Vươn mình từ sức mạnh nội sinh

Kỷ nguyên mới của dân tộc đang dần mở ra với niềm tin và khát vọng mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Trong khoảnh khắc lịch sử, vào ngày cuối của kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, một quyết định mang tính bước ngoặt sau hơn một thập kỷ chờ đợi. Đây là dự án hạ tầng lớn nhất trong lịch sử dân tộc, dự kiến tổng vốn đầu tư hơn 1,7 triệu tỷ đồng, kéo dài hơn 1.540 km, đi qua 20 tỉnh thành.

Với những người như ông Hoàng Gia Khánh, Tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, việc xây dựng tuyến đường sắt này không chỉ là một dự án hạ tầng hiện đại mà còn là biểu tượng cho khát vọng vươn lên mạnh mẽ của đất nước. “Đây là công trình đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của đất nước, góp phần nâng tầm vị thế quốc gia”, ông Khánh chia sẻ với niềm tự hào.

Cả hệ thống chính trị đang hướng đến mục tiêu này như một điểm khởi đầu cho một Việt Nam tươi sáng hơn. Hạ tầng, trong đó có hệ thống đường sắt đã cũ kỹ và lạc hậu, là một trong ba “điểm nghẽn” của sự phát triển đất nước, nhưng sẽ không còn là rào cản khi dự án này được triển khai.

Đó không chỉ là cải cách về mặt vật chất mà còn là dấu hiệu của sự chuyển mình mạnh mẽ của nền kinh tế. “Dự án được người dân quan tâm, đồng tình, kỳ vọng, bởi đây là thời điểm chín muồi để thực hiện cùng với niềm tin Việt Nam sẽ vươn mình vào kỷ nguyên mới”, ông Khánh khẳng định.

Khát vọng vươn mình trong kỷ nguyên mới

Cũng như ông Khánh, triệu triệu người dân Việt Nam đang kỳ vọng vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc như định hướng được Tổng Bí thư Tô Lâm đưa ra. Kỷ nguyên mới được xác định sẽ khởi đầu từ Đại hội lần thứ XIV của Đảng, ghi dấu ấn 40 năm đổi mới và được xác định là kỷ nguyên phát triển bứt phá, tăng tốc dưới sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Đích cuối cùng là giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc; đuổi kịp, tiến cùng, sánh vai với các cường quốc năm châu; đóng góp ngày càng nhiều cho hòa bình, ổn định, phát triển của thế giới, hạnh phúc của nhân loại và văn minh toàn cầu.

Lý giải thêm, GS, TS. Phùng Hữu Phú, nguyên Phó trưởng ban thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương cho biết, đây sẽ là kỷ nguyên phát triển mạnh mẽ, thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao.

Kỷ nguyên mới đặt ra những yêu cầu lịch sử đặc biệt, đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân cần nhận thức sâu sắc, quyết tâm, quyết liệt hành động để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh.

Trước đây, tham vọng trở thành một quốc gia công nghiệp hiện đại đã nhiều lần được nhấn mạnh trong các văn kiện của Đảng. Tuy nhiên, có lẽ chưa bao giờ tinh thần sục sôi và quyết tâm mạnh mẽ tiến vào kỷ nguyên mới lại lan tỏa khắp cả nước như hiện nay. Vậy điều gì đang thôi thúc phía sau mục tiêu đầy nhiệt huyết và quyết tâm ấy?

TS. Nguyễn Văn Đáng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhận xét, cụm từ “kỷ nguyên mới” tạo niềm cảm hứng trong xã hội và quyết tâm chính trị đó được nhân dân đón nhận hứng khởi. Những bước tiến rõ rệt trong công cuộc đổi mới về mọi mặt đã chuyển hoá thành trạng thái, tâm thế để người Việt Nam cảm thấy cần có sự bứt phá để vị thế quốc gia lên một tầm cao mới trong hai thập kỷ tới, cụ thể hơn là đến giữa thế kỷ 21, đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển thu nhập cao.

“Đây là quyết tâm chính trị rất tham vọng, rất nhiều thách thức sẽ đón đợi chúng ta, nhưng tôi tin những gì đang diễn ra cho thấy đó chính là khát vọng của dân tộc Việt Nam”, ông Đáng nói trong một toạ đàm.

