Phát triển bền vững

Ước mơ của nghề ve chai

Phạm Sơn - 20/10/2022 10:08 (GMT+7)

Được đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, được bảo vệ quyền lợi khi hành nghề, hay đơn giản chỉ là nhận được sự tôn trọng, sự công nhận từ phía xã hội, là ước mơ, khao khát của các cô, các chị đồng nát, ve chai, những người thầm lặng “nhặt rác cho đời”.

- Tại sao chị lại hành nghề thu gom đồng nát, ve chai? - Bởi vì đâu còn biết làm nghề nào khác!

Ngước ánh nhìn lên sân khấu, người phụ nữ hành nghề thu gom ve chai kể về những ngày tháng bấp bênh do giá phế liệu lên xuống thất thường, những ngày dãi nắng dầm mưa đi hàng chục, hàng trăm cây số trên chiếc xe đạp cà tàng vá chằng vá đụp, hay khi bị ốm phải vay mượn hàng xóm, họ hàng từng đồng tiền ăn, tiền thuốc.

Một bác thu gom đồng nát lớn tuổi hơn cũng bắt đầu chia sẻ về cuộc sống trong khu nhà trọ, chung với mấy chị em đồng nghiệp. Giá nhà chia đầu người là 600 nghìn đồng mỗi tháng, cả điện nước. Với mức giá ấy, đương nhiên chẳng có những tiện ích như điều hòa, tủ lạnh hay bình nóng lạnh. Thế nhưng với thu nhập bấp bênh, đây là sự lựa chọn duy nhất.

Ước mơ của nghề ve chai 1
Ông Hoàng Đức Vượng giao lưu với những người phụ nữ hành nghề ve chai.

Rồi lần lượt từng người phụ nữ hành nghề đồng nát, ve chai trên khắp địa bàn thành phố Hà Nội, dưới sự động viên của ông Hoàng Đức Vượng, Chủ tịch Chi hội nhựa tái sinh, Chủ tịch Công ty VietCycle, đã mạnh dạn kể về những cay đắng, vất vả suốt hàng chục năm "nhặt rác cho đời".

Đó là sự tủi hổ khi chịu ánh nhìn không mấy thiện cảm từ bà con làng xóm, là nỗi lo khi kinh tế đi xuống, tiêu dùng ít lại nên chẳng có phế liệu mà thu gom, trong khi vật giá ngày càng tăng. Rồi nỗi lo lắng về tiền học phí cho con, nỗi xót xa khi bị chèn ép, bắt nạt... những tâm sự lần đầu tiên có cơ hội được bộc bạch.

Ước mơ của nghề ve chai 2
Người thu gom ve chai chia sẻ chuyện nghề

Trong khán phòng ngày hôm ấy, có khoảng 1/3 các chị, các cô đồng nát, ve chai đã tự mua được cho mình bảo hiểm y tế với mức giá 800 nghìn đồng, để có cái mà dựa vào khi đau yếu, không phải ăn tiêu dè xẻn hay vay mượn hàng xóm lúc ốm bệnh, trái gió trở giời. Tuy nhiên, khi được hỏi về bảo hiểm xã hội, tất cả đều lắc đầu không biết.

Điều đó có nghĩa là những người thu gom rác thầm lặng ấy đã xác định sống với nghề đến khi nhắm mắt, bởi dừng hành nghề là không có thu nhập, không có một khoản lương hưu để có thể yên tâm an dưỡng, nghỉ ngơi khi quá sức.

“Ráo mồ hôi là hết tiền, cứ ốm đau là chịu chết”, ông Vượng nhận xét về nghề thu gom đồng nát, ve chai và phân loại rác tại các làng nghề tái chế.

Nghề ve chai là nghề ráo mồ hôi là hết tiền, ốm đau là chịu chết!

Ông Hoàng Đức Vượng

Chủ tịch VietCycle

Để người ve chai tự tin với nghề

Cùng với ngành tái chế, nghề thu gom đồng nát, ve chai, phế liệu đã tồn tại hơn 40 năm. Trong hơn 40 năm ấy, ngành tái chế èo uột, mãi không lớn nổi, những người thu gom phế liệu cũng chưa có ngày nào ngừng vất vả, ngừng khó nhọc.

