Sửa đổi Luật Xây dựng: Xử lý nghiêm địa phương để xảy ra sai phạm quy hoạch

Đảm bảo đồng bộ, thống nhất giữa các luật

Tại phiên thảo luận trực tuyến của Quốc hội về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị sửa đổi Luật Xây dựng phải bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với các luật khác.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) cho rằng, hiện vẫn còn có sự chồng chéo giữa Luật Xây dựng với Luật Quy hoạch, Luật Đất đai, Luật Quy hoạch đô thị. Do đó, cần có sự xem xét, rà soát kỹ xem những điều nào bất cập để chỉnh sửa.

Đề cập đến việc xây dựng công trình theo đúng quy hoạch, theo đại biểu Phương, ban soạn thảo dự án luật cần bổ sung quy định trách nhiệm của chính quyền các cấp đô thị đối với quy hoạch thành phố và các khu dân cư. Cần phải quy định thống nhất và hạn chế các thủ tục không cần thiết đối với việc thẩm định các dự án để hạn chế nhiều dự án chậm tiến độ xây dựng.

Trên thực tế, có nơi xây dựng xong mới hoàn thiện quy hoạch nên có nhiều công trình bị phát hiện sai phạm về quy hoạch vị trí, xây dựng không đúng theo quy hoạch. Nhằm kịp thời ngăn chặn những bất cập trên, trong dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng cần ban hành quy chế xử phạt nghiêm khắc khi địa phương để xảy ra những sai phạm trong quy hoạch xây dựng.

Còn Đại biểu Trần Tất Thế Đoàn (Hà Nam), để đảm bảo quyền và lợi ích cho người dân trong vùng quy hoạch đã được công bố mà chưa thực hiện công trình xây dựng thì Nhà nước phải có trách nhiệm bồi thường, hỗ trợ cho người dân khi thu hồi đất của họ khi quá thời hạn quy hoạch.

Ngoài ra, để cho phép xây dựng công trình, ở Điều 87 của dự thảo Luật quy định: "Công trình hoàn thành phải được cơ quan chức năng cấp phép xây dựng". Tuy nhiên, ông Thế cho rằng, quy định này là một bước lùi trong công tác quản lý Nhà nước hoạt động xây dựng. Trước đây, đã có quy định của các cơ quan cấp phép của Nhà nước hoàn công các công trình xây dựng chưa đưa vào sử dụng không đem lại hiệu quả trong việc quản lý xây dựng.

Thủ tục trên đã được thay bằng biên bản hoàn công do chủ đầu tư chịu trách nhiệm (nay là Nhà nước cấp phép sử dụng công trình xây dựng) gần như khôi phục hoàn công sẽ tạo tâm lý ỷ lại cho người dân và dễ phát sinh tiêu cực, dễ làm gia tăng tình trạng xây dựng trái phép.

Với bấp cập này, ông Thế đề nghị ban soạn thảo dự án luật cần có thêm quy định chặt chẽ, trách nhiệm của địa phương, xử lý nghiêm các hành vi khi để diễn ra xây dựng các công trình trái phép.

Cần quản lý chặt cấp phép xây dựng ở nông thôn

Tại phiên thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng, đại biểu Dương Minh Tuấn (Bà Rịa-Vũng Tàu) đã cho ý kiến về quy mô, giới hạn xây dựng đối với công trình, nhà ở nông thôn không cần phải có giấy phép xây dựng.

Theo đó, tại khoản 2, điều 89 của dự án Luật Xây dựng quy định: Ngoại trừ các công trình xây dựng trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử, văn hóa thì các công trình xây dựng ở nông thôn và nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực không có quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng khu chức năng hoặc khu vực xây dựng khu dân cư nông thôn thì không phải xin giấy phép xây dựng.

Theo ông Tuấn, quy định trên rất thông thoáng, thuận lợi cho người dân khi xây dựng nhà ở. Tuy nhiên, trên thực tế quản lý, một số tổ chức, cá nhân đã lợi dụng việc miễn giấy phép xây dựng tại khu vực nông thôn để tự ý xây dựng nhiều công trình với quy mô, diện tích lớn nhằm sử dụng với nhiều mục đích khác. Điều này có thể gây mất trật tự, khó khăn trong công tác quản lý.

Với những bất cập này, ông Tuấn đề nghị ban soạn thảo dự án luật cần có quy định về giới hạn, quy mô xây dựng công trình đối với trường hợp trên.

Ngoài ra, nhiều nơi đã lập và phê duyệt quy hoạch xây dựng nông thôn nhưng khu vực có quy hoạch điểm dân cư nông thôn thì rất ít. Do đó, nhà ở riêng lẻ được miễn giấy phép xây dựng là khá nhiều.

Việc không quy định trách nhiệm thông báo thời điểm khởi công xây dựng với nhà ở riêng lẻ có thể làm mất kiểm soát trong xây dựng ở nông thôn như có trường hợp xây dựng trên đất nông nghiệp, xây dựng vi phạm hành lang an toàn đường bộ, an toàn lưới điện, bảo vệ nguồn nước.

Do đó, ông Tuấn đề xuất ban soạn thảo dự án cần xem xét, cân nhắc kỹ đối với quy hoạch xây dựng nông thôn, xây dựng nhà ở riêng lẻ ở khu vực nông thôn.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Chí Tài (Thừa Thiên-Huế) cũng cho rằng, đối với các công trình xây dựng ở nông thôn chưa có quy hoạch phát triển đô thị và quy hoạch chi tiết xây dựng đã được phê duyệt phát triển nông thôn mới phải được cấp giấy phép xây dựng mới được triển khai thực hiện dự án.

Đối với công trình nhà ở riêng lẻ xây dựng trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử văn hóa từ khi khởi công xây dựng công trình phải thông báo cho chính quyền địa phương biết để quản lý.