holdings dự kiến ghi nhận kết quả kinh doanh cao nhất kể từ khi thành lập, đồng thời có nguồn lực để bước vào chu kỳ mới.
InterContinental Halong Bay, khu nghỉ dưỡng hạng sang mới nhất thuộc thương hiệu khách sạn cao cấp hàng đầu thế giới, đang được kỳ vọng sẽ thiết lập chuẩn mực mới cho du lịch nghỉ dưỡng miền Bắc. Nhưng điều gì khiến một thương hiệu toàn cầu như InterContinental lựa chọn Hạ Long?
Tổng thống nước Cộng hòa Litva Gitanas Nauseda và phu nhân tới Hà Nội tối 11/6 trên chuyến bay chuyên cơ Vietjet, bắt đầu thăm chính thức Việt Nam từ ngày 11 - 12/6.