Nghề tái chế đã tìm được một hướng đi mới, tìm được cơ hội phát triển mới với những chính sách về kinh tế tuần hoàn hay công cụ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR). Vui mừng trước cơ hội mới ấy nhưng ông Vượng cùng ban lãnh đạo VietCycle vẫn không tránh khỏi xót xa khi nghĩ đến những người phụ nữ vẫn thầm lặng, mải miết hành nghề ve chai.

Ước mơ của nghề ve chai 4
Ước mơ của nghề ve chai 5
Công ty VietCycle tặng quà tri ân những người phụ nữ hành nghề đồng nát, ve chai.

“Mỗi con người đều có 2 hoạt động diễn ra song song là tiêu dùng và xả thải. Tuy nhiên, chúng ta mới chỉ quan tâm đến tiêu dùng, chưa quan tâm tới khâu xả thải, do đó những người hành nghề ve chai chưa có chỗ đứng trong xã hội”, Chủ tịch VietCycle cho biết.

Cũng chính vì không được quan tâm đúng mức, người hành nghề ve chai phải đối diện với nhiều khó khăn, không nhận được những quyền lợi hay sự bảo trợ tương xứng với những giá trị họ đang tạo ra cho môi trường và xã hội. Vất vả, cơ cực, lại phải chịu những ánh nhìn thiếu thiện cảm, các chị, các cô ve chai, đồng nát luôn cảm thấy tự ti, dù cho công việc của họ là không thể nào thay thế được.

Nhìn nhận đúng vai trò của đồng nát, ve chai và làng nghề tái chế

Hàng chục năm làm nghề tái chế, cũng là hàng chục năm gắn bó với lực lượng thu gom phế liệu phi chính thức, ông Vượng và ban lãnh đạo VietCycle luôn trăn trở một ước mơ, đó là làm sao có thể tôn vinh những đóng góp thầm lặng, làm sao để hỗ trợ người hành nghề ve chai được hưởng phúc lợi xã hội ở mức cơ bản.

Từ chính nỗi trăn trở ấy, chương trình Hồi sinh rác thải nhựa chính thức được VietCycle triển khai, phối hợp với một số đối tác. Đối với trụ cột Xây dựng hệ thống thu gom, VietCycle đã tặng quà là những chiếc áo bảo hộ phản quang, sản phẩm vệ sinh cá nhân cho những người đồng nát, ve chai, hay tổ chức những buổi trao đổi, hướng dẫn về an toàn lao động.

Ước mơ của nghề ve chai 7

Tuy nhiên, ông Vượng cho biết, dù rất nỗ lực và có sự đồng hành của những đối tác là doanh nghiệp, tổ chức hàng đầu như Unilever, Nhựa Duy Tân, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP)… nhưng hệ thống của VietCycle chỉ có thể hỗ trợ được khoảng vài nghìn lao động phi chính thức, một con số quá nhỏ so với lực lượng lên đến hàng trăm nghìn hay thậm chí cả triệu người đang ngày đêm mưu sinh trong hệ sinh thái này.

Nghề đồng nát sẽ ra sao khi có công cụ thu gom, tái chế bắt buộc?

Hiều được tầm quan trọng của chính sách và sự chung tay của toàn xã hội, Chương trình Lễ tôn vinh những phụ nữ thầm lặng nghề ve chai tại Hà Nội đã được tổ chức. Bên cạnh sự tham gia, chia sẻ của đại diện cộng đồng doanh nghiệp, chính quyền, các tổ chức phát triển, Chương trình dành một thời lượng để các cô, các chị đồng nát, ve chai được nói lên tiếng lòng, được kể về những khốn khó và được nói về những ước mơ.

Ông Vượng kỳ vọng, những tâm sự ấy có thể là tiền đề xây dựng chính sách hay thành lập một tổ chức riêng để đại diện và bảo đảm quyền lợi cho người hành nghề ve chai, đồng nát, từ đó giúp họ có thể tự tin với nghề và được hưởng an sinh xã hội. 

