Tăng trưởng có thể không phản ánh đúng nền kinh tế

Nhật Phạm Thứ sáu, 19/04/2024 - 10:58

Tốc độ tăng trưởng của tiêu dùng cuối cùng, tích lũy tài sản đều giảm so với năm 2022 có thể là dấu hiệu cho thấy tăng trưởng năm 2023 thiếu thực chất, không phản ánh đúng sức khỏe của nền kinh tế.

Xuất siêu tăng, nhập khẩu giảm mạnh năm 2023 là dấu hiệu cho thấy sản xuất đang suy yếu. Ảnh: Hoàng Anh

Vượt qua năm 2023 được đánh giá là một trong những năm khó khăn nhất của nền kinh tế, Việt Nam duy trì được mức tăng trưởng tương đối cao so với khu vực và thế giới với những dấu hiệu đặt nền móng cho sự phục hồi.

Tuy nhiên, theo GS.TS Phạm Hồng Chương, Hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế quốc dân, tăng trưởng kinh tế năm 2023 vẫn chưa được cải thiện về chất lượng, lộ rõ sự suy yếu ở những yếu tố cầu như tiêu dùng và đầu tư.

Cụ thể, tiêu dùng cuối cùng chỉ tăng khoảng 3,5%, chưa bằng một nửa năm 2022. Tích lũy tài sản (phản ánh đầu tư tài sản) cũng giảm tốc khi chỉ tăng trưởng gần 4,1%.

Tốc độ tăng của cả hai chỉ tiêu nói trên đều thấp hơn tốc độ tăng GDP, cho thấy tăng trưởng năm 2023 chủ yếu đến từ xuất khẩu ròng, do xuất khẩu giảm hơn 2,5% trong khi nhập khẩu giảm đến hơn 4,3%. Tuy nhiên, mức nhập khẩu suy giảm là dấu hiệu của việc sản xuất đang gặp khó khăn.

Do đó, mức tăng trưởng năm 2023 có thể không đánh giá thực chất về sức khỏe của nền kinh tế. Trái lại, sự suy yếu từ phía cầu được thể hiện qua các số liệu có thể gây ra nhiều hệ lụy như sụt giảm sản xuất công nghiệp, giảm thu nhập và chi tiêu, là hiện tượng hết sức nguy hiểm trong bối cảnh năm 2024 với những khó khăn, bất định vẫn còn bủa vây nền kinh tế và cộng đồng doanh nghiệp.

Với tình hình này, ông Chương đánh giá, khả năng đạt được mục tiêu tăng trưởng từ 6 – 6,5% như Quốc hội đề ra cho năm 2024 là rất thách thức.

Đồng quan điểm, GS.TS Tô Trung Thành, Trưởng phòng quản lý khoa học, Trường đại học Kinh tế quốc dân, cho biết, việc quản lý tổng cầu trong giai đoạn vừa qua bộc lộ nhiều vấn đề.

Trong khi đó, đầu tư tư nhân lại gặp rất nhiều khó khăn, kéo theo sự chững lại của cả nền kinh tế. Điều này được phản ánh rõ nét trong bức tranh quý I/2024 theo số liệu của Tổng cục Thống kê, khi số lượng doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động không ngừng tăng và đã vượt qua số thành lập mới hoặc quay lại thị trường.

Theo PGS.TS Vũ Sỹ Cường, doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam phụ thuộc nhiều vào bất động sản. Do đó, thị trường bất động sản gặp nhiều khó khăn trong giai đoạn vừa qua cũng là yếu tố khiến cộng đồng doanh nghiệp suy yếu và kiệt quệ.

Các kênh huy động vốn khác như hệ thống tài chính tiền tệ, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường vàng cũng bộc lộ nhiều vấn đề và tiềm ẩn không ít rủi ro. Hệ quả, doanh nghiệp thiếu vốn để phục hồi sản xuất, kinh doanh trong khi lượng lớn tiền của nền kinh tế đang “mắc kẹt”.

