Phát triển bền vững

Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn để tăng năng lực chống chịu của nền kinh tế

Phạm Sơn Thứ sáu, 23/09/2022 - 09:05

Các chỉ tiêu quản trị vĩ mô, kinh tế - tài chính đều mở mức cao nhưng năng lực chống chịu và tính tự cường của nền kinh tế Việt Nam chỉ được đánh giá là trung bình – khá, do chỉ tiêu về môi trường và xã hội thấp.

Covid-19, biến động địa chính trị, đứt gãy chuỗi cung ứng là những thách thức “chưa từng có tiền lệ”, cũng là phép thử cho năng lực thích ứng, chống chịu của các nền kinh tế trên thế giới. Sức chống chịu này không tỷ lệ thuận với quy mô của nền kinh tế, bằng chứng là nhiều quốc gia phát triển hàng đầu thế giới lại phải chịu những thiệt hại nặng nề hơn cả.

Duy trì được mức tăng trưởng dương trong 2 năm dịch bệnh diễn biến căng thẳng, tiếp tục giữ vững tỷ lệ lạm phát không vượt quá mức trần 4% dù lạm phát thế giới tăng cao, dù có độ mở rất lớn, Việt Nam được đánh giá cao về “sức đề kháng” của nền kinh tế.

Tuy nhiên, phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế - xã hội Việt Nam 2022 do Quốc hội tổ chức, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, nhận định, xét về năng lực chống chịu và tính tự cường, kinh tế Việt Nam chỉ ở mức trung bình khá.

Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn để tăng năng lực chống chịu của nền kinh tế
TS. Cấn Văn Lực trình bày tham luận về sức chống chịu và năng lực tự cường của nền kinh tế Việt Nam.

Lý giải cho điều này, ông Lực cho biết, tuy có nền tảng vĩ mô ổn định, các chỉ tiêu về quản trị vĩ mô, kinh tế, tài chính đều ở mức cao nhưng xét về các chỉ tiêu môi trường và xã hội, Việt Nam lại bị đánh giá thấp.

Thực tế, đánh giá này không phải là điều đáng ngạc nhiên. Trong báo cáo Năng lực quản trị công cấp tỉnh (PAPI) được công bố vào tháng 4 vừa qua, toàn bộ các tỉnh, thành phố của Việt Nam đều có điểm quản trị môi trường ở mức dưới trung bình, tức là dưới 5/10 điểm.

Trong đó, 2 thành phố lớn nhất và là đầu tàu kinh tế của cả nước là Hà Nội và TP.HCM là 2 địa phương bị đánh giá thấp nhất. Điều này cho thấy, dường như Việt Nam vẫn chưa thể giải quyết được mâu thuẫn giữa bảo vệ môi trường và tăng trưởng kinh tế.

Kinh tế tuần hoàn là giải pháp?

Vai trò của kinh tế tuần hoàn trong năng lực chống chịu thực tế đã được ghi nhận tại Đề án Phát triển kinh tế tuần hoàn Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 687 vào tháng 6 vừa qua.

Đề án nhấn mạnh kinh tế tuần hoàn là phù hợp với yêu cầu nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng chống chịu, thích ứng trước các cú sốc bên ngoài.

Xây dựng năng lực chống chịu cho nền kinh tế, theo như đề xuất của TS. Cấn Văn Lực, cần phải đảm bảo được cả 3 yếu tố là kinh tế, xã hội và môi trường. Tuy nhiên, mâu thuẫn giữa việc phát triển các yếu tố này khó có thể xóa nhòa bởi những phương thức sản xuất, mô hình kinh tế truyền thống.

Kinh tế tuần hoàn được xem là giải pháp để tháo gỡ nút thắt này. Bằng việc kéo dài vòng đời sản phẩm, kinh tế tuần hoàn giảm thiểu rác thải ra môi trường cũng như giảm tiêu thụ tài nguyên và năng lượng. Mô hình kinh tế tuần hoàn nếu được áp dụng hiệu quả cũng sẽ vừa giúp tiết kiệm chi phí, vừa tạo thêm cơ hội kinh tế được chia sẻ với các bên liên quan, bao gồm cả những nhóm yếu thế và lao động phi chính thức.