Ý kiến ( 0)
[Longform] Hành trang chuyển sang kinh tế tuần hoàn

[Longform] Hành trang chuyển sang kinh tế tuần hoàn

Phát triển bền vững -  3 năm

Năm 2022 đặt dấu mốc quan trọng cho sự khởi động của kinh tế tuần hoàn, với việc Luật Bảo vệ môi trường 2020 chính thức có hiệu lực và Đề án Phát triển kinh tế tuần hoàn Việt Nam chính thức được phê duyệt. Tuy nhiên, để thực sự đưa nền kinh tế bước vào quá trình chuyển đổi tuần hoàn, nhiều yếu tố cần được chuẩn bị.

Điều gì đang chờ đón trên đường đến kinh tế tuần hoàn?

Điều gì đang chờ đón trên đường đến kinh tế tuần hoàn?

Phát triển bền vững -  3 năm

Theo Tổng giám đốc HSBC Việt Nam, con đường đến với kinh tế tuần hoàn không hề đơn giản, đòi hỏi sự tham gia của mọi mặt trong nền kinh tế, đặc biệt là vai trò thúc đẩy tiến độ dịch chuyển của Chính phủ.

Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn để tăng năng lực chống chịu của nền kinh tế

Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn để tăng năng lực chống chịu của nền kinh tế

Phát triển bền vững -  3 năm

Các chỉ tiêu quản trị vĩ mô, kinh tế - tài chính đều mở mức cao nhưng năng lực chống chịu và tính tự cường của nền kinh tế Việt Nam chỉ được đánh giá là trung bình – khá, do chỉ tiêu về môi trường và xã hội thấp.

Cần tạo ra đủ giá trị để 'chạy cỗ máy kinh tế tuần hoàn'

Cần tạo ra đủ giá trị để 'chạy cỗ máy kinh tế tuần hoàn'

Phát triển bền vững -  3 năm

Theo PGS.TS Nguyễn Hồng Quân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế tuần hoàn (ICED), kinh tế tuần hoàn về bản chất là một mô hình kinh doanh, có thể áp dụng không giới hạn ngành nghề, lĩnh vực. Tuy nhiên, mô hình kinh doanh này phải tạo ra đủ giá trị thì doanh nghiệp và các bên liên quan mới có động lực tham gia.

Vicem Bút Sơn ngắt chuỗi thua lỗ nhờ kinh tế tuần hoàn

Vicem Bút Sơn ngắt chuỗi thua lỗ nhờ kinh tế tuần hoàn

Phát triển bền vững -  2 ngày

Vicem Bút Sơn ghi nhận khoản thu nhập từ xử lý chất thải, qua đó bù đắp khoản lỗ thuần từ hoạt động kinh doanh cốt lõi.

Đô thị ESG: Bước ngoặt hay 'mác xanh' thời thượng?

Đô thị ESG: Bước ngoặt hay 'mác xanh' thời thượng?

Phát triển bền vững -  2 ngày

ESG đang bước ra khỏi báo cáo để trở thành tiêu chuẩn vận hành mới của đô thị hiện đại. Nhưng để “xanh” không chỉ là màu sơn, Việt Nam cần khung pháp lý rõ ràng, chính sách hỗ trợ mạnh mẽ và một thế hệ người mua hiểu rằng phát triển bền vững không phải chi phí, mà là đầu tư cho tương lai.

Lối thoát cho các thành phố 'nghẹt thở' vì ô nhiễm và ngập lụt

Lối thoát cho các thành phố 'nghẹt thở' vì ô nhiễm và ngập lụt

Phát triển bền vững -  4 ngày

Trong bối cảnh đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ cùng cam kết net zero vào năm 2050, Việt Nam đang đứng trước một lựa chọn mang tính bước ngoặt, tiếp tục phát triển theo lối mòn hay tiên phong kiến tạo những đô thị xanh để đảm bảo sự phát triển bền vững và nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Doanh nghiệp nhà thép tiền chế chuyển từ xây nhanh sang xây xanh

Doanh nghiệp nhà thép tiền chế chuyển từ xây nhanh sang xây xanh

Phát triển bền vững -  4 ngày

Các doanh nghiệp lĩnh vực nhà thép tiền chế buộc phải chuyển từ xây nhanh sang xây xanh để thích ứng với chuẩn ESG và cuộc đua Net Zero toàn cầu.