Ông Đáng nhấn mạnh kinh nghiệm từ các nước trong khu vực cho thấy kỷ nguyên mới cần phải bứt phá vươn lên chứ không thể tiến từ từ bởi những nước này sau khi đã có những bước phát triển nhanh hàng thập kỷ nhưng sau đó lại rơi vào vòng luẩn quẩn, bẫy thu nhập trung bình, không vượt ngưỡng để trở thành nước phát triển.

Vì thế, cụm từ “vươn mình” mà Tổng Bí thư Tô Lâm sử dụng được ông Đáng đánh giá “rất ý nghĩa”, như một sự nhắc nhở, cảnh báo chúng ta phải bứt phá, nếu không sẽ không thể gia nhập được nhóm các quốc gia phát triển, không thể hiện thực hóa được tầm nhìn 2045 là thay đổi hẳn vị thế của quốc gia, của dân tộc trên trường quốc tế.

Có thể thấy, công cuộc đổi mới trong gần 40 năm qua của Việt Nam đã đạt được những thành tựu rất to lớn, có ý nghĩa lịch sử, làm thay đổi rõ rệt bộ mặt của đất nước. Dù vậy, thách thức vẫn còn đó. Nền kinh tế đang bộc lộ nhiều yếu tố cần phải nhìn nhận lại để có giải pháp mới, thúc đẩy tăng trưởng tiếp tục đi lên.

Đó là nguy cơ tụt hậu về kinh tế, trượt dài trong bẫy thu nhập trung bình. Việt Nam vẫn chưa hoàn thành công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá, vốn là điều vẫn luôn đau đáu bấy lâu nay trong những người điều hành đất nước.

Song song với đó, bối cảnh thế giới thay đổi, tăng trưởng kinh tế toàn cầu suy giảm chung sau đại dịch; xu hướng toàn cầu hoá chậm lại; xung đột, cạnh tranh địa chính trị ngày càng diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế trong nước. Xu hướng phát triển xanh đòi hỏi chúng ta phải tìm con đường riêng.

Những yêu cầu bức thiết của thời đại đã đặt ra yêu cầu phải có bước chuyển mình để bứt phá, tránh bẫy thu nhập trung bình và vươn lên trở thành quốc gia phát triển, xây dựng nền công nghiệp hiện đại. Và thời điểm hiện tại cũng chính là lúc mọi thời cơ, cơ hội đã chín muồi để thực hiện!

Với bài học kinh nghiệm từ công cuộc đổi mới mang đến bước chuyển mình mạnh mẽ của đất nước, GS, TS. Vũ Văn Hiền, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương tin rằng, với những quyết tâm của cả hệ thống chính trị, dưới sự phát động của Tổng Bí thư về một hành trình cách mạng mới đầy tự hào, đất nước ta sẽ một lần nữa thực hiện thành công “công cuộc đổi mới lần thứ hai”, tự tin bước vào kỷ nguyên mới. 

Sứ mệnh càng lớn bao nhiêu, theo ông Hiền, những vấn đề cần giải quyết càng khó khăn, phức tạp bấy nhiêu. Một trong những thách thức đó là xây dựng nền tảng cho kỷ nguyên mới của đất nước.

Mặc dù nền kinh tế đã đạt được những bước tiến đáng kể nhờ thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), nhưng việc phụ thuộc quá nhiều vào các doanh nghiệp FDI đã tạo ra sự lo ngại về tính bền vững của nền kinh tế. Hiện tại, các doanh nghiệp FDI đóng góp khoảng 70% kim ngạch xuất khẩu và là động lực chính trong nhiều ngành công nghiệp chủ lực.

Tuy nhiên, phần lớn các doanh nghiệp này chủ yếu gia công, lắp ráp và tận dụng lao động giá rẻ, trong khi các chuỗi giá trị cao như nghiên cứu, phát triển vẫn do các đối tác nước ngoài nắm giữ.

Trong khi đó, khối các doanh nghiệp tư nhân trong nước, nói như GS. TS Trần Đình Thiên nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam thì, dù “sống dai nhưng vẫn chậm lớn và khó trưởng thành”. Để phát triển bền vững, Việt Nam cần tập trung vào xây dựng một đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh, đủ sức cạnh tranh và có khả năng vươn ra thị trường quốc tế.

Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh việc phát huy tinh thần “tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc” làm nền tảng cho kỷ nguyên mới. Lời tuyên bố này chính là kim chỉ nam cho hành trình phát triển phía trước. 