Trước tình thế chất lượng tăng trưởng không có chiều sâu và động lực tăng trưởng vẫn còn chưa rõ ràng, theo ông Trung, Việt Nam vẫn cần tập trung vào các chính sách thúc đẩy từ phía cầu để đạt được mục tiêu tăng trưởng ngắn hạn, trước mắt là mục tiêu 2024.

Trong đó, chính sách tài khóa nghịch chu kỳ (nới lỏng tài khóa để tăng cung tiền khi nền kinh tế gặp nhiều lực cản) cần tiếp tục được đẩy mạnh khi nợ công có xu hướng giảm và ngân sách không gặp tình trạng căng thẳng. Ông Trung lưu ý, Chính phủ nên đẩy mạnh giải ngân đầu tư công một cách có hiệu quả.

Tuy nhiên, đầu tư công đóng vai trò dẫn dắt chứ không thể là động lực tăng trưởng trong dài hạn. Do đó, trong ấn phẩm Đánh giá kinh tế Việt Nam thường niên 2023, nhóm chuyên gia Trường đại học Kinh tế quốc dân nhấn mạnh cần phải tập trung đầu tư cho khu vực tư nhân, từ đó tạo ra tính lan tỏa cho nền kinh tế.

“Cần khơi thông lại nguồn lực để đưa đầu tư tư nhân trở thành động lực tăng trưởng chính và quan trọng nhất”, ông Trung nhấn mạnh.

Nghịch lý đằng sau sự phục hồi kinh tế, ổn định vĩ mô?

Nghịch lý đằng sau sự phục hồi kinh tế, ổn định vĩ mô?

Tiêu điểm -  1 năm

Doanh nghiệp nội khát vốn, kiệt quệ trong bức tranh kinh tế đang phục hồi, ổn định vĩ mô được đảm bảo đặt ra nhiều câu hỏi lớn trong cơ cấu tăng trưởng của Việt Nam.

ADB tin tưởng kinh tế Việt Nam sẽ vững vàng giữa bất ổn toàn cầu

ADB tin tưởng kinh tế Việt Nam sẽ vững vàng giữa bất ổn toàn cầu

Tiêu điểm -  1 năm

Ngân hàng Phát triển châu Á giữ nguyên dự báo về tăng trưởng kinh tế Việt Nam 2024 bất chấp những bất ổn kéo dài từ môi trường bên ngoài.

Tiếp tục cảnh báo rủi ro với tăng trưởng kinh tế

Tiếp tục cảnh báo rủi ro với tăng trưởng kinh tế

Tiêu điểm -  1 năm

Theo AMRO, các rủi ro tăng trưởng với triển vọng kinh tế Việt Nam chủ yếu theo hướng tiêu cực.

Sáng tối đan xen trong bức tranh kinh tế quý I

Sáng tối đan xen trong bức tranh kinh tế quý I

Tiêu điểm -  1 năm

Kinh tế Việt Nam đang nối tiếp đà phục hồi từ cuối năm 2023 nhưng vẫn còn nhiều dấu hiệu “hụt hơi”, bộc lộ những thương tổn từ gốc rễ.

Tập đoàn Ý lập trung tâm hàng không vũ trụ tại Việt Nam

Tập đoàn Ý lập trung tâm hàng không vũ trụ tại Việt Nam

Tiêu điểm -  11 giờ

Temix, tập đoàn tư nhân từ Ý sẽ cùng với PTIT nâng cao vị thế của Việt Nam trong ngành công nghiệp không gian toàn cầu thông qua Trung tâm thiết kế tiên tiến.

Đơn hàng xuất khẩu tiếp tục giảm vì thuế quan

Đơn hàng xuất khẩu tiếp tục giảm vì thuế quan

Tiêu điểm -  1 ngày

Các vấn đề về thuế quan tiếp tục tác động đến ngành sản xuất của Việt Nam, theo báo cáo chỉ số PMI mới nhất.

Vì sao cần luật hóa công nghiệp trọng điểm?

Vì sao cần luật hóa công nghiệp trọng điểm?