Vietnam Airlines đang từng bước hiện thực hóa chiến lược hội nhập khu vực và quốc tế

Vietnam Airlines đang từng bước hiện thực hóa chiến lược hội nhập khu vực và quốc tế

Phát triển bền vững -  5 ngày

Giữa làn sóng hội nhập và chuyển đổi số mạnh mẽ, các doanh nghiệp nhà nước vẫn là trụ cột vững chắc của nền kinh tế Việt Nam. Trong đó, Vietnam Airlines – Hãng hàng không Quốc gia – tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong trên hành trình số hóa và phát triển bền vững, vì một tương lai xanh và hội nhập.

Khép lại 'giấc mơ' bất động sản, TP.HCM trả lại 'đất vàng' cho không gian văn hoá

Khép lại 'giấc mơ' bất động sản, TP.HCM trả lại 'đất vàng' cho không gian văn hoá

Tiêu điểm -  31 phút

TP.HCM đang cho thấy một lựa chọn hiếm hoi giữa lòng đô thị hiện đại: không bán, không xây, mà trả lại “đất vàng” cho ký ức và con người.

Kế toán, thuế và công nghệ: Bộ ba chìa khóa mở cửa IPO thời chứng khoán nâng hạng

Kế toán, thuế và công nghệ: Bộ ba chìa khóa mở cửa IPO thời chứng khoán nâng hạng

Diễn đàn quản trị -  5 giờ

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán hướng tới nâng hạng, doanh nghiệp muốn IPO thành công cần chuẩn hóa tài chính, chủ động quản trị thuế và đầu tư hạ tầng công nghệ.

Tài sản số bùng nổ, nghề nghiệp mới trỗi dậy

Tài sản số bùng nổ, nghề nghiệp mới trỗi dậy

Tiêu điểm -  6 giờ

Blockchain không còn là cuộc chơi của giới đầu cơ tiền mã hoá. Khi tài sản số bước vào giai đoạn hội nhập toàn cầu, một hệ sinh thái nghề nghiệp mới đang hình thành, và Việt Nam nổi lên như một trong những thị trường năng động nhất.

'Siêu đô thị biển tốt nhất' gọi tên CaraWorld Cam Ranh

'Siêu đô thị biển tốt nhất' gọi tên CaraWorld Cam Ranh

Bất động sản -  21 giờ

Giải thưởng “Siêu đô thị biển tốt nhất” của CaraWorld Cam Ranh không chỉ ghi nhận sự đầu tư bài bản và tầm nhìn chiến lược từ phía chủ đầu tư, mà còn đánh dấu bước tiến nổi bật của bất động sản ven biển Khánh Hòa trên bản đồ khu vực.

Ba thông điệp từ Công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng

Ba thông điệp từ Công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng

Tiêu điểm -  23 giờ

Công ước Hà Nội là kết tinh của sự kiên trì, trí tuệ và lòng tin giữa các quốc gia, khi cùng lựa chọn đối thoại thay vì đối đầu, hợp tác thay cho chia rẽ.

GC Food lãi quý III tăng 38%, hoàn thành 88% kế hoạch lợi nhuận năm

GC Food lãi quý III tăng 38%, hoàn thành 88% kế hoạch lợi nhuận năm

Doanh nghiệp -  23 giờ

GC Food ghi nhận lợi nhuận sau thuế hơn 79,5 tỷ đồng trong chín tháng, cao nhất từ trước đến nay.

ABBank sắp tăng vốn lên gần 14.000 tỷ đồng

ABBank sắp tăng vốn lên gần 14.000 tỷ đồng

Doanh nghiệp -  23 giờ

Kết thúc quý III, ABBank đạt lợi nhuận trước thuế hơn 2.300 tỷ đồng, hoàn thành 128% kế hoạch năm.