Mặt khác, nếu nhìn khả năng chống chịu của nền kinh tế qua tác động của đại dịch Covid-19, có thể thấy một vai trò đặc biệt quan trọng khác của kinh tế tuần hoàn là làm tinh gọn chuỗi cung ứng, thông qua thiết lập những chuỗi giá trị mang tính “vòng lặp” và “tại chỗ”.

Vai trò nâng cao năng lực chống chịu của kinh tế tuần hoàn đã được minh chứng qua hoạt động thực tế của nhiều doanh nghiệp, điển hình như Nestlé Việt Nam, một thành viên của Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam).

Cụ thể, Nestlé Việt Nam cho biết, trong bối cảnh dịch bệnh ảnh hưởng nặng nề đến chuỗi cung ứng, công ty vẫn đảm bảo được nguồn nguyên vật liệu đầu vào nhờ thiết lập chuỗi cung ứng tuần hoàn ngay tại Việt Nam, liên kết với những người nông dân Việt Nam, thay vì phụ thuộc vào nguồn cung từ phía nước ngoài.

Cần tạo ra đủ giá trị để 'chạy cỗ máy kinh tế tuần hoàn'

Cần tạo ra đủ giá trị để 'chạy cỗ máy kinh tế tuần hoàn'

Phát triển bền vững -  2 năm

Theo PGS.TS Nguyễn Hồng Quân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế tuần hoàn (ICED), kinh tế tuần hoàn về bản chất là một mô hình kinh doanh, có thể áp dụng không giới hạn ngành nghề, lĩnh vực. Tuy nhiên, mô hình kinh doanh này phải tạo ra đủ giá trị thì doanh nghiệp và các bên liên quan mới có động lực tham gia.

Dệt may chuyển mình với kinh tế tuần hoàn

Dệt may chuyển mình với kinh tế tuần hoàn

Phát triển bền vững -  2 năm

Phát triển hiệu quả và bền vững theo hướng kinh tế tuần hoàn là chiến lược trọng tâm giúp ngành dệt may Việt Nam tham gia tích cực vào chuỗi giá trị toàn cầu và xây dựng thương hiệu riêng mang tầm quốc tế.

Cơ hội khởi nghiệp với kinh tế tuần hoàn

Cơ hội khởi nghiệp với kinh tế tuần hoàn

Phát triển bền vững -  2 năm

Theo bà Diana Torres, Trưởng phòng Chính sách công Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) Việt Nam, kinh tế tuần hoàn là chìa khóa cho sứ mệnh phục hồi kinh tế xanh hậu Covid-19, đem lại nhiều cơ hội cho các quốc gia, các doanh nghiệp và dự án khởi nghiệp.

Nhận thức về kinh tế tuần hoàn vẫn chưa đầy đủ

Nhận thức về kinh tế tuần hoàn vẫn chưa đầy đủ

Phát triển bền vững -  2 năm

Khảo sát hơn 500 doanh nghiệp cho kết quả, chỉ 20 – 30% hiểu rõ và 3 – 6% doanh nghiệp hiểu rất rõ về kinh doanh tuần hoàn.

Kinh tế tuần hoàn có thể trở thành động lực tăng trưởng mới?

Kinh tế tuần hoàn có thể trở thành động lực tăng trưởng mới?

Phát triển bền vững -  2 ngày

Kinh tế tuần hoàn nhằm tiết kiệm tài nguyên, tối ưu hóa hiệu suất của doanh nghiệp, có thể trở thành động lực tăng trưởng theo lý thuyết kinh tế học.

Lao động ngoài trời gánh chịu biến đổi khí hậu

Lao động ngoài trời gánh chịu biến đổi khí hậu

Phát triển bền vững -  2 ngày

Lao động ngoài trời, yếu tố giúp thành phố vận hành trơn tru, phải chịu ảnh hưởng lớn từ biến đổi khí hậu nhưng lại bị bỏ qua trong lưới an sinh xã hội.

