Thanh toán không tiền mặt phủ sóng mọi thế hệ nhờ bộ ba 'vũ khí' này

Tiêu dùng số đang bùng nổ mạnh mẽ, việc thanh toán không tiền mặt đã vượt ra khỏi giới hạn của một “xu hướng mới nổi” để trở thành lựa chọn mặc định trong hành vi chi tiêu hàng ngày của người Việt.

Không còn cảnh loay hoay tìm tiền lẻ, lúng túng kiểm tra tiền thật – giả hay mất thời gian chờ nhận lại tiền thừa, người tiêu dùng giờ đây chỉ cần một thiết bị di động có kết nối là đủ để hoàn tất giao dịch mua bán.

Bà Lê Thị Thanh Bình, Giám đốc khu vực phía Nam của Công ty TNHH Cốc Cốc cho biết, 59% người tiêu dùng Việt hiện đã ưu tiên sử dụng phương thức thanh toán không tiền mặt trong các hoạt động thường nhật.

Trong đó, 83% người sử dụng trong mua sắm tiêu dùng; 72% cho nhu cầu ăn uống, đi lại; 66% cho thanh toán các khoản sinh hoạt phí; 51% cho giải trí, thể thao, du lịch và 48% cho các dịch vụ giáo dục, y tế, bảo hiểm. 

Tỷ lệ này minh chứng rõ nét cho một cuộc dịch chuyển hành vi tiêu dùng đang diễn ra ở quy mô lớn, từ đô thị đến nông thôn.

Đáng chú ý, nhóm người từ 35 tuổi trở lên vốn thường được cho là trung thành với phương thức thanh toán truyền thống cũng có đến 76% lựa chọn không dùng tiền mặt khi chi trả các khoản định kỳ. Đây là dấu hiệu cho thấy thanh toán số không còn là “sân chơi” của giới trẻ mà đã trở thành xu thế lan tỏa rộng khắp mọi tầng lớp.

Người tiêu dùng lựa chọn thanh toán không tiền mặt không chỉ vì hiện đại mà còn phù hợp với nhu cầu thực tế.

Thanh toán không tiền mặt trở nên phổ biến theo Cốc Cốc có bốn lý do: 72% đánh giá cao sự tiện lợi, thao tác nhanh chóng; 52% cho biết dễ dàng quản lý chi tiêu; 49% hài lòng với sự đa dạng về dịch vụ và phương thức; 43% tin tưởng vào mức độ bảo mật và an toàn.

“Tốc độ – tiện lợi – an toàn” đang là bộ ba “vũ khí” mạnh nhất giúp thanh toán số chinh phục người tiêu dùng từ thành thị đến nông thôn, từ Gen Z đến thế hệ trung niên”, bà Bình nói tại hội thảo “Thanh toán không tiền mặt: Động lực tăng trưởng kinh tế số”.

Sự phát triển của thanh toán số không đơn thuần là cuộc chơi công nghệ, mà là minh chứng rõ nét cho sự dịch chuyển của nền kinh tế theo hướng minh bạch, hiệu quả và bền vững hơn. 

Trong bối cảnh Việt Nam thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, thanh toán không tiền mặt đã trở thành nền tảng quan trọng cho quản lý tài chính, dịch vụ công và tài chính toàn diện. 

Người dân vùng sâu, vùng xa có thể chuyển tiền, đóng học phí, viện phí chỉ bằng một chiếc điện thoại thông minh. Đó không chỉ là sự tiện lợi, mà là công bằng trong tiếp cận tài chính.

Đáng chú ý, Việt Nam hiện đang dẫn đầu khu vực trong việc xây dựng hạ tầng thanh toán xuyên biên giới bằng mã QR, kết nối với Thái Lan, Lào, Campuchia và mở rộng sang các quốc gia châu Á khác. 

Điều này không chỉ mở rộng cánh cửa thị trường cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, mà còn giúp người dân Việt tiến gần hơn với các tiêu chuẩn tiêu dùng khu vực.

Cú hích mới từ công nghệ không chạm

Cùng với làn sóng thanh toán không tiền mặt, công nghệ không chạm đang tạo ra cú hích mới, đưa trải nghiệm tài chính lên tầm cao mới. Việc quẹt thẻ, nhập mã PIN, ký hóa đơn… vốn được coi là hiện đại vài năm trước, giờ đây đã dần trở nên lỗi thời khi người tiêu dùng đòi hỏi giao dịch phải tối giản, liền mạch và bảo mật tuyệt đối.

Công nghệ thanh toán không chạm được tích hợp với các thiết bị đeo thông minh, ứng dụng mobile banking và kết nối với các nền tảng ví điện tử phổ biến, nhằm tạo ra trải nghiệm xuyên suốt, thuận tiện và liền mạch cho người dùng.

Thế hệ tiêu dùng mới, đặc biệt là Gen Z và Millennials chính là lực đẩy lớn nhất cho thanh toán không chạm. Họ là những người ưu tiên tốc độ, sự tối giản, tính cá nhân hóa và an toàn thông tin.

Trong thế giới mà điện thoại trở thành vật bất ly thân, việc quét mã, chạm NFC (công nghệ giao tiếp không dây tầm ngắn) hay dùng ví số là điều hiển nhiên.

“Chúng ta đang sống trong một thời kỳ chuyển mình mạnh mẽ của nền kinh tế số, nơi mọi hoạt động thanh toán, tài chính và tiêu dùng dần thoát ly khỏi hình thái truyền thống, để bước sang kỷ nguyên ‘không tiền mặt - không tiếp xúc - không giới hạn’,” ông Phùng Duy Khương, Phó tổng giám đốc thường trực VPBank nhận định.

Ghi nhận trong quý IV năm 2024, hơn 60% giao dịch trên thị trường đã diễn ra dưới hình thức không tiếp xúc, cho thấy mức độ phổ biến nhanh chóng của công nghệ thanh toán này tại Việt Nam.

Riêng VPBank ghi nhận mức tăng trưởng 70% doanh số giao dịch không chạm qua thẻ tín dụng chỉ trong năm 2024. Trong đó, hơn 81% các giao dịch đến từ nhóm tiêu dùng thiết yếu như mua sắm, ăn uống, siêu thị cho thấy tính ứng dụng cao và khả năng len lỏi sâu vào từng ngóc ngách đời sống thường nhật.

Tính đến cuối năm 2024, hệ thống thanh toán không tiền mặt tại Việt Nam ghi nhận nhiều cột mốc ấn tượng với 204,5 triệu tài khoản thanh toán của khách hàng cá nhân; 154,1 triệu thẻ ngân hàng đang lưu hành; 86,9% người trưởng thành đã có tài khoản ngân hàng. Giá trị giao dịch không tiền mặt gấp 26 lần GDP, một con số thể hiện sức bật mạnh mẽ của thị trường tài chính số.

Khi người tiêu dùng sẵn sàng thay đổi, công nghệ đủ nhanh để đáp ứng thì thanh toán không tiền mặt đặc biệt là thanh toán không chạm không chỉ là tương lai, mà đã và đang âm thầm len lỏi trong từng giao dịch hàng ngày. 

Và việc “ví số” dần thay thế “ví tiền” không chỉ là hệ quả của sự phát triển công nghệ, mà còn là biểu hiện của một xã hội đang tiến tới minh bạch, hiệu quả và công bằng trong tiếp cận tài chính.