Tiêu điểm -  1 ngày

Công nghiệp trọng điểm, với những ngành nền tảng như luyện kim, cơ khí chế tạo hay công nghiệp hỗ trợ đòi hỏi một đạo luật riêng để nâng đỡ tăng trưởng đúng nghĩa.

Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, hạnh phúc là khát vọng của cả dân tộc, lời thề danh dự trước lịch sử, trước nhân dân

Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, hạnh phúc là khát vọng của cả dân tộc, lời thề danh dự trước lịch sử, trước nhân dân

Tiêu điểm -  4 ngày

Đó là lời khẳng định mạnh mẽ của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, được kết tinh từ ý chí và khát vọng của cả dân tộc trên chặng đường tiến vào kỷ nguyên mới.

Việt Nam 2045: Khát vọng thịnh vượng và những điểm nghẽn cuối cùng

Việt Nam 2045: Khát vọng thịnh vượng và những điểm nghẽn cuối cùng

Tiêu điểm -  5 ngày

Khát vọng đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045 đang trở thành mệnh lệnh phát triển, đòi hỏi một 'kỷ nguyên hành động khác thường'.

'Soi Bóng': Khi kiến trúc soi mình trong hội họa giữa lòng đô thị Sài Gòn

'Soi Bóng': Khi kiến trúc soi mình trong hội họa giữa lòng đô thị Sài Gòn

Nhịp cầu kinh doanh -  3 phút

TP.HCM đón tháng 9 với triển lãm “Soi Bóng” tại Areus by BM Windows, nơi kiến trúc và hội họa gặp gỡ để kể câu chuyện đô thị.

Bất động sản Cam Ranh: Sức hút thực sự đến đâu?

Bất động sản Cam Ranh: Sức hút thực sự đến đâu?

Bất động sản -  1 giờ

Cam Ranh và vùng phụ cận đang trở thành tâm điểm đầu tư bất động sản mới ở Khánh Hoà.

4 bài học tăng sức bật cho doanh nghiệp Việt

4 bài học tăng sức bật cho doanh nghiệp Việt

Leader talk -  2 giờ

Doanh nghiệp Việt cần một hệ sinh thái hỗ trợ mạnh mẽ hơn với chính sách đồng bộ, thể chế minh bạch và thực thi hiệu quả, để phát triển bền vững.

Tập đoàn Ý lập trung tâm hàng không vũ trụ tại Việt Nam

Tập đoàn Ý lập trung tâm hàng không vũ trụ tại Việt Nam

Tiêu điểm -  11 giờ

Temix, tập đoàn tư nhân từ Ý sẽ cùng với PTIT nâng cao vị thế của Việt Nam trong ngành công nghiệp không gian toàn cầu thông qua Trung tâm thiết kế tiên tiến.

FTSE Russell sẽ công bố kết quả nâng hạng thị trường Việt Nam vào ngày 8/10

FTSE Russell sẽ công bố kết quả nâng hạng thị trường Việt Nam vào ngày 8/10

Tài chính -  18 giờ

Đây là dấu mốc quan trọng sau nhiều năm cải cách, hứa hẹn mở ra dòng vốn ngoại mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam.

PNJ đối phó sức ép kép từ giá vàng

PNJ đối phó sức ép kép từ giá vàng

Doanh nghiệp -  19 giờ

Giữa lúc giá vàng tăng mạnh, PNJ đã chủ động “xoay trục chiến lược”, từ tái cơ cấu sản phẩm, điều chỉnh mạng lưới bán lẻ, tới mở thị trường ngách.

AgriS hợp tác cùng Itochu thúc đẩy kinh doanh chất tạo ngọt vì sức khỏe người tiêu dùng Việt

AgriS hợp tác cùng Itochu thúc đẩy kinh doanh chất tạo ngọt vì sức khỏe người tiêu dùng Việt

Nhịp cầu kinh doanh -  21 giờ

AgriS “bắt tay” Itochu hợp tác phát triển và kinh doanh các sản phẩm chất ngọt thay thế và thành phần chức năng, hướng đến nâng cao sức khỏe cho người tiêu dùng Việt.