Ngành tái chế bước vào kỷ nguyên mới

Ngành tái chế bước vào kỷ nguyên mới

Phát triển bền vững -  4 ngày

Ngành tái chế, từ một ngành công nghiệp manh mún, tự phát và lạc hậu, đang dần tái định hình, khẳng định vị thế trong kỷ nguyên mới.

Đà Nẵng có thể trở thành trung tâm tài chính xanh đầu tiên của ASEAN

Đà Nẵng có thể trở thành trung tâm tài chính xanh đầu tiên của ASEAN

Phát triển bền vững -  2 tuần

Đà Nẵng có cơ hội trở thành trung tâm tài chính xanh đầu tiên, đóng vai trò thúc đẩy ứng phó biến đổi khí hậu, sản xuất tiêu dùng bền vững tại khu vực ASEAN.

Vận hành thí điểm sàn giao dịch carbon từ tháng 6

Vận hành thí điểm sàn giao dịch carbon từ tháng 6

Phát triển bền vững -  2 tuần

Sàn giao dịch carbon sẽ được thí điểm từ tháng 6/2025 đến năm 2028, tiến đến chính thức vận hành vào năm 2029.

Nhi Đồng 315 'chơi lớn' với VNVC và Long Châu

Nhi Đồng 315 'chơi lớn' với VNVC và Long Châu

Doanh nghiệp -  26 phút

Chuỗi Nhi Đồng 315 thể hiện tham vọng trong mảng tiêm chủng, dù là đơn vị có quy mô khiêm tốn nhất trong nhóm ba doanh nghiệp dẫn đầu.

Lễ hội ánh sáng phương Đông tại Ocean City có gì?

Lễ hội ánh sáng phương Đông tại Ocean City có gì?

Nhịp cầu kinh doanh -  42 phút

Là điểm đến không thể bỏ qua trên hành trình chơi Tết, Lễ hội ánh sáng phương Đông - lễ hội xuân lớn nhất Việt Nam tại Ocean City đón chào du khách bằng loạt hoạt động vui chơi giải trí mới mẻ, hấp dẫn chưa từng có.

Móng Cái khẳng định vị thế

Móng Cái khẳng định vị thế

Tiêu điểm -  1 giờ

Với vai trò là một trong những cửa ngõ quan trọng trong giao thương giữa Việt Nam và Trung Quốc, Móng Cái đang không ngừng phát triển để khẳng định vị thế.

Đắk Nông quyết làm bauxite

Đắk Nông quyết làm bauxite

Tiêu điểm -  1 ngày

Đắk Nông đứng trước thời điểm thuận lợi để trở thành trung tâm bauxite, luyện nhôm quốc gia theo định hướng của Trung ương, tạo đột phát triển kinh tế.

Di sản văn hóa trong kỷ nguyên công nghệ

Di sản văn hóa trong kỷ nguyên công nghệ

Diễn đàn quản trị -  1 ngày

Khát vọng phát triển của các doanh nhân trẻ giờ đây không chỉ dừng lại ở kinh doanh mà còn gắn liền với sứ mệnh bảo tồn và phát huy di sản dân tộc.

Hơn 1.600 tỷ đồng bốc hơi sau khi startup Telio tuyên bố giải thể

Hơn 1.600 tỷ đồng bốc hơi sau khi startup Telio tuyên bố giải thể

Doanh nghiệp -  1 ngày

Việc startup thương mại điện tử B2B Telio giải thể khiến các nhà đầu tư lớn như Tiger Global, Granite Oak, Peak XV và VNG mất trắng.

Hàng triệu người tạm gác giấc mơ an cư

Hàng triệu người tạm gác giấc mơ an cư

Bất động sản -  1 ngày

Để mua được căn hộ chung cư tại Hà Nội giá trung bình khoảng 70 triệu đồng/m2, các hộ gia đình cần có thu nhập tối thiểu từ 45 - 210 triệu đồng mỗi tháng.