Kỷ nguyên mới không thể chỉ dựa vào nguồn vốn từ bên ngoài mà phải đến từ sức mạnh nội sinh. Một quốc gia sẽ chỉ có thể phát triển bền vững khi nội lực kinh tế được củng cố và tinh thần dân tộc được khơi dậy mạnh mẽ, dẫn dắt các ngành công nghiệp cốt lõi, xây dựng thương hiệu quốc gia.

Khai phá sức mạnh nội sinh

Trong suốt cuộc đời làm việc, cũng như hơn 20 năm sau khi nghỉ hưu vẫn tiếp tục tham gia, quan sát các hoạt động, sát cánh cùng nhiều thế hệ doanh nhân và những người làm kinh doanh, bà Phạm Chi Lan, nguyên Phó chủ tịch Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam hoàn toàn tin tưởng, đội ngũ các doanh nghiệp trong nước có thể gánh vác được trọng trách to lớn này. 

“Điều tôi mừng vô cùng là thấy người Việt Nam có tinh thần, ý chí kinh doanh cao. Đấy là một nhân tố vô cùng quý, đặc tính quý của người Việt Nam”, bà Lan nói. Suốt gần 40 năm đổi mới, tinh thần kinh doanh của các thế hệ doanh nhân với ý chí tự chủ, tự lực, tự cường, phấn đấu vươn lên với tinh thần ham học hỏi, ham cống hiến và sẵn sàng ứng dụng những sáng tạo, những cái mới, cái tốt... Những tố chất như vậy đã chứng tỏ sức mạnh rất lớn của Việt Nam hiện nay cũng như trong tương lai, bà Lan nhấn mạnh.

Không chỉ trong quá khứ, bản lĩnh, ý chí cũng như tài năng của các doanh nghiệp, doanh nhân cũng là điều ông Nguyễn Văn Phúc, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội tin tưởng sẽ đưa Việt Nam vươn mình mạnh mẽ tiến vào kỷ nguyên mới. Những người lãnh đạo đất nước dám nghĩ lớn, làm lớn bằng những quyết sách lớn, thì thế hệ doanh nhân ngày nay cũng đang thể hiện mạnh mẽ thể hiện vai trò tiên phong, không chỉ đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế mà còn khẳng định tầm nhìn chiến lược, sự đổi mới sáng tạo và khát vọng vươn ra thế giới.

Tiếp xúc với nhiều doanh nghiệp, ông Phúc tin tưởng, các doanh nghiệp Việt Nam chắc chắn không chịu tụt hậu. Câu chuyện về xe điện VinFast xâm nhập vào thị trường thế giới chính là minh chứng rõ ràng nhất cho tầm nhìn và nỗ lực dám nghĩ dám làm của các doanh nghiệp tư nhân.

Từ sản xuất ô tô xăng trong giai đoạn đầu, VinFast đã nhanh chóng, mạnh dạn chuyển hướng sang chỉ sản xuất ô tô điện, một chiến lược táo bạo nhưng mang tính thời đại. Nếu đầu tư vào xe xăng, VinFast sẽ đi sau các hãng xe lớn trên thế giới hàng trăm năm, nhưng với xe điện, VinFast đã chọn khởi đầu cùng với nhịp phát triển của thế giới.

Dù còn nhiều thách thức, song việc đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu, phát triển và xây dựng hệ sinh thái xe điện toàn diện, từ trạm sạc đến dịch vụ hậu mãi, đã giúp VinFast nhanh chóng vươn lên vị thế hãng xe bán chạy nhất Việt Nam, lần đầu tiên hãng xe thuần điện vượt lên xe xăng.

Trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, việc VinBrain vừa được Nvidia mua lại cũng là một dấu mốc quan trọng. Với các sản phẩm cung cấp giải pháp AI hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh y tế, VinBrain đã khẳng định năng lực sáng tạo và khả năng ứng dụng công nghệ cao của đội ngũ trí thức Việt.

Sự kiện mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đây cũng là minh chứng rõ ràng cho năng lực không hề thua kém của các doanh nghiệp trong nước trong lĩnh vực công nghệ cao, nơi mà trí tuệ và sáng tạo là yếu tố then chốt.

Chặng đường phát triển của Vietjet Air mang dấu ấn mạnh mẽ trong việc tiên phong phát triển hàng không giá rẻ, tạo ra một bước ngoặt trong ngành hàng không Việt Nam. Việc ra đời của Vietjet không chỉ giúp hàng triệu người dân Việt Nam lần đầu tiên có cơ hội tiếp cận với các chuyến bay giá rẻ mà còn góp phần thúc đẩy du lịch và giao thương trong nước cũng như quốc tế.

Vietjet đã chứng minh bản lĩnh của mình bằng cách linh hoạt thích ứng, đa dạng hóa nguồn thu và tối ưu hóa chi phí. Không chỉ phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch, Vietjet còn tiếp tục mở rộng mạng lưới bay quốc tế, khai thác thêm các thị trường mới. Điều này khẳng định rằng, thành công của Vietjet không chỉ dựa vào chiến lược giá rẻ mà còn bởi khả năng quản trị hiệu quả và tầm nhìn xa của đội ngũ lãnh đạo.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, Tập đoàn TH là một ví dụ điển hình về sự tiên phong trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, làm nên cuộc cách mạng sữa tươi sạch tại thị trường Việt Nam. Không chỉ dừng lại ở thị trường trong nước, TH còn xuất khẩu sản phẩm của mình sang nhiều thị trường khó tính.

FPT đang đặt cược lớn vào AI, bán dẫn - những ngành công nghiệp tiên phong mà giờ đây Việt Nam đang muốn thúc đẩy. FPT đã hợp tác với hàng loạt tên tuổi lớn trên thế giới như Nvidia, Landing AI, Mila, đồng thời đầu tư 200 triệu USD để cùng Nvidia phát triển AI Factory. FPT đã thành lập một công ty về bán dẫn - FPT Semiconductor và tham gia đào tạo nhân lực trong lĩnh vực này. “Việt Nam sẽ đi tiên phong trong sản xuất chip thế hệ mới - AI chip. Dựa trên AI chip, Việt Nam sẽ tiên phong sản xuất thiết bị điện tử AI, hình thành kinh tế AI”, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch FPT chia sẻ đầy hứng khởi.

Nhiều tên tuổi lớn đã và đang dẫn dắt nhiều ngành kinh tế của Việt Nam như một sự khẳng định vững chắc cho sức mạnh, sự vươn lên mạnh mẽ của các doanh nghiệp tư nhân trong nước là nền tảng vững chắc để Việt Nam tự tin tiến vào kỷ nguyên mới. Sức mạnh nội sinh từ những doanh nghiệp tư nhân lớn chính là trụ cột để Việt Nam tự tin bước vào tương lai tự chủ, tự cường.

Thời điểm đã chín muồi

Cùng với sự lớn mạnh của đội ngũ doanh nhân và sự tích lũy đáng kể của nền kinh tế, Việt Nam đang ở thời điểm chín muồi để tạo ra những cú huých mạnh mẽ cho tăng trưởng. Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định trong bài phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII, với sức mạnh và tiềm lực đã tích lũy sau 40 năm đổi mới, cộng với những cơ hội và thuận lợi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Việt Nam đang hội tụ đủ các yếu tố cần thiết để bước vào kỷ nguyên phát triển mới.

Một ví dụ rõ ràng về thời điểm này là dự án tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam. Trong quá khứ, nhiều chuyên gia đã bày tỏ lo ngại về việc huy động vốn ODA khiến dự án không được thông qua, nhưng hiện nay, kịch bản đầu tư đã rõ ràng. Ngân sách nhà nước chiếm phần lớn, với các giai đoạn được bố trí hợp lý để không ảnh hưởng đến các dự án trọng điểm khác.

Thứ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Danh Huy cũng cho biết, với quy mô nền kinh tế hiện tại, việc huy động vốn cho dự án không còn là thách thức lớn như trước. Dự kiến đến năm 2027, nền kinh tế Việt Nam sẽ đạt khoảng 564 tỷ USD, gấp gần bốn lần so với năm 2010, tạo nền tảng vững chắc cho đầu tư vào hạ tầng giao thông trọng yếu này.

Ngoài vốn, nguồn nhân lực cho các dự án lớn cũng đang được chuẩn bị. Theo ông Khánh, dự án này sẽ cần tới khoảng 14.000 người lao động. Tổng công ty Đường sắt đang tích cực xây dựng kế hoạch đào tạo nhân lực, cử các cán bộ có kinh nghiệm đi đào tạo trong và ngoài nước để tiếp nhận chuyển giao công nghệ, qua đó nâng cao năng lực tự chủ trong công nghiệp xây dựng, vận hành và bảo trì.

Giới doanh nhân cũng sẵn sàng gánh vác sứ mệnh tiên phong, như bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Sovico đã lan toả thông điệp rằng Thủ tướng “hãy tin tưởng” ở những doanh nghiệp tư nhân hay ông Đỗ Quang Hiển, Chủ tịch Tập đoàn T&T mong Chính phủ có cơ chế giao nhiệm vụ cho các tập đoàn tư nhân phát triển các dự án lớn và công nghệ cao.

Quyết liệt hành động vì một Việt Nam thịnh vượng

Việt Nam đang chứng kiến một giai đoạn quyết liệt trong việc tháo gỡ những điểm nghẽn lớn của nền kinh tế để thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ hơn nữa. Cải cách thể chế hiện đang được thực hiện mạnh mẽ với nhiều bước tiến đột phá. 

Một trong những cải cách đáng chú ý là việc Quốc hội thông qua cơ chế “một luật sửa nhiều luật”, giúp giải quyết tình trạng chồng chéo và mâu thuẫn giữa các quy định pháp luật, vốn là rào cản lớn đối với đầu tư và kinh doanh.

Tinh thần cải cách không chỉ đơn giản hóa thủ tục hành chính mà còn hướng tới việc xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng, triệt để bãi bỏ cơ chế “xin-cho”, tạo ra một hệ thống pháp lý rõ ràng, thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển.

Cùng với đó, việc tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị đang được tiến hành rất nhanh, rất mạnh, được coi là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, một đòi hỏi tất yếu nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy, xây dựng hệ thống chính trị hiện đại, minh bạch, đáp ứng nhu cầu phát triển bứt tốc của nền kinh tế.

Chính phủ cũng chú trọng chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực từ sản xuất đến quản trị nhà nước. Việc xây dựng chính phủ số, phát triển nền kinh tế số và xã hội số được đẩy mạnh, giúp nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển bền vững. 

Hàng loạt quyết sách lớn được đưa ra, thể hiện tinh thần “nghĩ lớn, làm lớn”. Bộ Chính trị đã đồng ý về chủ trương xây dựng các trung tâm tài chính quốc tế và khu vực ở TP. HCM và Đà Nẵng sẽ giúp thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển và tạo cơ hội lớn cho nền kinh tế Việt Nam.

Bên cạnh đó, Chính phủ đang tập trung phát triển hạ tầng giao thông và năng lượng. Các dự án trọng điểm như cao tốc Bắc - Nam, sân bay Long Thành, nâng cấp sân bay Tân Sơn Nhất cùng với việc cải tạo cảng biển và phát triển năng lượng tái tạo, đang được triển khai đồng loạt. Đặc biệt, việc sửa đổi Luật Điện lực mở đường cho phát triển điện gió ngoài khơi và tái khởi động dự án điện hạt nhân, đảm bảo cung cấp đủ điện cho phát triển kinh tế.

Những bước đi quyết liệt này đang tạo ra một làn sóng chuyển biến mạnh mẽ trong nền kinh tế, đưa Việt Nam tiến vào kỷ nguyên mới với một hệ thống hạ tầng hiện đại và nền kinh tế số hóa. Các doanh nghiệp, doanh nhân đang trở thành đầu tàu, góp phần tạo nên một Việt Nam thịnh vượng, tự cường và vươn tầm quốc tế.

Quyết tâm mạnh mẽ từ cả hệ thống chính trị, đội ngũ doanh nhân, doanh nghiệp và nhân dân sẽ là động lực tăng trưởng. Việt Nam, với sức mạnh nội sinh, đang dấn thân vào một hành trình lớn lao, để không chỉ vượt qua thách thức, mà còn để vươn lên trong thế giới đầy biến động này. Kỷ nguyên mới đang đến.

Bài viết nằm trong Đặc san Nhà Quản Trị Xuân Ất Tỵ 2025, xuất bản tháng 1/2025.
Đặc san dày 168 trang, khổ 23x29cm, giá bán 150.000 đồng.
Để đặt mua Đặc san, xin liên hệ Tạp chí điện tử Nhà Quản Trị - TheLEADER.
Tòa soạn
Tầng 7, tòa nhà HCMCC số 249A Thụy Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội
Điện thoại: (024) 3244 4359
Văn phòng đại diện TP.HCM
Lầu 2, tòa nhà VNO, số 29 Huỳnh Văn Bánh, phường 17, quận Phú Nhuận, TP.HCM
Điện thoại: (08) 8670 8817