Leader talk
TS. Lê Đăng Doanh: Việc chuyển giá, trốn thuế của doanh nghiệp FDI sẽ ngày càng phức tạp
Trong thời gian tới, việc Việt Nam không thu được thuế của các doanh nghiệp FDI do chuyển giá sẽ nghiêm trong hơn rất nhiều, nếu chúng ta không có giải pháp quản lý kịp thời, TS. Lê Đăng Doanh nhận định.

Bên cạnh những đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế, xã hội chung của đất nước, khu vực các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) cũng đang bộc lộ một số vấn đề rất đáng quan ngại như tình trạng chuyển giá, trốn thuế, gây thất thu ngân sách nhà nước, tác động không tốt đến môi trường đầu tư tại Việt Nam…
Tại phiên thảo luận Quốc hội ngày 31/10 vừa qua, Đại biểu Phạm Trọng Nhân đã thông tin, có đến 50% doanh nghiệp FDI tại Việt Nam kê khai lỗ, nhưng càng lỗ lại càng mở rộng sản xuất.
Về vấn đề này, TheLEADER đã có cuộc trao đổi ngắn với TS. Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương.
Ông nhận định như thế nào về việc có đến 50% doanh nghiệp FDI tại Việt Nam kê khai lỗ?
TS. Lê Đăng Doanh: Thực tế cho thấy, vai trò của nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với sự phát triển kinh tế, xã hội của Việt Nam đã được khẳng định.
Các dự án FDI góp phần tăng thu ngân sách, cải thiện cán cân thanh toán, là nguồn vốn bổ sung quan trọng cho phát triển kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại, nâng cao trình độ kỹ thuật và công nghệ, phát triển kinh tế thị trường ở Việt Nam, giải quyết công ăn việc làm, đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao mức sống cho người lao động.
Tuy nhiên, bên cạnh những đóng góp tích cực cho nền kinh tế, khu vực FDI cũng đã và đang bộc lộ những vấn đề đáng quan ngại, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế như câu chuyện về chuyển giá, trốn thuế, tạo nên tình trạng lỗ giả, lãi thật.
Thống kê những năm qua cho thấy, cả nước có khoảng 50% doanh nghiệp FDI kê khai lỗ. Trong đó, nhiều doanh nghiệp thua lỗ liên tục trong nhiều năm liên tiếp. Điều đáng nói là mặc dù thua lỗ triền miên, song các doanh nghiệp FDI này vẫn liên tiếp đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh.
Một số ví dụ điển hình về việc các doanh nghiệp FDI có dấu hiệu chuyển giá, phải nói đến Công ty Coca-Cola Việt Nam và PepsiCo Việt Nam. Trong hơn 20 năm đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, các doanh nghiệp này liên tục báo lỗ, hoặc có lãi nhưng tỷ lệ lợi nhuận trên doanh thu rất thấp.
Theo ông, điều này đang ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế của Việt Nam?
TS. Lê Đăng Doanh: Các doanh nghiệp đầu tư của nước ngoài tại Việt Nam hiện nay đều có hiện tượng chuyển giá. Họ đưa các sản phẩm của họ từ nước ngoài nhập vào Việt Nam với giá rất cao, trong khi đó, khi xuất khẩu sản phẩm từ Việt Nam sang các chi nhánh của họ tại nước ngoài thì họ lại tính với mức giá rất thấp.
Chính vì vậy nên họ luôn luôn báo lỗ, và mặc dù lỗ nhưng họ vẫn cứ mở rộng sản xuất, mở rộng quy mô. Do lỗ liên tục như vậy nên các doanh nghiệp này không phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp.
Việc này đã dẫn đến thất thu ngân sách Nhà nước, tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh với các doanh nghiệp trong nước, tác động không tốt đến môi trường đầu tư của Việt Nam.
Đáng quan ngại hơn là trong thời gian tới, các doanh nghiệp này sẽ được áp dụng chính sách thanh toán qua mạng, thanh toán qua ngân hàng, số hoá... Do đó, việc Việt Nam không thu được thuế của họ sẽ nghiêm trọng hơn rất nhiều nếu chúng ta không có giải pháp quản lý kịp thời.
Nhìn nhận một cách công bằng, điều đó không có nghĩa là các doanh nghiệp FDI không đóng góp gì cho Việt Nam. Chúng ta không nên vì thế mà đồng loạt lên án các doanh nghiệp FDI không làm tròn nghĩa vụ với đất nước.
Tuy nhiên, nếu thu được thêm thuế thì đóng góp của các doanh nghiệp này đối với Việt Nam sẽ còn tăng lên rất nhiều. Hiện nay, đóng góp của họ mới chỉ chủ yếu ở lĩnh vực xuất khẩu, tạo việc làm cho người lao động.
Để ngăn chặn tình trạng này, theo ông Việt Nam cần có những giải pháp gì?
TS. Lê Đăng Doanh: Việc chuyển giá, trốn thuế của các doanh nghiệp FDI là câu chuyện chung của nhiều nước trên thế giới, không chỉ Việt Nam mà nhiều nước khác đều có sự nghi ngờ.
Vấn đề ở đây là Việt Nam cần phối hợp với các nước khác, so sánh bảng giá trên thị trường với giá mà các doanh nghiệp này kê khai. Có như vậy mới làm rõ được việc chuyển giá của họ và mới có cơ sở để thu được thuế.
Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý nhà nước cũng cần thiết lập hành lang pháp lý chặt chẽ để kiểm soát hành vi chuyển giá của các doanh nghiệp FDI. Đồng thời, hạn chế các nhà đầu tư không hiệu quả, tăng cường việc thu hút các nhà đầu tư có uy tín, nhằm xây dựng một môi trường đầu tư tại Việt Nam theo hướng tích cực, lành mạnh.
Xin cảm ơn ông!
50% doanh nghiệp FDI kê khai lỗ và càng lỗ lại càng mở rộng sản xuất
Xuất siêu 1,23 tỷ USD nhờ doanh nghiệp FDI
Khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 16,40 tỷ USD nhưng khu vực có vốn đầu tư nước ngoài xuất siêu 17,63 tỷ USD giúp Việt Nam có thành tích xuất siêu 1,23 tỷ USD sau 10 tháng.
Tháng 10, TP. HCM, Bắc Ninh, Thanh Hóa vẫn dẫn đầu trong thu hút FDI
Tính đến ngày 20/10/2017, các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài đã giải ngân được 14,2 tỷ USD, tăng 11,8% so với cùng kỳ năm 2016.
Chủ tịch Hà Nội yêu cầu Cục thuế giám sát chặt chẽ doanh nghiệp FDI
Hiện Hà Nội có trên 4.000 doanh nghiệp FDI, trong đó chỉ có 966 doanh nghiệp báo có lãi, số còn lại chỉ báo hòa hoặc lỗ.
Vì sao mục tiêu chuyển giao công nghệ từ đầu tư FDI thất bại?
Theo đánh giá của Diễn đàn kinh tế thế giới 2016, hiệu quả chuyển giao công nghệ từ doanh nghiệp FDI của Viêt Nam rất thấp và có xu hướng ngày càng bị lùi xa so với các quốc gia trong khu vực. Việt Nam đứng ở vị trí 103 so với Malaysia xếp thứ 13, Thái Lan thứ 36, Indonesia thứ 39 và Campuchia thứ 44. Vì sao?
Tổng Bí thư Tô Lâm: Không để lợi ích cục bộ làm ảnh hưởng tới chất lượng quyết sách
Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu đặt lợi ích quốc gia lên trên hết, không để bất kỳ lợi ích cục bộ, cảm tính cá nhân hay nể nang, né tránh làm ảnh hưởng tới chất lượng quyết sách.
Trăn trở của ngành du lịch sau sáp nhập tỉnh thành
Khi địa giới hành chính thay đổi, ngành du lịch cũng cần vẽ lại bản đồ thị trường và thương hiệu phù hợp.
Saint-Gobain: Tăng tốc nhờ bệ phóng phát triển bền vững
Saint-Gobain Việt Nam tăng trưởng gấp 4 lần chỉ trong một thập kỷ nhờ đặt tính bền vững là nền tảng xuyên suốt cho quá trình phát triển.
Thuế thu nhập cá nhân có 'gây áp lực' cho người làm công ăn lương?
Thuế thu nhập cá nhân sau hơn 15 năm không điều chỉnh đang bộc lộ nhiều bất cập, đặt ra yêu cầu cải cách để phù hợp hơn trong bối cảnh hiện nay.
Ông Hoàng Nam Tiến cảnh báo thế hệ chưa già đã mất việc vì AI
Theo ông Hoàng Nam Tiến, câu chuyện về AI sẽ mở ra một kỷ nguyên mới, vẽ lại bản đồ lao động và mô hình kinh doanh toàn cầu.
Vinamilk 'mở khóa tự nhiên' tại Green Farm: Mô hình sinh thái truyền cảm hứng đến cộng đồng doanh nghiệp
Không chỉ xây dựng thành công các trang trại bò sữa ở những vùng đất không thuận lợi, triết lý “mở khóa tự nhiên”, Vinamilk biến điều kiện khắc nghiệt thành lợi thế “xanh”, tạo vòng tuần hoàn gắn kết giá trị cộng đồng phát triển bền vững.
KDI Holdings và Masterise Homes đồng phát triển dự án La Tiên Villa
Tập đoàn KDI và Masterise Homes chính thức công bố hợp tác đồng phát triển La Tiên Villa, một biểu tượng mới tại thành phố biển Nha Trang xinh đẹp.
Accor tung ra khách sạn mới, đẩy nhanh độ phủ tại Việt Nam
Dự kiến, khách sạn đầu tiên mang thương hiệu mới của Accor với 113 phòng nghỉ sẽ khai trương vào quý cuối năm nay.
Ngân hàng nhà nước bơm ròng kỷ lục 8 năm
Ngân hàng Nhà nước bơm ròng gần 22.500 tỷ đồng qua OMO, ngừng phát hành tín phiếu, nhằm giảm áp lực lãi suất liên ngân hàng.
Standard Chartered điều chỉnh dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam
Mặc dù tăng trưởng kinh tế có dấu hiệu chững lại, các yếu tố kinh tế vĩ mô cơ bản của Việt Nam vẫn được duy trì ổn định.
Điểm đến nội địa hút du lịch hè
Hơn 80% người Việt được hỏi cho biết lựa chọn các điểm đến trong nước cho kỳ nghỉ hè năm nay.
VinFast và 12 ngân hàng hỗ trợ người dân Hà Nội chuyển sang xe điện
VinFast đã ký kết thỏa thuận hợp tác với 12 ngân hàng và tổ chức tài chính lớn nhằm hỗ trợ người dân Thủ đô chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện.